Ορισμός
Η μερική ή ολική απώλεια τριχών καλείται αλωπεκία.
Εναλλακτικές Ονομασίες
Αλωπεκία, φαλάκρα, διάχυτη αλωπεκία
Γενικές Πληροφορίες
Η απώλεια τριχών συνήθως αναπτύσσεται σταδιακά και μπορεί να είναι κατά τόπους ή διάχυτη. Χάνετε κατά μέσο όρο 100 τρίχες από την κεφαλή σας κάθε ημέρα. Το μέσο κρανίο φέρει περίπου 100.000 τρίχες.
Κάθε μεμονωμένη τρίχα επιβιώνει κατά μέσο όρο για 4 1/2 χρόνια, στη διάρκεια των οποίων μεγαλώνει κατά 1,27 εκατοστά το μήνα. Συνήθως το 5ο έτος, οι τρίχες πέφτουν και αντικαθίστανται από νέες μέσα σε 6 μήνες. Η γενετική αλωπεκία προκαλείται από την αποτυχία του σώματος να παράγει νέες τρίχες και όχι από υπερβολική απώλεια τριχών.
Και οι άντρες και οι γυναίκες τείνουν να χάνουν πυκνότητα και ποσό τριχών καθώς μεγαλώνουν. Η φαλάκρα δεν προκαλείται συνήθως από νόσο. Συσχετίζεται με τη γήρανση, την κληρονομικότητα και την τεστοστερόνη. Η κληρονομική ή ανδρογενετική αλωπεκία επηρεάζει κυρίως άντρες. Περίπου το 25% των αντρών ξεκινούν να έχουν φαλάκρα στην ηλικία των 30 ετών και περίπου τα 2/3 είναι φαλακροί ή εμφανίζουν κάποιο πρότυπο αλωπεκίας μέχρι την ηλικία των 60 ετών.
- Τυπικά, η ανδρογενετική αλωπεκία ενέχει οπισθοχωρούν μέτωπο τριχών και αραίωση γύρω από την κορυφή, με γυμνά σημεία. Τελικά, μπορεί να έχετε μόνο έναν δακτύλιο τριχών δίκην πετάλου, στα πλάγια. Επιπρόσθετα στα γονίδια, η ανδρογενετική αλωπεκία φαίνεται να απαιτεί την ανδρική ορμόνη, τεστοστερόνη. Οι άντρες που δεν παράγουν τεστοστερόνη (εξαιτίας γενετικών ανωμαλιών ή στείρωσης) δεν αναπτύσσουν αυτό το πρότυπο αλωπεκίας.
- Κάποιες γυναίκες μπορεί να αναπτύξουν ένα ιδιαίτερο πρότυπο απώλειας τριχών, που οφείλεται στη γενετική, την ηλικία και τις ανδρικές ορμόνες (που τείνουν να αυξάνουν στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση). Το πρότυπο διαφέρει από αυτό των αντρών. Η γυναικεία αλωπεκία ενέχει αραίωση σε όλο το κρανίο. Το πρόσθιο μέτωπο τριχών παραμένει γενικά άθικτο.
Αίτια
Ένα ξαφνικό σωματικό ή ψυχολογικό στρες μπορεί να προκαλέσει απώλεια των μισών έως των δύο τρίτων των τριχών της κεφαλής (ονομάζεται διάχυτη αλωπεκία [ telogen effluvium]). Θα παρατηρήσετε τα μαλλιά σας να φεύγουν σε τούφες όταν λούζεστε, χτενίζεστε ή περνάτε τα χέρια από τα μαλλιά σας. Μπορεί να το παρατηρήσετε για εβδομάδες ή μήνες μετά το επεισόδιο στρες. Η πτώση των μαλλιών θα μειωθεί σε μια περίοδο 6-8 μηνών.
Τα αίτια αυτού του τύπου απώλειας τριχών είναι:
- Υψηλός πυρετός ή σοβαρή λοίμωξη
- Τοκετός
- Μείζων χειρουργείο, βαρεία αρρώστια, αιφνίδια απώλεια αίματος
- Ισχυρό συναισθηματικό στρες
- Εξαντλητικές δίαιτες (crash diet), ιδιαίτερα αυτές που δεν περιέχουν αρκετή πρωτεΐνη
- Αρκετά φάρμακα, όπως ρετινοειδή, αντισυλληπτικά, β-αναστολείς, συγκεκριμένα αντικαταθλιπτικά, ΜΣΑΦ (περιλαμβανομένου της ιβουπροφαίνης) και αναστολείς των διαύλων ασβεστίου
Κάποιες γυναίκες μεταξύ των 30 και 60 ετών, μπορεί να παρατηρήσουν μια αραίωση των μαλλιών που επηρεάζει ολόκληρο το κρανίο. Η απώλεια μπορεί να είναι μεγαλύτερη αρχικά και στη συνέχει να μειωθεί σταδιακά ή να σταματήσει. Δεν υπάρχει γνωστή αιτία για αυτόν τον τύπο απώλειας τριχών.
Άλλα πιθανά αίτια της απώλειας τριχών, ιδιαίτερα εάν το πρότυπο είναι ασυνήθιστο, περιλαμβάνουν:
- Γυροειδή Αλωπεκία - φαλακρά τμήματα που αναπτύσσονται στο κρανίο, στο γένι και, πιθανά, στα φρύδια. Οι βλεφαρίδες μπορεί να πέσουν επίσης.
- Αυτοάνοσες παθήσεις όπως ο λύκος
- Εγκαύματα
- Συγκεκριμένες λοιμώδεις νόσους, όπως η σύφιλη
- Υπερβολικό λούσιμο και στέγνωμα
- Θυρεοειδοπάθειες
- Νευρικές συνήθειες, όπως συνεχές τράβηγμα των μαλλιών ή τρίψιμο του κεφαλιού
- Ακτινοθεραπεία
- Μυκητίαση του τριχωτού της κεφαλής
- Όγκους των ωοθηκών ή των επινεφριδίων
Οικιακή Περίθαλψη
Η απώλεια τριχών εξαιτίας εμμηνόπαυσης ή τοκετού συχνά επιστρέφει στο φυσιολογικό 6 μήνες με 2 χρόνια αργότερα.
Για την απώλεια τριχών εξαιτίας νόσου (όπως πυρετός), ακτινοθεραπείας, φαρμάκων ή άλλων αίτιων, δεν είναι απαραίτητη η θεραπεία. Οι τρίχες συνήθως θα μεγαλώσουν ξανά όταν η νόσος έχει περάσει ή η θεραπεία έχει τελειώσει. Μπορεί να θέλετε να φορέσετε περούκα, καπέλο ή άλλο κάλυμμα, μέχρι τα μαλλιά να μεγαλώσουν ξανά.
Εξτένσιον ή αλλαγές στο στυλ των μαλλιών μπορεί να αποκρύψει την απώλεια των τριχών. Γενικά αυτή είναι η λιγότερο ακριβή και ασφαλής προσέγγιση στην απώλεια τριχών. Τα εξτένσιον δεν θα πρέπει να ράβονται στο κρανίο εξαιτίας του κινδύνου ουλών και λοίμωξης.
Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό
Καλέστε το γιατρό σας εάν:
- Χάνεται τρίχες σε ασυνήθιστο πρότυπο
- Χάνεται τρίχες ταχύτατα ή σε μικρή ηλικία (για παράδειγμα, στην εφηβεία ή στα είκοσι)
- Παράλληλα με την απώλεια έχετε πόνο ή φαγούρα
- Το δέρμα του κρανίου στην περιοχή της απώλεια είναι ερυθρό, φολιδωτό ή διαφορετικά ανώμαλο
- Έχετε ακμή, τρίχες στο πρόσωπο ή ανώμαλο έμμηνο κύκλο
- Είστε γυναίκα και έχετε αντρικό πρότυπο φαλάκρας
- Έχετε φαλακρά τμήματα στο γένι ή στα φρύδια
- Αποκτάτε βάρος ή έχετε μυϊκή αδυναμία, δυσανεξία σε χαμηλές θερμοκρασίες ή κόπωση
Τι να Περιμένετε κατά την Επίσκεψη στο Γιατρό
Ένα προσεκτικό ιατρικό ιστορικό και εξέταση των τριχών και του κρανίου είναι συνήθως αρκετά για να γίνει η διάγνωση του αιτίου της απώλειας των τριχών.
Ο γιατρός σας θα σας κάνει λεπτομερείς ερωτήσεις, όπως:
- Χάνεται τρίχες μόνο από το κρανίο ή και από άλλα σημεία του σώματος;
- Υπάρχει πρότυπο στην απώλεια τριχών, όπως ένα οπισθοχωρούν μέτωπο τριχών ή αραίωση ή φαλακρές περιοχές στην κορυφή, ή η απώλεια των τριχών συμβαίνει σε όλο το κεφάλι;
- Περάσατε πρόσφατα κάποια νόσο ή υψηλό πυρετό;
- Βάφετε τα μαλλιά σας;
- Στεγνώνετε με πιστολάκι τα μαλλιά σας; Πόσο συχνά;
- Πόσο συχνά λούζεστε;
- Τι είδος σαμπουάν, λακ, τζελ ή άλλα προϊόντα χρησιμοποιείται για τα μαλλιά σας;
- Τελευταία περάσατε κάποιο ασυνήθιστο στρες;
- Έχετε νευρικές συνήθειες, όπως τράβηγμα των τριχών ή τρίψιμο του κεφαλιού;
- Έχετε άλλα συμπτώματα, όπως φαγούρα, πιτυρίδα ή ερυθρότητα στο κρανίο σας;
- Τι φάρμακα λαμβάνεται, περιλαμβανομένου αυτών χωρίς συνταγή γιατρού;
Οι εξετάσεις που μπορεί να εκτελεστούν (αλλά σπάνια απαιτούνται) περιλαμβάνουν:
- Μικροσκοπική εξέταση μιας τρίχας που έχει τραβηχτεί από τη ρίζα
- Βιοψία δέρματος (εάν υπάρχουν αλλαγές στο δέρμα)
Η παρουσία τριχόφυτου στο κρανίο μπορεί να απαιτεί τη λήψη φαρμάκων από το στόμα, όπως γκριζεοφουλβίνη. Οι κρέμες και οι λοσιόν που εφαρμόζονται στην επηρεασμένη περιοχή μπορεί να μην εισχωρούν στο θύλακο της τρίχας για να σκοτώσουν το μύκητα.
Δείτε επίσης:
- Γυροειδής αλωπεκία
- Γυναικείου τύπου ανδρογενετική αλωπεκία
- Ανδρογενετική αλωπεκία
Hair diseases. In: Habif TP, ed. Clinical Dermatology. 4th ed. St. Louis, Mo: Mosby; 2004:chap 24.
Diseases of the hair. In: Rakel P, ed. Conn’s Current Therapy 2008. 57th ed. Philadelphia, Pa: WB Saunders; 2008: chap 195.