Κνησμός

Ορισμός 

Κνησμός είναι ένα γαργάλημα ή ερεθισμός του δέρματος που σας κάνει να θέλετε να ξύσετε την πληγείσα περιοχή.

Εναλλακτικές ονομασίες

Φαγούρα

Να λαμβάνετε υπόψη ότι:

Ο κνησμός μπορεί να εμφανιστεί σε όλο το σώμα (γενικευμένη φαγούρα) ή σε ένα σημείο του σώματος (τοπική φαγούρα).

Αίτια

Υπάρχουν πολλές αιτίες κνησμού, όπως:

• Γήρανση του δέρματος
• Ατοπική δερματίτιδα
• Δερματίτιδα εξ’ επαφής (δηλητηριώδης κισσός ή δηλητηριώδης δρυς)
• Επαφή με στοιχεία που προκαλούν ερεθισμό (όπως σαπούνια, χημικά ή μαλλί)
• Ξηρό δέρμα
• Εξανθήματα
• Τσίμπημα από έντομα
• Παράσιτα όπως ψείρες του σώματος, ψείρες κεφαλής και παπικές ψείρες
• Pοδόχρους πιτυρίαση 
• Ψωρίαση
• Εξανθήματα (μπορεί να μην προκαλούν φαγούρα)
• Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα
• Ηλιακό έγκαυμα
• Επιφανειακές λοιμώξεις του δέρματος όπως η θυλακίτιδα και το λοίμωγμα

Η γενικευμένη φαγούρα μπορεί να προκληθεί από:

• Αλλεργικές αντιδράσεις
• Παιδικές λοιμώξεις (όπως ανεμοβλογιά ή ιλαρά)
• Ηπατίτιδα
• Αναιμία από ανεπάρκεια σιδήρου
• Νεφρική Νόσος
• Ηπατική νόσος με ίκτερο
• Εγκυμοσύνη
• Αντιδράσεις σε φάρμακα και ουσίες όπως αντιβιοτικά (πενικιλίνη, σουλφοναμίδια), χρυσό, γκριζεοφουλβίνη, ισονιαζίδη, οπιοειδή, φαινοθειαζίνες ή βιταμίνη Α.

Φροντίδα στο σπίτι

Σε περίπτωση επίμονης ή έντονης φαγούρας, επισκεφθείτε τον γιατρό σας για διάγνωση και οδηγίες θεραπείας.

Στο μεταξύ, μπορείτε να ακολουθήσετε κάποια βήματα που βοηθούν στην αντιμετώπιση της φαγούρας:

• Αποφύγετε το ξύσιμο ή το τρίψιμο των προσβεβλημένων περιοχών. Κρατήστε κοντά τα νύχια σας για να μην καταστρέψετε το δέρμα από το ξύσιμο. Τα μέλη της οικογένειας ή οι φίλοι μπορεί να είναι σε θέση να σας βοηθήσουν στο ξύσιμο σας
• Χρησιμοποιήστε δροσερά, ελαφρά, χαλαρά κλινοσκεπάσματα. Αποφύγετε να φοράτε τραχιά ρούχα, ιδιαίτερα μάλλινα, πάνω από μια περιοχή με φαγούρα
• Κάντε μπάνιο με χλιαρό νερό χρησιμοποιώντας λίγο σαπούνι και ξεπλύνετε προσεκτικά. Δοκιμάστε μπάνιο με πίτουρο βρώμης που απαλύνει τον ερεθισμό στο δέρμα  ή μπάνιο με μαγειρική σόδα
• Εφαρμόστε μια χαλαρωτική λοσιόν μετά το μπάνιο για να μαλακώσετε και να δροσίσετε το δέρμα
• Χρησιμοποιήστε ενυδατική κρέμα στο δέρμα, ιδιαίτερα κατά τους ξηρούς χειμερινούς μήνες Το ξηρό δέρμα είναι μια κοινή αιτία κνησμού
• Εφαρμόστε κρύες κομπρέσες στην περιοχή του κνησμού
• Αποφύγετε την παρατεταμένη έκθεση σε υπερβολική θερμότητα και υγρασία
• Πάρτε μέρος σε δραστηριότητες που αποσπούν την προσοχή σας από την κνησμό κατά τη διάρκεια της ημέρας και σας κάνουν να κουραστείτε αρκετά για ύπνο τη νύχτα
• Δοκιμάστε αντιισταμινικά όπως η διφαινυδραμίνη, γνωρίζοντας ωστόσο τις πιθανές τους παρενέργειες, όπως η υπνηλία
• Δοκιμάστε κρέμα υδροκορτιζόνης στις περιοχές με φαγούρα

Πότε να καλέστε τον γιατρό

Καλέστε τον γιατρό σας εάν ο κνησμός:

• Εμφανίζεται μαζί με άλλα, ανεξήγητα συμπτώματα
• Είναι έντονος
• Δεν υποχωρεί
• Δεν μπορεί να εξηγηθεί εύκολα

Οι περισσότεροι κνησμοί δεν απαιτούν ιατρική αξιολόγηση. Αναζητήστε μια προφανή αιτία κνησμού στο σπίτι.

Μερικές φορές είναι εύκολο για έναν γονέα να βρει την αιτία κνησμού του παιδιού του. Η προσεκτική εξέταση του δέρματος θα σας βοηθήσει να εντοπίσετε τυχόν τσιμπήματα, εκζέματα, εξανθήματα, ξηρό δέρμα ή ερεθισμό. Συχνά η αιτία της φαγούρας είναι αρκετά προφανής, όπως ένα τσίμπημα κουνουπιών.

Ελέγξτε την αιτία κνησμού το συντομότερο δυνατόν εάν συνεχίζει να επιστρέφει και δεν έχει προφανή αιτία, αν έχετε φαγούρα σε όλο το σώμα ή αν έχετε εξανθήματα που συνεχίζουν να επιστρέφουν. Η ανεξήγητη φαγούρα μπορεί να είναι σύμπτωμα μιας ασθένειας που μπορεί να είναι σοβαρή.

Τι να περιμένετε κατά την επίσκεψή σας στον γιατρό

Ο γιατρός θα πάρει το ιατρικό σας ιστορικό και θα κάνει μια φυσική εξέταση.

Μπορεί να σας τεθούν οι ακόλουθες ερωτήσεις:

• Πόσο καιρό έχετε αυτή τη φαγούρα;
• Νιώθετε φαγούρα όλη την ώρα;
• Φαίνεται να χειροτερεύει και έχει εξαπλωθεί;
• Τι νομίζετε ότι προκάλεσε αυτή τη φαγούρα;
• Σας έχει ξαναεμφανιστεί αυτού του τύπου η φαγούρα; Τι την είχε προκαλέσει τότε;
• Ήρθατε πρόσφατα σε επαφή με οποιαδήποτε ερεθιστική ουσία;
• Έχετε αλλεργίες ή ευαισθησίες;
• Τι φάρμακα παίρνετε;
• Έχετε αρχίσει να χρησιμοποιείτε πρόσφατα κάποιο νέο προϊόν; Τι είναι αυτό;
• Έχετε χρησιμοποιήσει νέα σαπούνια, μαλακτικά υφασμάτων, αρώματα, αποσμητικά, υφάσματα όπως μαλλί ή χημικά;
• Ήσασταν κοντά σε ζώα;
• Έχετε φάει πρόσφατα οστρακοειδή ή ξηρούς καρπούς;
• Είχατε πρόσφατα τσιμπήματα εντόμων;
• Χρησιμοποιείτε λοσιόν στο δέρμα σας;
• Έχετε εκτεθεί πρόσφατα στον ήλιο;
• Σε ποιο τμήμα του σώματός σας νιώθετε φαγούρα;
• Είναι σε όλο το σώμα σας (γενικευμένη φαγούρα);
• Η φαγούρα περιορίζεται σε συγκεκριμένη περιοχή; Ποια περιοχή;
• Πως φαίνεται το δέρμα σας στην περιοχή που νιώθετε την φαγούρα;
• Υπάρχει εξάνθημα; Αν ναι, υπάρχουν φουσκάλες ή ερεθισμός;
• Λαμβάνετε θεραπεία για κάποια άλλη ασθένεια;
• Τι άλλα συμπτώματα έχετε;

 Εάν δεν υπάρχει λοίμωξη ή δερματική αλλοίωση, οι εξετάσεις, στις οποίες μπορεί να υποβληθείτε για να διαπιστωθεί η αιτία ενδέχεται να περιλαμβάνουν:

• Εξετάσεις αίματος
• Βιοψίες δέρματος
• Ακτινογραφίες

Ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα όπως τοπικά κορτικοστεροειδή, αντιισταμινικά ή ηρεμιστικά.