Πυρετός

Ορισμός

Ο πυρετός είναι η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος σε απόκριση σε κάποια νόσο.
Ένα παιδί έχει πυρετό όταν η θερμοκρασία είναι στο ή πάνω από το ακόλουθο επίπεδο:

• 38 °C με μέτρηση στο ορθό
• 37,5 °C με μέτρηση στο στόμα
• 37,2 °C με μέτρηση στη μασχάλη

Ένας ενήλικας έχει πυρετό όταν η θερμοκρασία είναι πάνω από 37,2 - 37,5 °C, ανάλογα με τη χρονική στιγμή της ημέρας.

Δείτε επίσης:

• Θερμικά επείγοντα
• Μέτρηση θερμοκρασίας

Εναλλακτικές Ονομασίες

Αυξημένη θερμοκρασία, υπερθερμία, πυρεξία
Γενικές Πληροφορίες
Η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος μπορεί να μεταβληθεί στη διάρκεια οποιασδήποτε δεδομένης μέρας. Συνήθως είναι υψηλότερη το απόγευμα. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τη θερμοκρασία είναι:

• Στο δεύτερο τμήμα του έμμηνου κύκλου, η θερμοκρασία μπορεί να ανέβει 1 βαθμό ή και περισσότερο.
• Η φυσική δραστηριότητα, ένα ισχυρό συναίσθημα, η σίτιση, ο βαρύς ρουχισμός, τα φάρμακα, η υψηλή θερμοκρασία δωματίου και η υψηλή υγρασία μπορούν να αυξήσουν τη θερμοκρασία του σώματος.

Ο πυρετός είναι ένα σημαντικό τμήμα της άμυνας του σώματος έναντι των λοιμώξεων. Τα περισσότερα βακτήρια και ιοί που προκαλούν λοιμώξεις στους ανθρώπους, ακμάζουν καλύτερα στους 37 °C. Πολλά βρέφη και παιδιά αναπτύσσουν υψηλούς πυρετούς με ελάσσονες ιογενείς νόσους. Παρόλο που ο πυρετός σηματοδοτεί μια μάχη που συμβαίνει στο σώμα, ο πυρετός μάχεται υπέρ του ατόμου, όχι έναντι αυτού.
Εγκεφαλική βλάβη από πυρετό γενικά δεν συμβαίνει εκτός και εάν η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 42 °C. Ο πυρετός που δεν αντιμετωπίζεται και έχει προκληθεί από κάποια λοίμωξη σπάνια θα υπερβεί τους 40,5 °C, εκτός και εάν το παιδί είναι υπερβολικά ντυμένο ή βρίσκεται σε ζεστό μέρος.
Εμπύρετοι σπασμοί εκδηλώνονται σε κάποια παιδιά. Ωστόσο, οι περισσότεροι εμπύρετοι σπασμοί περνούν γρήγορα, δεν σημαίνουν ότι το παιδί σας έχει επιληψία και δεν προκαλούν μόνιμη βλάβη.
Οι ανεξήγητοι πυρετοί που συνεχίζονται για ημέρες ή εβδομάδες, ονομάζονται πυρετοί αγνώστου αιτιολογίας.

Αίτια

Σχεδόν οποιαδήποτε λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει πυρετό. Κάποιες κοινές λοιμώξεις είναι:

• Λοιμώξεις όπως πνευμονία, οστεομυελίτιδα, σκωληκοειδίτιδα, φυματίωση, δερματικές λοιμώξεις ή κυτταρίτιδα και μηνιγγίτιδα
• Αναπνευστικές λοιμώξεις όπως κρυολόγημα ή γρίπη, πονόλαιμος, ωτίτιδες, παραρρινοκολπίτιδες, λοιμώδης μονοπυρήνωση και βρογχίτιδα
• Ουρολοιμώξεις
• Ιογενής γαστρεντερίτιδα και βακτηριακή γαστρεντερίτιδα

Τα παιδιά μπορεί να έχουν χαμηλό πυρετό για 1 ή 2 ημέρες μετά από εμβολιασμούς.
Η ανατολή των δοντιών προκαλεί μια ελαφρά αύξηση στη θερμοκρασία του παιδιού, αλλά όχι πάνω από τους 37,8 °C.

Οι αυτοάνοσες και φλεγμονώδεις διαταραχές μπορούν επίσης να προκαλέσουν πυρετούς. Κάποια παραδείγματα είναι:

• Αρθρίτιδα ή νόσοι του συνδετικού ιστού, όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα και συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
• Ελκώδης κολίτιδα και νόσος Crohn
• Αγγειίτιδα ή οζώδης περιαρτηρίτιδα

Το πρώτο σύμπτωμα ενός καρκίνου μπορεί να είναι ο πυρετός. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως για τη νόσο Hodgkin, το λέμφωμα μη-Hodgkin και τη λευχαιμία.

Άλλα πιθανά αίτια πυρετού περιλαμβάνουν:

• Θρόμβους αίματος ή θρομβοφλεβίτιδα
• Φάρμακα, όπως κάποια αντιβιοτικά, αντισταμινικά και αντισπασμωδικά

Οικιακή Περίθαλψη

Ένα απλό κρυολόγημα ή άλλη ιογενής λοίμωξη μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να προκαλέσει υψηλό πυρετό (38,9 - 40 °C). Αυτό δεν σημαίνει συνήθως ότι εσείς ή το παιδί σας έχετε ένα σοβαρό πρόβλημα. Κάποιες σοβαρές λοιμώξεις μπορεί να μην προκαλούν πυρετό ή ακόμα και πολύ χαμηλή θερμοκρασία σώματος, ιδιαίτερα στα βρέφη.

Εάν ο πυρετός είναι ήπιος και δεν έχετε άλλα προβλήματα, δεν χρειάζεστε κάποια θεραπεία. Πιείτε πολλά υγρά και ξεκουραστείτε.

Η νόσος πιθανά δεν είναι σοβαρή εάν το παιδί σας:

• Παίζει ακόμα
• Πίνει και τρώει κανονικά
• Βρίσκετε σε εγρήγορση και σας χαμογελάει
• Έχει φυσιολογικό χρώμα δέρματος
• Φαίνεται καλά όταν ο πυρετός πέφτει

Λάβετε βήματα για μείωση του πυρετού εάν εσείς ή το παιδί σας αισθάνεστε δυσφορία, κάνετε έμετο, είστε αφυδατωμένοι ή δεν κοιμάστε καλά. Θυμηθείτε, ο στόχος είναι η μείωση, όχι η εξάλειψη, του πυρετού.

Όταν προσπαθείτε να μειώσετε έναν πυρετό:

• ΜΗΝ ντύνετε ζεστά κάποιον που έχει κρυάδες.
• Αφαιρέστε τον περιττό ρουχισμό ή κουβέρτες. Το δωμάτιο θα πρέπει να είναι άνετο, ούτε πολύ ζεστό ούτε κρύο. Δοκιμάστε ελαφρύ ρουχισμό και μία ελαφριά κουβέρτα για τον ύπνο. Εάν το δωμάτιο είναι ζεστό ή αποπνικτικό, μπορεί να βοηθήσει ένας ανεμιστήρας.
• Ένα χλιαρό μπάνιο μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πυρετού. Αυτό είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικό μετά τη χορήγηση φαρμάκου - αλλιώς η θερμοκρασία μπορεί να επανέλθει αμέσως μετά.
• ΜΗΝ χρησιμοποιείται κρύο μπάνιο, πάγο ή εντριβές με οινόπνευμα. Αυτά κρυώνουν το δέρμα και συχνά κάνουν την κατάσταση χειρότερη προκαλώντας ρίγη, που αυξάνουν την κεντρική θερμοκρασία του σώματος.

Ακολουθούν κάποιες οδηγίες για τη λήψη αντιπυρετικών φαρμάκων:

• Η ακεταμινοφαίνη και η ιβουπροφαίνη, βοηθούν στη μείωση του πυρετού σε παιδιά και ενηλίκους. Σε κάποιες περιπτώσεις οι γιατροί συμβουλεύουν να χρησιμοποιείται και τους δύο τύπους φαρμάκων.
• Να λαμβάνετε ακεταμινοφαίνη κάθε 4-6 ώρες. Δρα κατεβάζοντας το θερμοστάτη του σώματος.
• Να λαμβάνετε ιβουπροφαίνη κάθε 6-8 ώρες. ΜΗΝ χρησιμοποιείται ιβουπροφαίνη σε παιδιά μικρότερα των 6 μηνών.
• Η ασπιρίνη είναι πολύ αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του πυρετού σε ενηλίκους. ΜΗΝ δίνετε ασπιρίνη σε παιδιά εκτός και εάν σας το σύστησε ο γιατρός σας.
• Να γνωρίζετε πόσο ζυγίζετε εσείς ή το παιδί σας, και στη συνέχεια να ελέγχετε τις οδηγίες στη συσκευασία.
• Σε παιδιά κάτω των 3 μηνών, καλέστε το γιατρό σας πρώτα πριν δώσετε φάρμακα.

Φαγητό και υγρά με τον πυρετό:

• Όλοι, και ιδιαίτερα τα παιδιά, θα πρέπει να πίνουν αρκετά υγρά. Νερό, γρανίτες, σούπα και ζελέ αποτελούν καλές επιλογές.
• Μην δίνετε πολλά φρούτα ή χυμό μήλου και αποφύγετε να δίνετε ενεργειακά ποτά στα μικρά παιδιά.
• Αν και η κατανάλωση φαγητού με τον πυρετό είναι εντάξει, μην πιέζετε κάποιον με πυρετό να φάει.

Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό

Καλέστε το γιατρό εάν το παιδί σας:

• Είναι μικρότερο των 3 μηνών και έχει θερμοκρασία στο ορθό 38 ℃ ή υψηλότερη
• Είναι 3 -12 μηνών και έχει πυρετό 39 ℃ ή υψηλότερο
• Είναι κάτω των 2 ετών και έχει πυρετό που διαρκεί περισσότερο από 24-48 ώρες
• Είναι μεγαλύτερο και έχει πυρετό που διαρκεί περισσότερο από 48-72 ώρες
• Έχει πυρετό πάνω από 40,5 ℃, εκτός και εάν πέφτει εύκολα με την αντιμετώπιση και το παιδί αισθάνεται άνετα
• Έχει άλλα συμπτώματα που υποστηρίζουν μια νόσο που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί, όπως ένας πονόλαιμος, μια ωταλγία ή ένας βήχας
• Έχει πυρετό που έρχεται και φεύγει για μία εβδομάδα ή περισσότερο, ακόμα και εάν δεν είναι πολύ υψηλός
• Έχει μια σοβαρή ιατρική νόσο, όπως ένα καρδιακό πρόβλημα, δρεπανοκυτταρική αναιμία, διαβήτη ή κυστική ίνωση
• Είχε πρόσφατα έναν εμβολιασμό
• Έχει ένα νέο εξάνθημα ή εμφανίζονται εκχυμώσεις
• Πονάει κατά την ούρηση
• Έχει κάποιο πρόβλημα με το ανοσοποιητικό σύστημα (χρόνια θεραπεία με στεροειδή, μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών ή συμπαγούς οργάνου, αφαίρεση σπλήνα, είναι θετικό για HIV ή αντιμετωπίζεται για καρκίνο)
• Έχει ταξιδέψει πρόσφατα σε χώρα του τρίτου κόσμου

Καλέστε το 166 εάν εσείς ή το παιδί σας έχει πυρετό και:

• Κλαίει και δεν ησυχάζει (παιδιά)
• Δεν ξυπνάει εύκολα ή καθόλου
• Φαίνεται σε σύγχυση
• Δεν μπορεί να περπατήσει
• Έχει δυσκολία στην αναπνοή, ακόμα και μετά τον καθαρισμό της μύτης
• Έχει κυανά χείλη, γλώσσα ή νύχια
• Έχει πολύ άσχημο πονοκέφαλο
• Έχει ακαμψία στο λαιμό
• Αρνείται να μετακινήσει ένα χέρι ή πόδι (παιδιά)
• Έχει σπασμούς

Καλέστε έναν γιατρό αμέσως εάν εσείς είστε ενήλικας και:

• Έχετε πυρετό πάνω από 40,5 ℃, εκτός και εάν πέφτει εύκολα με την αντιμετώπιση και αισθάνεστε άνετα
• Έχετε πυρετό που μένει ή συνεχίζει να ανεβαίνει πάνω από 39,4 ℃
• Έχετε πυρετό που διαρκεί περισσότερο από 48-72 ώρες
• Έχετε πυρετό που έρχεται και φεύγει για μία εβδομάδα ή περισσότερο, ακόμα και εάν δεν είναι πολύ υψηλός
• Έχετε μια σοβαρή ιατρική νόσο, όπως ένα καρδιακό πρόβλημα, δρεπανοκυτταρική αναιμία, διαβήτη, κυστική ίνωση, ΧΑΠ ή άλλη χρόνια πνευμονοπάθεια
• Έχετε ένα νέο εξάνθημα ή εμφανίζονται εκχυμώσεις
• Πονάτε κατά την ούρηση
• Έχετε κάποιο πρόβλημα με το ανοσοποιητικό σύστημα (χρόνια θεραπεία με στεροειδή, μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών ή συμπαγούς οργάνου, αφαίρεση σπλήνα, είστε θετικός για HIV ή αντιμετωπίζεστε για καρκίνο)
• Έχετε ταξιδέψει πρόσφατα σε χώρα του τρίτου κόσμου

Τι να Περιμένετε κατά την Επίσκεψη στο Γιατρό

Ο γιατρός θα εκτελέσει μια κλινική εξέταση, που μπορεί να περιλαμβάνει μια λεπτομερή εξέταση του δέρματος, των ματιών, των αυτιών, της μύτης, του λαιμού, του τραχήλου, του θώρακα και της κοιλιάς, σε αναζήτηση του αιτίου του πυρετού.
Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τη διάρκεια και το αίτιο του πυρετού, καθώς και από τα υπόλοιπα συμπτώματα.

Μπορεί να εκτελεστούν οι ακόλουθες διαγνωστικές δοκιμασίες:

• Αιματολογικές εξετάσεις, όπως γενική αίματος ή λευκοκυτταρικός τύπος
• Ανάλυση ούρων
• Ακτινογραφία του θώρακα