Ημικρανία

Ορισμός

Η ημικρανία είναι ένας κοινός τύπος πονοκέφαλου, που μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα όπως ναυτία, έμετο ή φωτοευαισθησία. Σε πολλά άτομα, γίνεται αισθητός ένας σφύζων πόνος μόνο στη μία πλευρά του κεφαλιού.

Κάποια άτομα με ημικρανία έχουν προειδοποιητικά συμπτώματα, που καλούνται αύρα, πριν ξεκινήσει ο πραγματικός πονοκέφαλος. Η αύρα είναι μια ομάδα συμπτωμάτων, που περιλαμβάνουν διαταραχές της όρασης, και αποτελούν ένα προειδοποιητικό σημείο ότι επέρχεται ένας άσχημος πονοκέφαλος.

Δείτε επίσης:

• Αθροιστική κεφαλαλγία
• Μικτή ημικρανία τάσης (χαρακτηριστικά τόσο ημικρανίας όσο και κεφαλαλγίας τάσεως)
• Κεφαλαλγία τάσης

Εναλλακτικές Ονομασίες

Κεφαλαλγία - ημικρανία

Αίτια

Η ημικρανία τείνει να εμφανίζεται αρχικά μεταξύ των ηλικιών 10 και 45 ετών. Κάποιες φορές ξεκινά αργότερα στη ζωή.

• Οι ημικρανίες είναι περισσότερο συχνές στις γυναίκες παρά στους άντρες.
• Οι ημικρανίες μπορεί να είναι οικογενείς.
• Κάποιες γυναίκες μπορεί να έχουν λιγότερες ημικρανίες όταν κυοφορούν.

Η ημικρανία προκαλείται από ανώμαλη εγκεφαλική δραστηριότητα, που εκλύεται από στρες, συγκεκριμένα τρόφιμα, περιβαλλοντικούς παράγοντες ή κάτι άλλο. Ωστόσο, η ακριβής ακολουθία των γεγονότων παραμένει ασαφής. Σήμερα, οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι το επεισόδιο ξεκινά στον εγκέφαλο και ενέχει διάφορα νευρικά μονοπάτια και χημικές ουσίες. Οι μεταβολές επηρεάζουν τη ροή αίματος στον εγκέφαλο και τους γύρω ιστούς.

Ημικρανικά επεισόδια μπορεί να εκλυθούν από:

• Αλκοόλ
• Αλλεργικές αντιδράσεις
• Έντονο φως
• Συγκεκριμένες οσμές ή αρώματα
• Μεταβολές στα επίπεδα ορμονών (που συμβαίνουν στη διάρκεια του έμμηνου κύκλου των γυναικών ή με τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών)
• Αλλαγές στο πρότυπο ύπνου
• Άσκηση
• Δυνατούς ήχους
• Χαμένα γεύματα
• Σωματικό ή συναισθηματικό στρες
• Κάπνισμα ή έκθεση σε καπνό

Συγκεκριμένα τρόφιμα και συντηρητικά σε τρόφιμα μπορούν να εκλύσουν ημικρανίες σε κάποια άτομα. Οι εκλυτικοί παράγοντες που σχετίζονται με τρόφιμα περιλαμβάνουν:

• Οποιαδήποτε επεξεργασμένα τρόφιμα, τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, τουρσί ή μαριναρισμένα τρόφιμα
• Αρτοπαρασκευάσματα
• Σοκολάτα
• Γαλακτοκομικά προϊόντα
• Τρόφιμα που περιέχουν γλουταμινικό μονονάτριο (MSG)
• Τρόφιμα που περιέχουν τυραμίνη, όπως κόκκινο κρασί, παλαιωμένο τυρί, καπνιστό ψάρι, συκωτάκια κοτόπουλου, σύκα και συγκεκριμένα είδη φασολιών.
• Φρούτα (αβοκάντο, μπανάνα, κίτρο)
• Κρέατα που περιέχουν νιτρικά (μπέικον, hot dog, σαλάμι, αλλαντικά)
• Ξηροί καρποί
• Κρεμμύδια
• Φυστικοβούτυρο

Η λίστα δεν περιλαμβάνει όλους του εκλυτικούς παράγοντες.

Η πραγματική ημικρανία δεν είναι αποτέλεσμα ενός όγκου του εγκεφάλου ή άλλου σοβαρού ιατρικού προβλήματος. Ωστόσο, μόνο ένας έμπειρός γιατρός μπορεί να προσδιορίσει εάν τα συμπτώματά σας οφείλονται σε μια ημικρανία ή άλλη πάθηση.

Συμπτώματα

Η διαταραχές όρασης ή αύρα, θεωρούνται ένα "προειδοποιητικό σημείο" ότι επέρχεται μια ημικρανία. Η αύρα εκδηλώνεται και στα δύο μάτια και μπορεί να περιλαμβάνει οποιοδήποτε ή όλα τα ακόλουθα:

• Προσωρινό τυφλό σημείο
• Θολή όραση
• Οφθαλμικό πόνο
• Αστέρια ή γραμμές ζιγκ ζαγκ στο οπτικό πεδίο
• Σωληνοειδή όραση

Δεν έχουν όλα τα άτομα με ημικρανία αύρα. Αυτοί που έχουν, αναπτύσσουν μια αύρα περίπου 10-15 λεπτά πριν τον πονοκέφαλο. Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστεί λίγα λεπτά έως 24 ώρες νωρίτερα. Δεν ακολουθεί πάντα πονοκέφαλος μετά από μια αύρα.

Η ημικρανία μπορεί να είναι αμβλεία ή ισχυρή. Ο πόνος μπορεί να γίνεται αισθητός πίσω από το μάτι ή στο πίσω μέρος του κεφαλιού και τον αυχένα. Σε πολλούς ασθενείς, ο πονοκέφαλος ξεκινά στην ίδια πλευρά κάθε φορά. Ο πονοκέφαλος συνήθως:

• Είναι σφύζων, δονούμενος ή παλμικός
• Είναι χειρότερος στη μία πλευρά του κεφαλιού
• Ξεκινά ως αμβλύς πόνος και επιδεινώνεται μέσα σε λεπτά ή ώρες
• Διαρκεί 6 με 48 ώρες

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν με τον πονοκέφαλο περιλαμβάνουν:

• Κρυάδες
• Αυξημένη ούρηση
• Κόπωση
• Απώλεια της όρεξης
• Ναυτία και έμετο
• Μούδιασμα, μυρμήγκιασμα ή αδυναμία
• Προβλήματα συγκέντρωσης και ομιλίας
• Ευαισθησία στο φως ή τον ήχο
• Εφίδρωση

Τα συμπτώματα μπορεί να εμμένουν μετά τη λύση της ημικρανίας. Οι ασθενείς με ημικρανία το ονομάζουν "hangover" ημικρανίας. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Να αισθάνεστε το μυαλό θολωμένο, σαν να μην μπορείτε να σκεφτείτε καθαρά
• Αυξημένη ανάγκη για ύπνο
• Αυχεναλγία

Εξετάσεις και Δοκιμασίες

Ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει αυτόν τον τύπο πονοκέφαλου κάνοντας ερωτήσεις για τα συμπτώματά σας και το οικογενειακό ιστορικό ημικρανιών. Θα γίνει μια πλήρης κλινική εξέταση για να προσδιοριστεί εάν οι πονοκέφαλοί σας οφείλονται σε μυϊκή τάση, προβλήματα στους κόλπους ή μια σοβαρή εγκεφαλική διαταραχή.

Δεν υπάρχει ειδική εξέταση για να αποδειχθεί ότι ο πονοκέφαλός σας είναι πράγματι ημικρανία. Ωστόσο, ο γιατρός σας μπορεί να παραγγείλει μια μαγνητική ή αξονική εγκεφάλου εάν δεν είχατε ποτέ πριν ημικρανία ή εάν έχετε ασυνήθιστα συμπτώματα με την ημικρανία σας, όπως αδυναμία, προβλήματα μνήμης ή απώλεια της εγρήγορσης.

Ένα ΗΕΓ μπορεί να απαιτείται για να αποκλειστούν οι επιληπτικές κρίσεις. Μπορεί να γίνει οσφυονωτιαία παρακέντηση.

Αντιμετώπιση

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για τις ημικρανίες. Ο στόχος είναι η πρόληψη των συμπτωμάτων αποφεύγοντας ή αλλάζοντας τους εκλυτικούς παράγοντες.

Ένας καλός τρόπος για να αναγνωρίσετε του εκλυτικούς παράγοντες είναι να κρατάτε ένα ημερολόγιο πονοκεφάλων. Καταγράψτε:

• Πότε συμβαίνουν οι πονοκέφαλοί σας
• Πόσο ισχυροί είναι
• Τι φάγατε
• Πόσο κοιμηθήκατε
• Άλλα συμπτώματα
• Άλλους πιθανούς παράγοντες (οι γυναίκες θα πρέπει να σημειώνουν σε ποιο σημείο του έμμηνου κύκλου τους βρίσκονται)

Για παράδειγμα, το ημερολόγιο μπορεί να αποκαλύψει ότι οι πονοκέφαλοί σας τείνουν να εκδηλώνονται πιο συχνά τις μέρες που ξυπνάτε νωρίτερα από ότι συνήθως. Η μεταβολή του προγράμματος ύπνου σας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες ημικρανίες.

Όταν έχετε ημικρανικά συμπτώματα, προσπαθήστε να τα αντιμετωπίσετε αμέσως. Ο πονοκέφαλος μπορεί να είναι λιγότερο σοβαρός. Όταν ξεκινούν τα ημικρανικά συμπτώματα:

• Πιείτε νερό για να αποφύγετε την αφυδάτωση, ιδιαίτερα εάν κάνετε έμετο
• Ξεκουραστείτε σε ένα ήσυχο, σκοτεινό δωμάτιο
• Τοποθετήστε ένα κρύο πανί στο κεφάλι σας

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά φάρμακα για τους ανθρώπους με ημικρανία. Τα φάρμακα χρησιμοποιούνται για να:

• Μειώσουν τον αριθμό των επεισοδίων
• Σταματήσουν την ημικρανία όταν έχουν εκδηλωθεί τα συμπτώματα
• Αντιμετωπίσουν τον πόνο και τα υπόλοιπα συμπτώματα

ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

Εάν έχετε συχνές ημικρανίες, ο γιατρός μπορεί να σας γράψει φάρμακα για τη μείωση του αριθμού των επεισοδίων. Τα φάρμακα αυτά πρέπει να λαμβάνονται κάθε μέρα ώστε να είναι αποτελεσματικά. Τα φάρμακα αυτά περιλαμβάνουν:

• Αντικαταθλιπτικά όπως αμιτριπτυλίνη
• Φάρμακα για την αρτηριακή πίεση όπως β αναστολείς (προπανολόλη) ή αναστολείς διαύλων ασβεστίου (βεραπαμίλη)
• Αντιεπιληπτικά φάρμακα, όπως βαλπροϊκό οξύ, γκαμπαπεντίνη και τοπιραμάτη
• Αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI) όπως βενλαφαξίνη
• Εκλεκτικούς αναστολείς πρόσληψης νορεπινεφρίνης (SNRI) όπως δουλοξετίνη

Οι ενέσεις βουτυλινικής τοξίνης (Botox) μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη μείωση των ημικρανικών επεισοδίων.

ΔΙΑΚΟΠΗ ΕΝΟΣ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ

Στα πρώτα σημεία ενός ημικρανικού επεισοδίου λαμβάνονται άλλα φάρμακα. Συχνά τα κοινά αναλγητικά, όπως ακεταμινοφαίνη, ιβουπροφαίνη ή ασπιρίνη, βοηθούν, ιδιαίτερα όταν η ημικρανία είναι ήπια. Εάν δεν έχουν αποτέλεσμα, ρωτήστε το γιατρό σας για συνταγογραφούμενα φάρμακα. (Ωστόσο, να ξέρετε ότι η κατάχρηση ή η κακή χρήση αυτών των αναλγητικών μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πονοκέφαλο αναπήδησης. Οι πονοκέφαλοι αυτό συμβαίνουν τυπικά σε ανθρώπους που λαμβάνουν αναλγητικά περισσότερες από 3 ημέρες την εβδομάδα σε χρόνια βάση).

Ο γιατρός σας μπορεί να επιλέξει από αρκετούς διαφορετικούς τύπους φαρμάκων, όπως:

• Τριπτάνες - τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα για τη διακοπή των ημικρανικών επεισοδίων - όπως η αλμοτριπτάνη, η φροβατριπτάνη, η ριζατριπτάνη, η σουματριπτάνη και η ζολμιτριπτάνη
• Ερυσίβη, όπως η διυδροεργοταμίνη ή η εργοταμίνη με καφεΐνη
• Ισομεθεπτένη

Τα φάρμακα αυτά έχουν διαφορετικές μορφές. Στους ασθενείς που έχουν ναυτία και έμετο με τις ημικρανίες τους μπορεί να τους χορηγηθεί ένα ρινικό σπρέι, υπόθετο ή ένεση αντί για χάπια.

Κάποια φάρμακα για την ημικρανία προκαλούν αγγειοσυστολή και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται εάν βρίσκεστε σε κίνδυνο για καρδιακή προσβολή ή έχετε καρδιοπάθεια, εκτός και εάν ο γιατρός σάς έχει δώσει διαφορετικές εντολές. Η ερυσίβη δεν θα πρέπει να λαμβάνεται εάν είστε έγκυος ή σκοπεύετε να μείνετε έγκυος, καθώς μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες για το έμβρυο.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ

Για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ημικρανίας δίνονται άλλα φάρμακα. Μόνα ή σε συνδυασμούς, τα φάρμακα αυτά μπορούν να μειώσουν τον πόνο, τη ναυτία ή το συναισθηματικό άγχος. Τα φάρμακα σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνουν:

• Φάρμακα για τη ναυτία, όπως προχλωροπεραζίνη
• Αναλγητικά που δεν απαιτούν ιατρική συνταγή, όπως ακεταμινοφαίνη
• Κατασταλτικά όπως βουταλβιτάλη
• Ναρκωτικά αναλγητικά όπως μεπεριδίνη
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως ιβουπροφαίνη

Εάν θέλετε να εξετάσετε κάποιο εναλλακτικό φάρμακο, το παρθενούλι (feverfew) είναι ένα δημοφιλές βότανο για τις ημικρανίες. Αρκετές μελέτες, υποστηρίζουν τη χρήση του για την αντιμετώπιση της ημικρανίας. Εάν ενδιαφέρεστε να δοκιμάσετε το παρθενούλι, διασφαλίστε ότι ο γιατρός σας το εγκρίνει. Επίσης, να ξέρετε ότι τα βότανα που πωλούνται σε φαρμακεία και καταστήματα υγιεινής διατροφής δεν υπόκεινται σε κρατικό έλεγχο. Συνεργαστείτε με έναν ειδικευμένο βοτανολόγο όταν επιλέγετε βότανα.

Ομάδες Υποστήριξης

American Council for Headache Education - www.achenet.org
The National Migraine Association - www.migraines.org
National Headache Foundation - www.headaches.org

Πρόγνωση

Κάθε άτομο ανταποκρίνεται διαφορετικά στην αντιμετώπιση. Κάποιοι έχουν σπάνιους πονοκεφάλους που απαιτούν λίγη αντιμετώπιση ή και καθόλου. Άλλοι απαιτούν αρκετά φάρμακα ή ακόμα και περιστασιακή νοσηλεία στο νοσοκομείο.

Πιθανές Επιπλοκές

Η ημικρανία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο σε άντρες και γυναίκες.
Οι ημικρανίες γενικά δεν αντιπροσωπεύουν μια σημαντική απειλή για τη γενική υγεία. Ωστόσο, μπορεί να αποτελούν ένα χρόνιο πρόβλημα και δύναται να παρεμβαίνουν στην καθημερινότητά σας.

Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό

Καλέστε το 166 εάν:

• Βιώνετε τον "χειρότερο πονοκέφαλο της ζωής σας"
• Έχετε προβλήματα ομιλίας, όρασης ή κίνησης ή απώλεια της ισορροπίας, ιδιαίτερα εάν δεν είχατε ποτέ πριν τέτοια συμπτώματα με μια ημικρανία
• Οι κεφαλαλγίες σας είναι περισσότερο ισχυρές όταν ξαπλώνετε
• Οι κεφαλαλγίες ξεκινούν πολύ ξαφνικά

Επίσης, καλέστε το γιατρό σας εάν:

• Το πρότυπο του πονοκεφάλου ή του πόνου αλλάξει
• Οι θεραπείες που είχαν αποτέλεσμα στο παρελθόν, δεν βοηθούν πλέον
• Έχετε παρενέργειες από τα φάρμακα, όπως αρρυθμία, ωχρό ή κυανό δέρμα, υπερβολική υπνηλία, έμμονο βήχα, κατάθλιψη, κόπωση, ναυτία, έμετο, διάρροια, δυσκοιλιότητα, γαστραλγία, κράμπες, ξηροστομία ή υπερβολική δίψα
• Είστε έγκυος ή μπορεί να μείνετε έγκυος - κάποια φάρμακα δεν θα πρέπει να λαμβάνονται στην εγκυμοσύνη

Δείτε το γενικό άρθρο για τους πονοκεφάλους για περισσότερες πληροφορίες για τα επείγοντα συμπτώματα

Πρόληψη

Η κατανόηση των εκλυτικών παραγόντων της ημικρανίας σας μπορεί να σας βοηθήσει να αποφεύγετε τρόφιμα και καταστάσεις που σας προκαλούν πονοκέφαλο. Κρατήστε ένα ημερολόγια πονοκεφάλου για να βοηθηθείτε στον εντοπισμό της πηγής ή του εκλυτικού παράγοντα των συμπτωμάτων σας. Στη συνέχεια αλλάξτε το περιβάλλον ή τις συνήθειές σας για να αποφύγετε μελλοντικούς πονοκεφάλους.

Άλλες συμβουλές για την πρόληψη της ημικρανίας περιλαμβάνουν:

• Αποφύγετε το κάπνισμα
• Αποφύγετε το αλκοόλ
• Αποφύγετε τις τεχνητές γλυκαντικές ουσίες και άλλους γνωστούς διατροφικούς εκλυτικούς παράγοντες
• Να ασκείστε τακτικά
• Να κοιμάστε αρκετά κάθε βράδυ
• Μάθετε να χαλαρώνετε και να μειώνετε το στρες - κάποιοι ασθενεί έχουν βρει ότι η βιοανάδραση και η αυτο-ύπνωση βοηθούν στη μείωση του αριθμού των ημικρανικών επεισοδίων