Διατροφή στη θεραπεία για τον καρκίνο

Oρισμός

Τα άτομα με καρκίνο χρειάζονται ειδικό διατροφικό σχεδιασμό και διαχείριση.

Εναλλακτικές Ονομασίες

Θεραπεία καρκίνου και διατροφή

Λειτουργία

Τα άτομα με καρκίνο κινδυνεύουν να αναπτύξουν διατροφικές ανεπάρκειες. Οι ανεπάρκειες μπορεί να είναι το αποτέλεσμα του ίδιου του καρκίνου ή των παρενεργειών των συνήθων θεραπειών του καρκίνου όπως η χειρουργική επέμβαση, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία.

Ο καρκίνος επηρεάζει άμεσα τη διατροφική σας κατάσταση μεταβάλλοντας το μεταβολισμό του οργανισμού και προκαλώντας την απώλεια της όρεξής σας. Το σώμα σας αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας, πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζεστε περισσότερες θερμίδες για να διατηρήσετε το τρέχον βάρος σας και την άλιπη σωματική σας μάζα. Η απώλεια της όρεξης που σχετίζεται με τον καρκίνο είναι πιθανώς το αποτέλεσμα φυσιολογικών αλλαγών, αλλά μπορεί επίσης να οφείλεται σε ψυχολογική αντίδραση στη νόσο.

Ο καρκίνος προκαλεί επίσης μεμονωμένες αλλαγές στην ικανότητα του οργανισμού να διασπάσει τους υδατάνθρακες, τις πρωτεΐνες και το λίπος. Αυτές οι αλλαγές οδηγούν στην απώλεια λιπών και μυϊκής μάζας.

Αρκετοί παράγοντες μπορεί να συμβάλουν στον τύπο και τον βαθμό των ανεπαρκειών στη διατροφή:

• Το σημείο στον οργανισμό που εμφανίζεται ο καρκίνος
• Πόσο σοβαρός είναι ο καρκίνος κατά τη στιγμή της διάγνωσης
• Τι συμπτώματα εμφανίζετε
• Ο τύπος της θεραπείας του καρκίνου και πόσο συχνά τη λαμβάνετε
• Παρενέργειες που σχετίζονται με τη θεραπεία σας του καρκίνου
• Πώς ο καρκίνος επηρεάζει την ικανότητά σας να τρώτε και να ανεχτείτε τις τροφές και τα θρεπτικά συστατικά

Πηγές τροφίμων

Τα άτομα με καρκίνο συχνά χρειάζονται δίαιτα υψηλής θερμιδικής αξίας για την πρόληψη της απώλειας βάρους. Μπορεί επίσης να χρειαστούν μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες για να αποφευχθεί η απώλεια μυϊκής μάζας. Τα τρόφιμα που περιέχουν υψηλές θερμίδες και πρωτεΐνες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τρόφιμα όπως το πλήρες γάλα, τα μιλκσέικ, τα κρέατα και τα τυριά.

Μερικά άτομα με καρκίνο αναπτύσσουν δυσανεξία στα λίπη. Εάν συμβεί αυτό, τρώτε τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε λιπαρά, όπως ροφήματα χαμηλών λιπαρών, γιαούρτι, τυρί cottage και άπαχα κρέατα.

Για να διατηρηθεί η ισορροπημένη διατροφή, πρέπει να τρώτε φρούτα και λαχανικά. Για να αυξήσετε τις θερμίδες, χρησιμοποιήστε περισσότερους χυμούς φρούτων ή αποξηραμένα φρούτα και όχι ολόκληρα φρούτα. Η επιλογή λαχανικών «πλούσιων» σε θερμίδες, όπως το καλαμπόκι και ο αρακάς, θα αυξήσει επίσης τις θερμίδες στη διατροφή.

Παρενέργειες

Οι παρενέργειες των συνηθισμένων θεραπειών καρκίνου ποικίλλουν ανάλογα με τη θεραπεία και την περιοχή του σώματος που υποβλήθηκε σε θεραπεία. Ακολουθούν μερικές παρενέργειες και χρήσιμες προτάσεις. Δεν αντικαθιστούν, αλλά βοηθούν, τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση αυτών των συμπτωμάτων.

Δυσκολία σε μάσηση και κατάποση

Τα παχύρευστα υγρά όπως τα μιλκσέικ ή τα ημιστερεά τρόφιμα, όπως ο πουρές και η σάλτσα μπορεί να είναι ευκολότερα στην κατάποση, ενώ είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν αναρρόφηση (εισπνοή τροφής).

Πόνος, Nαυτία, Εμμετοί, Διάρροια

Η κατανάλωση ενός γεύματος αμέσως πριν ή μετά τη θεραπεία μπορεί να μετριάσει τα συμπτώματα. Η στάση του σώματος σας ενώ τρώτε μπορεί επίσης να ενισχύσει την εμφάνιση των συμπτωμάτων.

Mεταβολές στις γεύσεις και δυσανεξίες

• Αποφύγετε τρόφιμα με έντονη οσμή
• Τρώτε τροφές με ήπιες γεύσεις. Αποφύγετε τις έντονες γεύσεις όπως τα μπαχαρικά, τα όξινα τρόφιμα και τα τρόφιμα με πικρή γεύση
• Τρώτε κρύα τρόφιμα. Αποφύγετε τα ζεστά ή βραστά τρόφιμα
• Εάν αντιμετωπίζετε σοβαρή ναυτία, αποφύγετε τα αγαπημένα σας τρόφιμα. Τρώγοντας μια τροφή κατά τη διάρκεια σοβαρών κρίσεων ναυτίας μπορεί να σας προκαλέσει να αναπτύξετε δυσανεξία σε αυτό
• Απώλειες βάρους και μυϊκής μάζας
• Προσθέστε μικρά κομμάτια κρέατος κρέας ή τυρί σε σάλτσες, λαχανικά, σούπες ή σε τροφές στη γάστρα
• Προσθέστε επιπλέον αυγά ή ασπράδια αυγών στα τρόφιμα. Ποτέ μην χρησιμοποιείτε ωμά αυγά. Μπορεί να έχουν μολυνθεί με σαλμονέλα, η οποία είναι επικίνδυνη για όλους, αλλά ειδικά για εκείνους που έχουν κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα. Τα ωμά αυγά περιέχουν επίσης ένα συνδετικό βιταμίνης.
• Προσθέστε γάλα σε σκόνη σε τρόφιμα και ποτά
• Εξετάστε τη χρήση εγκεκριμένων διατροφικών συμπληρωμάτων που διατίθενται στο εμπόριο. Παρασκευάστε μόνοι σας ρόφημα υψηλής θερμιδικής αξίας προσθέτοντας στο γάλα φρούτα, μπισκότα, φυστικοβούτυρο ή άλλες αγαπημένες τροφές
• Πίνετε ροφήματα υψηλής θερμιδικής αξίας, όπως χυμούς, γάλα ή ζαχαρούχα ποτά
• Τρώτε μικρότερα, αλλά συχνότερα γεύματα
• Αν δεν μπορείτε να χωνέψετε το λίπος, συζητήστε με τον γιατρό σχετικά με εναλλακτικές πηγές πρόσληψης λίπους. Τα συμπληρώματα που περιέχουν τριγλυκερίδια μέσης αλύσου συνιστώνται συχνά για το σκοπό αυτό
• Αυξήστε τα λιπαρά στη διατροφή για να αυξήσετε την κατανάλωση ενέργειας, αν δεν παρουσιάζετε δυσανεξία στα λίπη. Προσθέστε μαργαρίνη ή βούτυρο σε ψωμιά και λαχανικά. Προσθέστε στα τρόφιμα μεγάλες ποσότητες από σάλτσες και ζωμούς
• Αυξήστε τις πρωτεΐνες και τις θερμίδες στη διατροφή
• Καταναλώστε κατά τη διάρκεια της ημέρας θερμιδογόνα σνακ όπως καρύδια, καραμέλες και αποξηραμένα φρούτα

Δυσανεξία στη λακτόζη

Μερικοί ασθενείς με καρκίνο αδυνατούν να χωνέψουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, εμφανίζουν δηλαδή δυσανεξία στη λακτόζη. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μετεωρισμό, αέρια και διάρροια αμέσως μετά την κατανάλωση τροφίμων  που περιέχουν  λακτόζη.

Τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη έχουν πρόβλημα να χωνέψουν τη ζάχαρη στο γάλα. Η δυσανεξία στη λακτόζη οφείλεται σε αδυναμία παραγωγής λακτάσης, ενός ενζύμου που βοηθά στην χώνεψη του γάλακτος. Το  ένζυμο αυτό παράγεται στο τοίχωμα της γαστρεντερικής οδού. Μπορείτε να πάρετε λακτάση για να σας βοηθήσει να χωνέψετε προϊόντα λακτόζης.

Μπορείτε επίσης να αγοράσετε γάλα χωρίς λακτόζη στα περισσότερα super market. Τα επεξεργασμένα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γιαούρτι, τα τυριά και το βούτυρο περιέχουν λιγότερη λακτόζη, ενώ τα βακτήρια που περιέχουν βοηθούν στην πέψη της.

Μπορεί να είστε σε θέση να ανεχθείτε μικρές ποσότητες λακτόζης περιστασιακά. Ή ενδεχομένως να χρειαστεί να αφαιρέσετε τη λακτόζη από τη διατροφή σας μέχρι να αναρρώσετε πλήρως από τη θεραπεία του καρκίνου σας.

Σύνδρομο dumping

Η χειρουργική επέμβαση στο στομάχι μπορεί να προκαλέσει σύνδρομο dumping. Εάν έχετε αυτό το σύνδρομο, οι τροφές «διοχετεύονται» στο λεπτό έντερο 10 ή 15 λεπτά μετά την κατάποση. Συνήθως, τα τρόφιμα χωνεύονται μερικώς στο στομάχι και στη συνέχεια απελευθερώνονται σταδιακά στο πεπτικό σύστημα.

Η παρουσία στο έντερο τροφίμων που δεν έχουν χωνευτεί πλήρως οδηγεί σε:

• Κοιλιακή πληρότητα
• Σπασμωδικό κοιλιακό πόνο
• Αίσθημα ζέστης, ζάλης και λιποθυμίας
• Ναυτία
• Ταχυπαλμία και κρύο ιδρώτα αμέσως μετά το φαγητό

Οι συμβουλές για το σύνδρομο είναι:

• Πίνετε υγρά 30 λεπτά πριν από το γεύμα ή 30 - 60 λεπτά μετά το γεύμα
• Φάτε μικρότερα, συχνότερα γεύματα
• Ξαπλώστε αμέσως μετά το γεύμα
• Περιορίστε τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες και αυξήστε τις πρωτεΐνες και το λίπος στη διατροφή

Απώλεια της όρεξης

Εάν αντιμετωπίζετε απώλεια της όρεξης, προσαρμόστε τη διατροφή σας για να συμπεριλάβετε οποιαδήποτε τρόφιμα σας αρέσουν. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας σχετικά με φάρμακα που ανοίγουν την όρεξη.

Συστάσεις

Οι στόχοι της διατροφή κατά τη διάρκεια της θεραπεία καρκίνου είναι:

• Να επιτευχθεί ή να διατηρηθεί η βέλτιστη διατροφή
• Να λαμβάνετε το μέγιστο όφελος από τη θεραπεία σας
• Η μείωση των συμπτωμάτων που προκαλούνται από τη θεραπεία
• Να αποτρέψετε ή να αντιστρέψετε την απώλεια λίπους

Οι διαιτολόγοι είναι ένας εκπαιδευμένοι επαγγελματίες υγείας που, μέσω του διαιτητικού σχεδιασμού μπορεί να βοηθήσουν άτομα, τα οποία πάσχουν από καρκίνο.