Αρθρίτιδα

Ορισμός

Αρθρίτιδα είναι η φλεγμονή σε μία ή περισσότερες αρθρώσεις, που έχει ως αποτέλεσμα πόνο, οίδημα, ακαμψία και περιορισμένη κίνηση. Υπάρχουν πάνω από 100 διαφορετικοί τύποι αρθρίτιδας.

Δείτε επίσης: Αρθραλγία

Εναλλακτικές Ονομασίες

Αρθρική φλεγμονή

Αίτια

Η αρθρίτιδα ενέχει την αποικοδόμηση του χόνδρου. Ο χόνδρος φυσιολογικά προστατεύει την άρθρωση, επιτρέποντας ομαλή κίνηση. Ο χόνδρος επίσης απορροφά τους κραδασμούς όταν εφαρμόζεται πίεση στην άρθρωση, όπως όταν περπατάτε. Χωρίς το φυσιολογικό ποσό χόνδρου, τα οστά τρίβονται μεταξύ τους, προκαλώντας πόνο, οίδημα (φλεγμονή) και ακαμψία.

Μπορεί να έχετε αρθρική φλεγμονή για διάφορους λόγους, όπως:

• Μια αυτοάνοση νόσο (το σώμα επιτίθεται έναντι του εαυτού, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα αντιλαμβάνεται ένα τμήμα του σώματος ως ξένο)
• Σπασμένα οστά
• Γενική φθορά των αρθρώσεων
• Λοίμωξη (συνήθως προκαλείται από βακτήρια ή ιούς)

Συχνά, η φλεγμονή υποχωρεί μετά την επούλωση του τραύματος, την αντιμετώπιση της νόσου ή την αποδρομή της λοίμωξης.

Με κάποιους τραυματισμούς και νόσους, η φλεγμονή δεν φεύγει ή η καταστροφή έχει ως αποτέλεσμα μακροχρόνιο πόνο και παραμόρφωση. Όταν συμβαίνει αυτό, τότε έχετε χρόνια αρθρίτιδα. Η οστεοαρθρίτιδα είναι ο πιο κοινός τύπος και είναι περισσότερο πιθανό να συμβεί καθώς μεγαλώνετε. Μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε άρθρωση, αλλά συνήθως στα ισχία, στα γόνατα ή τα δάκτυλα. Οι παράγοντες κινδύνου για οστεοαρθρίτιδα περιλαμβάνουν:

• Αυξημένο βάρος
• Προηγούμενο τραυματισμό της επηρεασμένης άρθρωσης
• Χρήση της επηρεασμένης άρθρωσης σε μια επαναλαμβανόμενη δράση, που θέτει στρες στην άρθρωση (παίκτες μπέιζμπολ, χορευτές μπαλέτου και εργαζόμενοι σε κατασκευές βρίσκονται σε κίνδυνο)

Η αρθρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε άντρες και γυναίκες οποιασδήποτε ηλικίας. Περίπου 37 εκατομμύρια άνθρωποι στην Αμερική έχουν αρθρίτιδα κάποιου τύπου, που αναλογεί περίπου σε 1 άτομο στα 7.

Άλλοι τύποι ή αίτια αρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

• Νόσο του Still των ενηλίκων
• Αγκυλωτική σπονδυλίτιδα
• Μυκητιάσεις όπως βλαστομύκωση
• Γονοκοκκική αρθρίτιδα
• Ουρική αρθρίτιδα
• Νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα (στα παιδιά)
• Άλλες βακτηριακές λοιμώξεις (μη γονοκοκκική βακτηριακή αρθρίτιδα)
• Ψωριασική αρθρίτιδα
• Αντιδραστική αρθρίτιδα (σύνδρομο Reiter)
• Ρευματοειδή αρθρίτιδα (στους ενήλικες)
• Σκληροδερμία
• Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (ΣΕΛ)
• Τριτοπαθή νόσο Lyme
• Φυματιώδη αρθρίτιδα
• Ιογενή αρθρίτιδα

Συμπτώματα

Εάν έχετε αρθρίτιδα μπορεί να βιώσετε:

• Αρθραλγία
• Αρθρικό οίδημα
• Μειωμένη ικανότητα κίνησης της άρθρωσης
• Ερυθρότητα του δέρματος γύρω από μια άρθρωση
• Ακαμψία, ιδιαίτερα το πρωί
• Θερμότητα γύρω από μια άρθρωση

Εξετάσεις και Δοκιμασίες

Αρχικά, ο γιατρός σας θα πάρει ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό για να δει εάν η αρθρίτιδα ή άλλο μυοσκελετικό πρόβλημα είναι το πιθανό αίτιο των συμπτωμάτων σας.

Στη συνέχεια, μια λεπτομερής κλινική εξέταση μπορεί να δείξει έχει μαζευτεί υγρό στην άρθρωση (αυτό καλείτε εξίδρωμα). Η άρθρωση μπορεί να είναι ευαίσθητη με ήπια πίεση, και μπορεί να είναι θερμή και ερυθρή (ιδιαίτερα στη λοιμώδη αρθρίτιδα και την αυτοάνοση αρθρίτιδα). Μπορεί να είναι επώδυνο ή δύσκολο να στρέψετε την άρθρωση σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Αυτό είναι γνωστό ως "περιορισμένο εύρος κίνησης".

Σε κάποιες αυτοάνοσες μορφές αρθρίτιδα, οι αρθρώσεις μπορεί να παραμορφωθούν εάν δεν αντιμετωπιστεί η νόσος. Αυτές οι παραμορφώσεις είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της βαριάς, μη αντιμετωπιζόμενης ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

Οι εξετάσεις εξαρτώνται από το πιθανολογούμενο αίτιο. Συχνά περιλαμβάνουν αιματολογικές εξετάσεις και ακτινογραφίες της άρθρωσης. Για να διερευνηθεί για λοίμωξη και άλλα αίτια της αρθρίτιδας (όπως οι κρύσταλλοι που προκαλούν ουρική αρθρίτιδα), αφαιρείται αρθρικό υγρό από την άρθρωση με μια βελόνα, και εξετάζεται στο μικροσκόπιο. Δείτε τους συγκεκριμένους τύπους αρθρίτιδας για περαιτέρω πληροφορίες.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της αρθρίτιδα εξαρτάται από το αίτιο, τις αρθρώσεις που επηρεάζονται, τη βαρύτητα και το πως η πάθηση επηρεάζει την καθημερινότητά σας. Η ηλικία και το επάγγελμά σας θα ληφθούν επίσης υπόψη, όταν θα συνεργάζεστε με το γιατρό για να δημιουργήσετε ένα πλάνο αντιμετώπισης.

Εάν είναι δυνατό, η αντιμετώπιση θα εστιάζεται στην εξάλειψη του αιτίου της αρθρίτιδας. Ωστόσο, το αίτιο ΔΕΝ είναι απαραίτητα θεραπεύσιμο, όπως συμβαίνει στην οστεοαρθρίτιδα και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Κατά συνέπεια, η αντιμετώπιση στοχεύει στη μείωση του πόνου και της δυσφορίας και στην αποτροπή της περαιτέρω αναπηρίας.

Είναι δυνατό να βελτιωθούν σημαντικά τα συμπτώματά σας από την οστεοαρθρίτιδα και τους άλλους μακροχρόνιους τύπους αρθρίτιδας, χωρίς φάρμακα. Στην πραγματικότητα, οι αλλαγές στον τρόπο διαβίωσης χωρίς φάρμακα είναι προτιμότερες για την οστεοαρθρίτιδα και άλλες μορφές αρθρικής φλεγμονής. Εάν απαιτείται, τα φάρμακα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται επιπρόσθετα στις αλλαγές του τρόπου ζωής.

Η άσκηση για την αρθρίτιδα είναι απαραίτητη για τη διατήρηση υγιών αρθρώσεων, την ανακούφιση της ακαμψίας, τη μείωση του πόνου και της κόπωσης και τη βελτίωση της μυϊκής και οστικής ισχύος. Το πρόγραμμα άσκησης θα πρέπει να είναι εξατομικευμένο. Συνεργαστείτε με έναν φυσικοθεραπευτή για να σχεδιάσετε ένα προσωπικό πρόγραμμα, που θα πρέπει να περιλαμβάνει:

• Αεροβική άσκηση χαμηλής ισχύος (ονομάζεται επίσης άσκηση αντοχής)
• Ασκήσεις εύρους κίνησης για ευελιξία
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης για μυϊκό τόνο

Ένας φυσικοθεραπευτής μπορεί να εφαρμόσει θερμο- και κρυοθεραπεία όπως απαιτείται και να σας βοηθήσει στην εφαρμογή των ναρθήκων και των ορθοτικών συσκευών που υποστηρίζουν και ευθυγραμμίζουν τις αρθρώσεις σας. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαιτέρως απαραίτητο στη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Ο φυσικοθεραπευτής σας μπορεί επίσης να εξετάσει την υδροθεραπεία, την εφαρμογή πάγου ή τη διαδερμική νευρική διέγερση (TENS).

Η ξεκούραση είναι το ίδιο σημαντική με την άσκηση. Ο ύπνος 8 με 10 ώρες κάθε νύκτα και ένας υπνάκος στη διάρκεια της ημέρας μπορεί να σας βοηθήσει να ανακάμψετε από μια έξαρση πολύ πιο γρήγορα και μπορεί τελικά να αποτρέψει τις επιδεινώσεις. Θα πρέπει επίσης:

• Να αποφεύγετε να μένετε στη ίδια θέση για πολύ.
• Να αποφεύγετε θέσεις ή κινήσεις που ασκούν επιπρόσθετο στρες στις επηρεασμένες αρθρώσεις.
• Τροποποιήστε το χώρο σας για να κάνετε τις δραστηριότητες πιο εύκολα. Για παράδειγμα, τοποθετήστε μπάρες στήριξης στο ντους, στη μπανιέρα και κοντά στη λεκάνη της τουαλέτας.
• Μειώστε το στρες, που μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματά σας. Δοκιμάστε το διαλογισμό ή την καθοδηγούμενη φαντασία. Μιλήστε στον φυσικοθεραπευτή σας για γιόγκα ή tai chi.

Άλλα μέτρα που μπορείτε να δοκιμάσετε περιλαμβάνουν:

• Εφαρμόστε κρέμα καψαϊκίνης (προέρχεται από καυτερές πιπεριές τσίλι) στο δέρμα πάνω από τις επώδυνες αρθρώσεις. Μπορεί να αισθανθείτε κάποια βελτίωση μετά την εφαρμογή της κρέμας για 3-7 ημέρες.
• Καταναλώστε μια δίαιτα πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα, ιδιαίτερα αντιοξειδωτικά όπως βιταμίνη Ε. Αυτά εντοπίζονται σε φρούτα και λαχανικά. Πάρτε σελήνιο από μαγιά μπύρας, βύνη, σκόρδο, ολόκληρα σιτηρά, ηλιόσπορους και Βραζιλιάνικα φιστίκια. Πάρτε Ω-3 λιπαρά οξέα από ψάρια κρύων νερών (όπως σολομό, σκουμπρί και ρέγγα), λιναρόσπορο, έλαιο κανόλα, σόγια, σογιέλαιο, κολοκυθόσπορους και καρύδια.
• Πάρτε γλυκοζαμίνη και χονδροϊτίνη - αυτά αποτελούν τα δομικά υλικά του χόνδρου, της ουσίας που επενδύει τις αρθρώσεις. Τα συμπληρώματα αυτά είναι διαθέσιμα στα καταστήματα υγιεινής διατροφής ή στα σούπερ μάρκετ. Ενώ κάποιες μελέτες δείχνουν ότι αυτά τα συμπληρώματα μπορεί να μειώσουν τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας, άλλες δεν δείχνουν κάποιο όφελος. Ωστόσο, από τη στιγμή που αυτά τα προϊόντα θεωρούνται ασφαλή, είναι λογικό να τα δοκιμάσετε, και πολλοί ασθενείς βρίσκουν βελτίωση των συμπτωμάτων τους.
• Χάστε βάρος εάν είστε υπέρβαρος. Η απώλεια βάρους μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την αρθραλγία στα πόδια.

ΦΑΡΜΑΚΑ

Ο γιατρός σας θα επιλέξει από μια ποικιλία φαρμάκων, όπως απαιτείται. Γενικά, τα πρώτα φάρμακα που θα δοκιμάσετε είναι διαθέσιμα χωρίς συνταγή. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Ακεταμινοφαίνη (Tylenol) - συστήνεται από το American College of Rheumatology και την American Geriatrics Society ως θεραπεία πρώτης γραμμής για την οστεοαρθρίτιδα. Πάρτε έως 4 γραμμάρια την ημέρα (δύο Tylenol για αρθρίτιδα κάθε 8 ώρες). Αυτό μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ανακούφιση από την αρθραλγία χωρίς τις παρενέργειες των συνταγογραφούμενων φαρμάκων. ΜΗΝ υπερβαίνετε τη συνιστώμενη δοσολογία για την ακεταμινοφαίνη και μην παίρνετε το φάρμακο σε συνδυασμό με μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Αυτές οι δράσεις μπορούν να βλάψουν το ήπαρ.
• Ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη ή ναπροξένη - αυτά τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) είναι συχνά αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της αρθραλγίας. Ωστόσο, ενέχουν πολλούς πιθανούς κινδύνους, ιδιαίτερα εάν χρησιμοποιούνται μακροχρόνια. Δεν θα πρέπει να λαμβάνονται χωρίς να έχετε συμβουλευτεί το γιατρό σας. Οι πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο, έλκη στομάχου, γαστρορραγία και νεφροπάθεια. Το 2005, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ζήτησε από τους κατασκευαστές ΜΣΑΦ να περιλάβουν μια προειδοποιητική ετικέτα στα προϊόντα τους, που να ενημερώνει τους χρήστες. Εάν έχετε νεφροπάθεια ή ηπατοπάθεια ή ιστορικό γαστρορραγίας, δεν θα πρέπει να παίρνεται αυτά τα φάρμακα εκτός και εάν σας τα συστήσει συγκεκριμένα ο γιατρός σας.

Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα περιλαμβάνουν:

• Βιολογικά - αποτελούν το πιο πρόσφατο επίτευγμα στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Τέτοια φάρμακα, όπως τα ετανερσέπτη, ινφλιξιμάμπη και ανταλιμουμάμπη, χορηγούνται με ένεση και μπορούν να βελτιώσουν δραματικά την ποιότητα ζωής σας. Τα νεότερα βιολογικά περιλαμβάνουν τα αμπατασέπτη (Orencia), ριτουξιμάμπη (Rituxan), γκολιμουμάμπη (Simponi), κερτολιζουμάμπη (Cimzia) και τοκιλιζουμάμπη (Actemra).
• Κορτικοστεροειδή ("στεροειδή") - τα φάρμακα αυτά καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα και τα συμπτώματα της φλεγμονής. Συχνά ενίονται σε επώδυνες οστεοαρθριτικές αρθρώσεις. Τα στεροειδή χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση αυτοάνοσων μορφών αρθρίτιδας αλλά θα πρέπει να αποφεύγονται στη λοιμώδη αρθρίτιδα. Τα στεροειδή έχουν πολλαπλές παρενέργειες, όπως στομαχικές διαταραχές και γαστρορραγία, υψηλή αρτηριακή πίεση, λέπτυνση των οστών, καταρράκτη και αυξημένες λοιμώξεις. Οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι όταν τα στεροειδή λαμβάνονται για μεγάλες περιόδους ή σε υψηλές δόσεις. Η στενή παρακολούθηση από έναν γιατρό είναι απαραίτητη.
• Αναστολείς κυκλοοξυγενάσης-2 - Τα φάρμακα αυτά αναστέλλουν ένα ένζυμο που επάγει φλεγμονή και ονομάζεται COX-2. Αυτή η τάξη φαρμάκων θεωρούταν αρχικά ότι έχει το ίδιο καλά αποτελέσματα με τα παραδοσιακά ΜΣΑΦ, αλλά με λιγότερα στομαχικά προβλήματα. Ωστόσο, πολυάριθμες αναφορές για καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια έχουν ωθήσει τον FDA να αξιολογήσει ξανά τους κινδύνους και τα οφέλη των αναστολέων COX-2. Η κελεκοξίμπη (Celebrex) είναι ακόμα διαθέσιμη, αλλά με ισχυρή προειδοποιητική σήμανση και συστάσεις για συνταγογράφηση στη μικρότερη δυνατή δόση για τη μικρότερη δυνατή περίοδο. Μιλήστε με το γιατρό σας για το εάν οι αναστολείς COX-2 είναι κατάλληλοι για εσάς.
• Νοσοτροποποιητικά αντιρευματικά φάρμακα - αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και άλλων αυτοάνοσων αιτίων αρθρίτιδας. Τα φάρμακα αυτά περιλαμβάνουν άλατα χρυσού, πενικιλλαμίνη, σουλφασαλαζίνη και υδροξυχλωροκίνη. Πιο πρόσφατα, δείχθηκε ότι η μεθοτρεξάτη επιβραδύνει την εξέλιξη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και βελτιώνει την ποιότητα ζωής. Η ίδια η μεθοτρεξάτη μπορεί να είναι ιδιαιτέρως τοξική και απαιτεί συχνές αιματολογικές εξετάσεις για τους ασθενείς που την λαμβάνουν.
• Ανοσοκατασταλτικά - τα φάρμακα αυτά, όπως η αζαθιοπρίνη ή η κυκλοφωσφαμίδη, χρησιμοποιούνται για σοβαρά περιστατικά ρευματοειδούς αρθρίτιδας όταν τα υπόλοιπα φάρμακα έχουν αποτύχει.

Είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνετε τα φάρμακά σας σύμφωνα με τις εντολές του γιατρού σας. Εάν δυσκολεύεστε να το κάνετε (για παράδειγμα, εξαιτίας παρενεργειών που δεν μπορείτε να ανεχθείτε) θα πρέπει να μιλήσετε με το γιατρό σας.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Σε κάποιες περιπτώσεις, το χειρουργείο για την αναδόμηση της άρθρωσης (αρθροπλαστική) ή για την αντικατάσταση της άρθρωσης (όπως η ολική αρθροπλαστική γόνατος) μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση μιας φυσιολογικής ζωής. Η απόφαση για ένα χειρουργείο ολικής αρθροπλαστικής λαμβάνεται φυσιολογικά όταν οι άλλες εναλλακτικές, όπως οι μεταβολές του τρόπου ζωής και τα φάρμακα, δεν είναι πλέον αποτελεσματικές.

Οι φυσιολογικές αρθρώσεις περιέχουν ένα λιπαντικό που ονομάζεται αρθρικό υγρό. Στις αρθρώσεις με αρθρίτιδα, το υγρό αυτό δεν παράγεται σε επαρκείς ποσότητες. Σε κάποιες περιπτώσεις, ένας γιατρός μπορεί να ενέσει στην άρθρωση ένα τεχνητό υποκατάστατο του αρθρικού υγρού. Το συνθετικό υγρό μπορεί να αναβάλει την ανάγκη για χειρουργείο τουλάχιστον προσωρινά και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών με αρθρίτιδα.

Πρόγνωση

Λίγες διαταραχές αρθρίτιδας μπορούν να θεραπευτούν πλήρως με τη θεραπεία. Οι περισσότερες είναι χρόνιες παθήσεις, ωστόσο, και ο στόχος της αντιμετώπισης είναι ο έλεγχος του πόνου και η ελαχιστοποίηση της αρθρικής βλάβης. Η χρόνια αρθρίτιδα συχνά έχει περιόδους ύφεσης και έξαρσης, που εναλλάσσονται.

Πιθανές Επιπλοκές

• Χρόνιο άλγος
• Περιορισμοί στον τρόπο ζωής ή αναπηρία

Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό

Καλέστε το γιατρό σας εάν:

• Η αρθραλγία επιμένει για περισσότερες από 3 ημέρες.
• Έχετε ισχυρή, ανεξήγητη αρθραλγία.
• Η επηρεασμένη άρθρωση είναι σημαντικά διογκωμένη.
• Δυσκολεύεστε ιδιαίτερα να κινήσετε την άρθρωση.
• Το δέρμα γύρω από την άρθρωση είναι ερυθρό ή θερμό στο άγγιγμα.
• Έχετε πυρετό ή έχετε χάσει βάρος, ακούσια.

Πρόληψη

Εάν η αρθρίτιδα διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί πρώιμα, μπορείτε να προλάβετε την αρθρική βλάβη. Μάθετε εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό αρθρίτιδας και δώστε την πληροφορία αυτή στο γιατρό σας, ακόμα και εάν δεν έχετε αρθρικά συμπτώματα.

Η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να είναι περισσότερο πιθανό να αναπτυχθεί εάν κακομεταχειρίζεστε τις αρθρώσεις σας (τις τραυματίζετε συχνά ή τις χρησιμοποιείτε υπερβολικά όταν είναι τραυματισμένες). Προσέξτε να μην καταπονείτε μια άρθρωση που έχει βλάβη ή πονάει. Παρόμοια, αποφύγετε τις υπερβολικές επαναλαμβανόμενες κινήσεις.

Το περίσσιο βάρος αυξάνει επίσης τον κίνδυνο να αναπτύξετε οστεοαρθρίτιδα στα γόνατα και πιθανά στα ισχία. Δείτε το άρθρο για τον δείκτη μάζας σώματος για να μάθετε εάν το βάρος σας είναι στα φυσιολογικά πλαίσια.