Αγγλικός όρος

amino acid

Ορισμός

Ένωση που ανήκει στην μεγάλη οικογένεια των ενώσεων εκείνων που χαρακτηρίζονται από την παρουσία τόσο αμινομάδας (NH2) όσο και καρβοξυλομάδας (COOH). Τα αμινοξέα είναι οι βασικές ενώσεις που συμμετέχουν στον σχηματισμό των πρωτεϊνών και αποτελούν τα τελικά προϊόντα της πέψης τους.

Στη φύση, έχουν βρεθεί περίπου 80 διαφορετικά αμινοξέα, αλλά μόνο τα 20 είναι απαραίτητα για τον μεταβολισμό και την ανάπτυξη του ανθρώπου. Από αυτά κάποια είναι δυνατόν να παραχθούν από το ήπαρ. Τα υπόλοιπα -τα οποία ονομάζονται και απαραίτητα αμινοξέα- θα πρέπει να παρέχονται στον οργανισμό μέσω της τροφής. Αυτά είναι η ιστιδίνη, η ισολευκίνη, η λευκίνη, η λυσίνη, η μεθειονίνη, η κυστεΐνη, η φαινυλαλανίνη, η τυροσίνη, η θρεονίνη, η τρυπτοφάνη και η βαλίνη. Τα μη απαραίτητα αμινοξέα είναι η αλανίνη, το ασπαραγινικό οξύ, η αργινίνη, η κιτρουλίνη, το γλουταμινικό οξύ, η γλυκίνη, το υδροξυγλουταμινικό οξύ, η υδροξυπρολίνη, η νορλευκίνη, η προλίνη και η σερίνη. Τα από του στόματος σκευάσματα αμινοξέων είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν ως συμπληρώματα διατροφής.

Η αργινίνη, αν και δεν είναι απαραίτητη για έναν ενήλικα, δεν είναι δυνατόν να σχηματισθεί αρκετά γρήγορα ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες ενός παιδιού, και για το λόγο αυτό θεωρείται απαραίτητη κατά την πρώιμη ηλικία.

Ορισμένες πρωτεΐνες περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα και ονομάζονται πλήρεις πρωτεΐνες. Τέτοια παραδείγματα είναι το γάλα, το τυρί, τα αυγά και το κρέας. Οι πρωτεΐνες που δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα είναι τα λαχανικά και δημητριακά. Τα αμινοξέα διέρχονται αμετάβλητα τα τοιχώματα του εντέρου και εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος, και στη συνέχεια μέσω της πυλαίας φλέβας φθάνουν στο ήπαρ και στην συστηματική κυκλοφορία, και απορροφώνται από τους ιστούς ανάλογα με το ποιο αμινοξύ είναι αναγκαίο για τον σχηματισμό των πρωτεϊνών του κάθε ιστού. Τα αμινοξέα, εάν δεν μεταβολισθούν προς κάτι άλλο, μετατρέπονται σε ουρία.

Υπώνυμος όρος

branched chain amino acid
conditionally dispensable amino acid
essential amino acid
nonessential amino acid
semi-essential amino acid