Αγγλικός όρος

lymphedema

Ορισμός

Μια παθολογική συγκέντρωση ιστικού υγρού (δυνητικά λέμφος) στους διάμεσους χώρους. Ο μηχανισμός της άθροισης είναι είτε η διαταραχή της φυσιολογικής πρόσληψης του ιστικού υγρού από τα λεμφαγγεία ή η υπέρμετρη παραγωγή ιστικού υγρού οφειλόμενη σε φλεβική απόφραξη η οποία αυξάνει την αρτηριακή πίεση στα τριχοειδή. Η διαταραγμένη ροή του ιστικού υγρού μέσω των ανατομικών δομών ενδέχεται να τις καταστήσει επιρρεπείς σε λοιμώξεις που είναι δύσκολο να αντιμετωπισθούν. Ως αποτέλεσμα τα λεμφοιδηματικά άκρα θα πρέπει να προστατεύονται από κοψίματα, αμυχές, εγκαύματα και λήψεις αίματος.
Τα κοινά αίτια του λεμφοιδήματος περιλαμβάνουν νεοπλασματική απόφραξη της ροής (π.χ., στη μασχάλη, σε μεταστατικό καρκίνο του στήθους), μετεγχειρητική παρεμβολή στη λεμφική ροή (π.χ., μετά από μασχαλιαία τομή), λοιμώδη αποκλεισμό των λεμφαγγείων (π.χ., στη φιλαρίαση), βλάβη των λεμφαγγείων από ακτινοβολία (π.χ., μετά από αντιμετώπιση καρκίνου της πυέλου, του στήθους ή του πνεύμονος). Σπανίως, το λεμφοίδημα εμφανίζεται συγγενώς.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Ένας συνδυασμός χειροκίνητης λεμφικής παροχέτευσης, συσκευών συμπίεσης και προστασίας του πάσχοντος μέλους μπορεί να μεταβάλει την ποιστητα ζωής ενός ασθενούς με λεμφοίδημα. Στη χειροκίνητη λεμφική παροχέτευση, χρησιμοποιείται απαλή μάλαξη της επιφάνειας για τη μετακίνηση του λεμφικού υγρού από το άκρο. Οι ασθενείς και οι σύντροφοί τους μπορούν να διδαχθούν τις τεχνικές μάλαξης ώστε να τις εφαρμόζουν κατ' οίκον. Οι συσκευές συμπίεσης εφαρμόζονται πάνω από το πάσχον άκρο για τη διατήρηση ή μείωση του οιδήματος. Οι αντλίες συμπίεσης χρησιμοποιούν της πίεση αέρα ή υγρού, μιμούμενες τις επωφελείς επιδράσεις της μάλαξης. Έχουν σχεδιασθεί έτσι ώστε να μετακινούν το λεμφικό υγρό προς τους λειτουργικούς λεμφαδένες παρέχοντας διαδοχική, ομοιόμορφη πίεση από τα άπω προς τα εγγύς τμήματα του πάσχοντος μέλους. Οι συμπιεστικοί ελαστικοί νάρθηκες θα πρέπει να εφαρμόζονται από έναν επαγγελματία, καθώς μια συσκευή που δεν έχει προσαρμοσθεί κατάλληλα μπορεί να ερεθίσει το δέρμα και άλλους ιστούς, και να επιτείνει το οίδημα. Ένας επαγγελματίας μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να προσδιορίσουν ποιος τύπος είναι καλύτερος για τις ανάγκες τους. Τα άκρα μπορούν επίσης να επιδεθούν με ελαστικούς επιδέσμους για τη μείωση και τον έλεγχο του οιδήματος. Οι ελαστικοί επίδεσμοι μπορεί να είναι δυσκολότερο να διατηρηθούν και λιγότερο άνετοι από μια προσαρμοσμένη συσκευή. Για την προστασία της πάσχουσας περιοχής, ο ασθενής θα πρέπει να διδαχθεί τα μέσα για τη διατήρηση της ευκαμψίας και της υγείας του δέρματος και θα πρέπει να αποφεύγει ο,τιδήποτε θα μπορούσε να οδηγήσει σε λοίμωξη και φλεγμονή. Οι ασθενείς μπορούν να βοηθήσουν στην αποφυγή της συνάθροισης λεμφικού υγρού φορώντας ένα συμπιεστικό ένδυμα όταν ταξιδεύουν (ιδιαιτέρως σε αεροπορικά ταξίδια που συνοδεύονται από σημαντικές μεταβολές πίεσης) ή ακόμα και όταν ασκούνται. Η περίσσεια σωματικού βάρους αποτελεί έναν άλλο παράγοντα κινδύνου για λεμφοίδημα· τα προγράμματα λογικής απώλειας βάρους, που βασίζονται σε ήπια δίαιτα και άσκηση, βοηθούν στην άρση των συμπτωμάτων. Η υπερβολική χρήση του πάσχοντος άκρου θα πρέπει να αποφεύγεται.
Μια τακτική, ήπια αγωγή άσκησης (π.χ., γιόγκα, αεροβική σε νερό ή κολύμβηση), ενώ φέρει ένα κατάλληλα προσαρμοσμένο ένδυμα συμπίεσης, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση ης φλεβικής ροής. Πηγές για περαιτέρω πληροφόρηση για τη διαχείριση του λεμφοιδήματος υπάρχουν στο Εθνικό Δίκτυο Λεμφοιδήματος (National Lymphedema Network) και σε άλλους οργανισμούς υποστήριξης όπως η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία (American Cancer Society).

Υπώνυμος όρος

congenital lymphedema