Εξανθήματα

Ορισμός

Τα εξανθήματα ενέχουν αλλαγές στο χρώμα ή την υφή του δέρματος.

Εναλλακτικές Ονομασίες

Ερυθρότητα ή φλεγμονή δέρματος, δερματική βλάβη, ερυθρότητα, δερματικό εξάνθημα, ερύθημα

Γενικές Πληροφορίες

Συχνά, το αίτιο ενός εξανθήματος μπορεί να προσδιοριστεί από τα οπτικά χαρακτηριστικά του και τα υπόλοιπα συμπτώματα.

Αίτια

Ένα απλό εξάνθημα καλείται δερματίτιδα, εννοώντας φλεγμονή του δέρματος. Η δερματίτιδα εξ επαφής προκαλείται από πράγματα που ακουμπούν το δέρμα, όπως:

• Χημικά σε ελαστικά, λάτεξ ή λαστιχένια προϊόντα
• Καλλυντικά, σαπούνια και απορρυπαντικά
• Χρώματα και άλλα χημικά σε ρούχα
• Δηλητηριώδης κισσός, δρυς ή ρους

Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα είναι ένα εξάνθημα που εμφανίζεται ως κηλίδες ερυθρότητας και απολέπισης γύρω από τα φρύδια, βλέφαρα, στόμα, μύτη, τον κορμό και πίσω από τα αυτιά. Εάν συμβεί στο κρανίο, καλείται πιτυρίδα στους ενήλικες και νινίδα στα βρέφη.

Η ηλικία, το στρες, η κόπωση, ο ακραίος καιρός, το λιπαρό δέρμα, το μη-συχνό λούσιμο, και οι αλκοολούχες λοσιόν επιδεινώνουν αυτή την αβλαβή αλλά ενοχλητική κατάσταση.

Άλλα κοινά αίτια ενός εξανθήματος περιλαμβάνουν:

• Έκζεμα (ατοπική δερματίτιδα) - τείνει να εμφανίζεται σε άτομα με αλλεργίες ή άσθμα. Το εξάνθημα αυτό είναι γενικά ερυθρό, προκαλεί φαγούρα και απολέπιση.
• Ψωρίαση - τείνει να εμφανίζεται ως ερυθρές κηλίδες με φαγούρα και απολέπιση επί των αρθρώσεων και στο κρανίο. Μπορεί να επηρεαστούν τα νύχια του χεριού.
• Κηρίο - κοινό σε παιδιά, η λοίμωξη αυτή οφείλεται σε βακτήρια που ζουν στις ανώτερες στοιβάδες του δέρματος. Φαίνεται ως κόκκινα έλκη που μετατρέπονται σε φλύκταινες, διαρρέουν και στη συνέχεια εφελκιδοποιούνται.
• Έρπης - μια επώδυνη φλυκταινώδης δερματοπάθεια, που προκαλείται από τον ίδιο ιό όπως η ανεμευλογιά. Ο ιός μπορεί να βρίσκεται αδρανής στο σώμα σας για πολλά χρόνια και να αναδυθεί ως έρπης.
• Παιδικές αρρώστιες, όπως ανεμευλογιά, ιλαρά, ερυθρά, νόσος χεριών-ποδιών-στόματος, πέμπτη νόσος (λοιμώδες ερύθημα) και οστρακιά.
• Φάρμακα και δήγματα ή τσιμπήματα εντόμων.

Πολλές ιατρικές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν ένα εξάνθημα επίσης. Για παράδειγμα:

• Ερυθηματώδης λύκος
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα, ιδιαίτερα η νεανικού τύπου
• Νόσος Kawasaki

Οικιακή Περίθαλψη

Τα περισσότερα απλά εξανθήματα θα βελτιωθούν με ήπια φροντίδα του δέρματος και αποφεύγοντας ερεθιστικές ουσίες. Ακολουθήστε αυτές τις γενικές οδηγίες:

• Αποφύγετε το τρίψιμο του δέρματος.
• Να χρησιμοποιείται όσο το δυνατό λιγότερο σαπούνι. Χρησιμοποιήστε αντί για σαπούνι ήπια καθαριστικά.
• Αποφύγετε την εφαρμογή καλλυντικών λοσιών ή αλοιφών απευθείας στο εξάνθημα.
• Να χρησιμοποιείτε ζεστό (όχι καυτό) νερό για τον καθαρισμό. Στεγνώστε ακουμπώντας απαλά την πετσέτα, μην τρίβετε.
• Πετάξτε νέα καλλυντικά ή λοσιόν.
• Αφήστε την επηρεασμένη περιοχή εκτεθειμένη στον αέρα για όσο το δυνατό περισσότερο.
• Δοκιμάστε φαρμακευτική λοσιόν καλαμίνης για δηλητηριώδη κισσό, δρυ ή ρους καθώς και άλλους τύπους δερματίτιδας εξ επαφής.

Η κρέμα υδροκορτιζόνης (1%) είναι διαθέσιμη χωρίς συνταγή και μπορεί να ανακουφίσει πολλά εξανθήματα. Εάν έχετε έκζεμα, εφαρμόστε ενυδατικά στο δέρμα σας. Δοκιμάστε προϊόντα μπάνιου με βρώμη, διαθέσιμα στα φαρμακεία, για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του εκζέματος, της ψωρίασης ή του έρπη.

Για την ψωρίαση, μπορεί να χρειάζεστε συνταγή γιατρού. Μπορείτε επίσης να μιλήσετε στο γιατρό σας για μια ποικιλία θεραπειών, όπως η θεραπεία με υπεριώδες φως.

Για τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, προσπαθήστε να εφαρμόσετε μικρά ποσά αντιπιτυριδικού σαμπουάν στις κηλίδες αυτού του απολεπιστικού εξανθήματος, ιδιαίτερα κοντά σε τριχωτές περιοχές όπως τα φρύδια. Αφήστε το για 10 λεπτά και στη συνέχεια ξεπλύνετε προσεκτικά. Εάν το σαμπουάν γίνεται ερεθιστικό ή το δέρμα σας πιο κόκκινο, ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ τη χρήση.
Για το κηρίο, γενικά συνταγογραφείται μια αντιβακτηριακή κρέμα ή αντιβιοτικό από του στόματος.

Δείτε το άρθρο για τον δηλητηριώδη κισσό, δρυ και ρους για να μάθετε πως να αντιμετωπίζετε και να αποτρέπετε αυτόν τον τύπο δερματίτιδας εξ επαφής.

Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό

Καλέστε το 166 εάν:

• Έχετε δύσπνοια, ο λαιμός σας είναι στενός ή το πρόσωπο διογκωμένο
• Το παιδί σας έχει ένα ιώδες εξάνθημα που μοιάζει με μελανιά

Καλέστε το γιατρό σας αν:

• Έχετε αρθραλγία, πυρετό ή πονόλαιμο
• Έχετε ερυθρές λωρίδες, οίδημα ή πολύ ευαίσθητες περιοχές, καθώς αυτά μπορεί να υποδεικνύουν μια λοίμωξη
• Παίρνεται νέα φάρμακα - ΜΗΝ αλλάζετε ή σταματάτε τα φάρμακά σας χωρίς να μιλήσετε με το γιατρό σας
• Μπορεί να έχετε δήγμα κρότωνα
• Η οικιακή φροντίδα δεν δουλεύει ή τα συμπτώματα σας επιδεινώνονται

Τι να Περιμένετε κατά την Επίσκεψη στο Γιατρό

Ο γιατρός θα εκτελέσει μια κλινική εξέταση. Θα σας κάνει ερωτήσεις για ιατρικές παθήσεις, φάρμακα, οικογενειακά προβλήματα υγείας και πρόσφατες νόσους ή εκθέσεις. Οι ερωτήσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πότε ξεκίνησε το εξάνθημα;
• Ποια σημεία του σώματος επηρεάζονται;
• Υπάρχει κάτι που να βελτιώνει το εξάνθημα; Που να το επιδεινώνει;
• Χρησιμοποιήσατε πρόσφατα κάποιο νέο σαπούνι, απορρυπαντικό, λοσιόν ή καλλυντικά;
• Ήσασταν πρόσφατα σε δασική περιοχή;
• Κάνατε κάποια αλλαγή στα φάρμακά σας;
• Προσέξατε δήγματα κρότωνα ή εντόμων;
• Φάγατε κάτι ασυνήθιστο τελευταία;
• Έχετε άλλα συμπτώματα, όπως φαγούρα ή απολέπιση;
• Ποια είναι τα υποκείμενα ιατρικά σας προβλήματα; Έχετε για παράδειγμα άσθμα ή αλλεργίες;

Οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αλλεργική δοκιμασία
• Αιματολογικές εξετάσεις
• Βιοψία δέρματος
• Ξέσματα δέρματος

Ανάλογα με το αίτιο του εξανθήματος, οι θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν φαρμακευτικές κρέμες και λοσιόν, φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα ή χειρουργείο δέρματος.

Πολλοί ιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης αντιμετωπίζουν άνετα τα κοινά εξανθήματα, αλλά για περισσότερο πολύπλοκες δερματοπάθειες, μπορεί να απαιτείται παραπομπή σε έναν δερματολόγο.

Πρόληψη

Αναγνωρίστε και στη συνέχεια μείνετε μακριά από προϊόντα που ερεθίζουν το δέρμα σας. Εάν υπάρχει υποψία αλλεργίας, ο γιατρός σας μπορεί να εξετάσει τη δερματική δοκιμασία.

Λάβετε τα κατάλληλα εμβόλια για παιδικές νόσους, όπως το εμβόλιο της ανεμευλογιάς και το MMR (ένα συνδυαστικό εμβόλιο που προστατεύει έναντι της ιλαράς, της παρωτίτιδας και της ερυθράς).

Αντιμετωπίστε αμέσως τη στρεπτοκοκκική λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού για την πρόληψη της οστρακιάς.

Να πλένετε τα χέρια σας συχνά για την αποτροπή της διασποράς ιών όπως της ερυθράς, της νόσου χεριών-ποδιών-στόματος και της πέμπτης νόσου.

Μάθετε μεθόδους χαλάρωσης όπως γιόγκα, διαλογισμό ή tai chi. Το στρες επιδεινώνει πολλά εξανθήματα, όπως το έκζεμα, την ψωρίαση και τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα.