Ηλιακό έγκαυμα

Ορισμός

 Ηλιακό έγκαυμα είναι η ερυθρότητα του δέρματος που εμφανίζεται μετά από έκθεση στον ήλιο ή σε άλλη υπεριώδη ακτινοβολία.

Να λαμβάνεται υπόψη ότι:

 Τα πρώτα σημάδια ηλιακού εγκαύματος μπορεί να μην εμφανιστούν για λίγες ώρες. Η πλήρης επίπτωση στο δέρμα μπορεί να μην γίνει φανερή για 24 ώρες ή και περισσότερο. Τα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κόκκινο, μαλακό δέρμα που είναι ζεστό στην αφή
• Φουσκάλες που εμφανίζονται ώρες ή και μέρες αργότερα
• Σοβαρές αντιδράσεις (μερικές φορές αποκαλούνται «δηλητηρίαση από τον ήλιο»), συμπεριλαμβανομένου πυρετού, ρίγους, ναυτίας ή εξανθήματος
• Ξεφλούδισμα του δέρματος σε περιοχές που έχουν καεί από τον ήλιο αρκετές ημέρες μετά το ηλιακό έγκαυμα.

 Ενώ τα συμπτώματα του ηλιακού εγκαύματος είναι συνήθως προσωρινά (όπως κόκκινο δέρμα που πονάει στην αφή), η βλάβη του δέρματος είναι συχνά μόνιμη και μπορεί να έχει σοβαρές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του δέρματος. Μέχρι τη στιγμή που το δέρμα θα αρχίσει να κοκκινίζει και να πονάει, η ζημιά θα έχει γίνει. Ο πόνος είναι χειρότερος μεταξύ 6 και 48 ωρών μετά την έκθεση στον ήλιο.

 Στις περιπτώσεις σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων, ενδέχεται να εμφανιστούν φουσκάλες στο δέρμα. Θάνατοι από εγκαύματα έχουν προέλθει από εκτεταμένη έκθεση στον δυνατό ήλιο και σημαντική, ενώ προσωρινή αδυναμία παρατηρείται σε εκατομμύρια ανθρώπους που υφίστανται ηλιακό έγκαυμα κάθε χρόνο.

Αίτια

Το ηλιακό έγκαυμα εμφανίζεται όταν η έκθεση στον ήλιο ή σε άλλη πηγή υπεριώδους ακτινοβολίας υπερβαίνει την ικανότητα της προστατευτικής χρωστικής ουσίας του οργανισμού, της μελανίνης, να προστατεύει το δέρμα. Ένα άτομο με πολύ ανοιχτόχρωμο δέρμα μπορεί να υποστεί ηλιακό έγκαυμα σε λιγότερο από 15 λεπτά από την έκθεσή  του στον ήλιο το μεσημέρι, ενώ αντίθετα ένα άτομο με σκουρόχρωμο μπορεί να ανεχθεί την ίδια έκθεση για ώρες.

 Να θυμάστε:

• Δεν υπάρχει "υγιές μαύρισμα". Η απροστάτευτη έκθεση στον ήλιο προκαλεί πρόωρη γήρανση του δέρματος
• Η έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα πρώτου και δεύτερου βαθμού
• Ο καρκίνος του δέρματος εμφανίζεται συνήθως στην ενηλικίωση, αλλά προκαλείται από έκθεση στον ήλιο και ηλιακά εγκαύματα που άρχισαν ήδη από την παιδική ηλικία. Μπορείτε να συμβάλλετε στην πρόληψη του καρκίνου του δέρματος προστατεύοντας το δέρμα σας και το δέρμα των παιδιών σας από τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου.

 Παράγοντες που καθιστούν πιθανότερο ένα ηλιακό έγκαυμα:

• Τα βρέφη και τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στα εγκαύματα από τον ήλιο
• Τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα είναι πιο πιθανό να πάθουν ηλιακά εγκαύματα. Αλλά ακόμη και το σκουρόχρωμο και μαύρο δέρμα μπορεί να καεί και πρέπει να προστατεύεται.
• Οι ακτίνες του ηλίου είναι πιο δυνατές κατά τις ώρες από τις 10:00 π.μ. έως τις 4:00 μ.μ. Οι ακτίνες του ηλίου είναι επίσης ισχυρότερες σε υψηλότερα υψόμετρα και χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη (πιο κοντά στις τροπικές περιοχές). Η αντανάκλαση από το νερό, την άμμο ή το χιόνι μπορεί να εντείνει τις υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου
• Οι ηλιακές λάμπες μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά εγκαύματα
• Ορισμένα φάρμακα (όπως η αντιβιοτική δοξυκυκλίνη) μπορεί να σας κάνουν πιο επιρρεπείς στα ηλιακά εγκαύματα.

Φροντίδα στο σπίτι

Το ηλιακό έγκαυμα προλαμβάνεται καλύτερα από ό,τι αντιμετωπίζεται. Αποτελεσματικά αντηλιακά είναι διαθέσιμα σε μια μεγάλη ποικιλία δεικτών προστασίας από τον ήλιο. Οι περισσότεροι γιατροί συνιστούν αντηλιακό SPF με δείκτη προστασίας 30 ή μεγαλύτερο.

Το αντηλιακό θα πρέπει να εφαρμόζεται γενναιόδωρα. Εάν βρίσκεστε στον ήλιο για παρατεταμένο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια της ημέρας, συνιστάται να φοράτε καπέλο και άλλο προστατευτικό ρουχισμό. Τα ελαφριά ρούχα αντανακλούν τον ήλιο πιο αποτελεσματικά.

 Εάν πάθετε ηλιακό έγκαυμα:

• Δοκιμάστε ένα δροσερό ντους ή μπάνιο ή τοποθετήστε υγρές, κρύες κομπρέσες στην καμένη περιοχή
• Αποφύγετε προϊόντα που περιέχουν βενζοκαΐνη, λιδοκαΐνη ή πετρέλαιο (όπως η βαζελίνη)
• Εάν υπάρχουν φουσκάλες, οι επίδεσμοι μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της μόλυνσης
• Εάν το δέρμα σας δεν είναι φουσκωμένο, μπορεί να εφαρμοστεί ενυδατική κρέμα για την ανακούφιση από την ενόχληση
• Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη, μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τον πόνο από το ηλιακό έγκαυμα

Πότε να καλέστε τον γιατρό

Καλέστε αμέσως τον γιατρό σας εάν ανεβάσετε πυρετό ή εάν υπάρχουν ενδείξεις σοκ, θερμικής εξάντλησης, αφυδάτωσης ή άλλης σοβαρής αντίδρασης. Στις ενδείξεις αυτές περιλαμβάνονται:

• Αίσθημα εξασθένισης ή ζάλης
• Γρήγοροι παλμοί ή ταχεία αναπνοή
• Μεγάλη δίψα χωρίς απελευθέρωση ούρων, ή βαθουλωτά μάτια
• Χλωμό, ιδρωμένο ή δροσερό δέρμα
• Ναυτία, πυρετό, ρίγη ή εξάνθημα
• Τα μάτια σας πονάνε και είναι ευαίσθητα στο φως
• Μεγάλες, επώδυνες φουσκάλες

Τι να περιμένετε κατά την επίσκεψή σας στον γιατρό

Ο γιατρός θα προχωρήσει σε μια φυσική εξέταση και θα εξετάσει το δέρμα σας. Μπορεί να σας τεθούν ερωτήσεις σχετικά με το ιατρικό σας ιστορικό και τα τρέχοντα συμπτώματά σας, όπως:

• Πότε συνέβη το ηλιακό έγκαυμα;
• Πόσο συχνά παθαίνετε ηλιακά εγκαύματα;
• Έχετε φουσκάλες;
• Πόση επιφάνεια δέρματος έχει υποστεί ηλιακό έγκαυμα;
• Ποια φάρμακα παίρνετε;
• Χρησιμοποιείτε αντηλιακό; Ποιο; Με τι δείκτη προστασίας;
• Ποια άλλα συμπτώματα έχετε;

Πρόληψη

• Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο κατά τη διάρκεια των ωρών μέγιστης ισχύος του ηλίου
• Εφαρμόστε γενναιόδωρες ποσότητες αντηλιακού με δείκτη ηλιοπροστασίας (SPF) τουλάχιστον 30. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στο πρόσωπο, τη μύτη, τα αυτιά και τους ώμους σας. Όσο υψηλότερος είναι ο δείκτης προστασίας, τόσο μεγαλύτερη είναι η προστασία
• Εφαρμόστε αντηλιακό 30 λεπτά πριν από την έκθεσή σας στον ήλιο για να επιτρέψετε την διείσδυση του στο δέρμα σας. Εφαρμόστε εκ νέου αντηλιακό μετά το κολύμπι και κάθε 2 ώρες ενώ βρίσκεστε σε εξωτερικούς χώρους
• Φοράτε καπέλα. Υπάρχουν επίσης διαθέσιμα ρούχα και μαγιό κατάλληλα για προστασία από τον ήλιο
• Φορέστε γυαλιά ηλίου με προστασία UV
• Χρησιμοποιήστε κρέμα χειλιών με αντιηλιακό.