Αγγλικός όρος

melanoma

Ορισμός

Ένας κακοήθης όγκος σκούρα χρωματισμένων κυττάρων (μελανινοκύτταρα), που συχνά αναπτύσσεται σε καφέ ή μαύρο σπίλο. Ο όγκος μπορεί να διασπαρεί επιθετικά σε ολόκληρο το σώμα, π.χ., στον εγκέφαλο και άλλα εσωτερικά όργανα. Η επίπτωση της νόσου αυξάνεται ταχέως στις Η.Π.Α., ειδικά μεταξύ ανθρώπων πάνω από 60. Το 2004, η Αμερικάνικη Καρκινική Εταιρία εκτίμησε ότι θα γίνονταν 55.100 νέες διαγνώσεις μελανώματος και ότι 7.910 Αμερικανοί θα πέθαιναν από την ασθένεια. Περισσότερα από το 90% των μελανωμάτων αναπτύσσονται στο δέρμα· περίπου 5% συμβαίνουν στον οφθαλμό και 2,5% συμβαίνουν σε βλεννογόνους.

Βλ.: εικόνα.



Η πιθανότητα μακρόχρονης επιβίωσης εξαρτάται από το βάθος των βλαβών και από το αν είναι εξελκωμένες (παχύτερες βλάβες είναι πιο επικίνδυνες), από τον ιστολογικό τύπο (οζώδη μελανώματα των άκρων με φακίδες είναι χειρότερα από τα επιφανειακά επεκτεινόμενα ή κακοήθη μελανώματα με φακίδες) και από την ηλικία του ασθενή (οι πιο ηλικιωμένοι ασθενείς έχουν χειρότερη πρόγνωση) και το φύλο (οι άνδρες τείνουν να έχουν χειρότερη πρόγνωση από τις γυναίκες). Βλ.: ABCD, skin cancer.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΊΑ: Υπερβολική έκθεση σε υπεριώδες φως, ειδικά ηλιακό φως, προκαλεί μελάνωμα. Είναι πιο κοινό σε λευκούς από ότι σε μαύρους και εμφανίζεται σαν γενετική ασθένεια σε κάποιες οικογένειες.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Τα μελανώματα χαρακτηρίζονται από την ασυμμετρία τους, από το ακανόνιστο όριο και το ποικίλο χρώμα. Η διάμετρος είναι συνήθως μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά (περίπου 0,5 εκ.). Μια αλλαγή στην εμφάνιση της επιφάνειας ή του μεγέθους ενός σπίλου, συχνά επιφέρει την ιατρική προσοχή.

ΠΡΟΛΗΨΗ: Το μαύρισμα στον ήλιο θα πρέπει να αποθαρρύνεται. Άτομα που περνούν σημαντικό χρόνο στο εξωτερικό περιβάλλον θα πρέπει να φορούν προστατευτικό ρουχισμό για να προστατεύονται έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας και να χρησιμοποιούν αντηλιακά στο εκτεθειμένο δέρμα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Τα μελανώματα θεραπεύονται χειρουργικά, για να αφαιρεθεί η πρωτοπαθής εστία του καρκίνου μαζί με συμπληρωματικές θεραπείες, για να μειωθεί ο κίνδυνος της μετάστασης. Η ιντερφερόνη άλφα και η λεβαμιζόλη έχουν χρησιμοποιηθεί σαν ανοσοθεραπευτικά. Εμβόλια έχουν δημιουργηθεί εναντίον του μελανώματος· φαίνεται να βελτιώνουν την πρόγνωση σε προσβεβλημένους ασθενείς.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Άνδρες και γυναίκες με ανοικτόχρωμο δέρμα πάνω από την ηλικία των 65, ασθενείς με άτυπους σπίλους και εκείνοι με περισσότερους από 50 σπίλους είναι γνωστό ότι διατρέχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο για μελάνωμα. Τέτοιοι ασθενείς πρέπει να διδαχθούν ότι η ασυμμετρία, τα ακανόνιστα όρια, η ποικιλοχρωμία, η διάμετρος μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά ή οι ταχείες αλλαγές ενός σπίλου στο δέρμα είναι γνωρίσματα που σχετίζονται με κακοήθεια και ότι οι ύποπτες βλάβες απαιτούν βιοψία. Αυτοί που παρέχουν φροντίδα θα πρέπει να εκτιμούν όλους τους ασθενείς υψηλού κινδύνου για επιπρόσθετους παράγοντες κινδύνου, όπως το οικογενειακό ιστορικό και έκθεση στον ήλιο για ψυχαγωγία ή εργασία, ειδικά η ηλιακή έκθεση στην παιδική ηλικία και πρώιμη εφηβεία χωρίς επαρκή προστασία. Εξετάσεις ολόκληρου του δέρματος του σώματος θα πρέπει να εκτελούνται περιοδικά σε ασθενείς υψηλού κινδύνου. Γενικά, συχνοί έλεγχοι αναγνωρίζουν τα μελανώματα σε πρωιμότερο στάδιο (όταν είναι πιο λεπτά ή εντοπισμένα, παρά όταν έχουν δια-σπαρθεί) από αυτά που ανευρίσκονται τυχαία σε εξέταση ρουτίνας.

Ετυμολογία

[" + oma, όγκος]

Υπώνυμος όρος

desmoplastic melanoma
in situ melanoma