Βηματοδότης καρδιάς

Ορισμός

Ο βηματοδότης καρδιάς είναι μια μικρή συσκευή που λειτουργεί με μπαταρία, η οποία καταλαβαίνει πότε  η καρδιά χτυπά μη φυσιολογικά ή πολύ αργά. Στέλνει ένα σήμα στην καρδιά που την κάνει να χτυπά στον σωστό ρυθμό.

Εναλλακτικά ονόματα

Εμφύτευση βηματοδότη καρδιάς, τεχνητός βηματοδότης, μόνιμος βηματοδότης, εσωτερικός βηματοδότης, θεραπεία καρδιακού επανασυγχρονισμού (CRT), αμφικοιλιακή βηματοδότηση

Περιγραφή

Οι πιο καινούριοι βηματοδότες ζυγίζουν περίπου 30 γραμμάρια. Ένας βηματοδότης συνήθως αποτελείται από 2 μέρη.

• Η γεννήτρια περιέχει τη μπαταρία και τις πληροφορίες για να ελέγχει τον καρδιακό ρυθμό.
• Οι ακροδέκτες (ηλεκτρόδια) είναι καλώδια που συνδέουν την καρδιά με τη γεννήτρια και μεταφέρουν εκεί τα ηλεκτρικά μηνύματα.

Ένας βηματοδότης πρέπει να εμφυτεύεται κάτω από το δέρμα. Η διαδικασία αυτή συνήθως διαρκεί περίπου 1 ώρα. Θα σας δοθεί ένα ηρεμιστικό για να σας βοηθήσει να ηρεμήσετε. Θα είστε ξύπνιοι καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας.

Διενεργείται μια μικρή τομή, συνήθως στο αριστερό μέρος του θώρακα κάτω από το οστό της κλείδας. Η γεννήτρια του βηματοδότη τοποθετείται έπειτα κάτω από το δέρμα σας σε αυτή την τοποθεσία.

Χρησιμοποιώντας ζωντανά ακτινογραφίες για να βλέπει την περιοχή, ο γιατρός τοποθετεί τα καλώδια μέσα από την τομή, σε μια φλέβα και έπειτα στην καρδιά. Τα καλώδια συνδέονται με τη γεννήτρια. Το δέρμα κλείνει με ράμματα. Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι εντός μιας ημέρας από την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Δύο είδη βηματοδότη -- διαδερμικοί και διαφλέβιοι βηματοδότες -- χρησιμοποιούνται μόνο στις έκτακτες περιπτώσεις. Αυτοί δεν είναι μόνιμοι βηματοδότες.

Γιατί το κάνουμε; 

Οι βηματοδότες χρησιμοποιούνται από ανθρώπους με καρδιακά προβλήματα, που κάνουν την καρδιά τους να χτυπά πολύ αργά. Ο αργός καρδιακός παλμός ονομάζεται βραδυκαρδία. Δύο κοινά προβλήματα που προκαλούν αργό καρδιακό παλμό είναι η νόσος του φλεβοκόμβου και ο καρδιακός αποκλεισμός.

Όταν η καρδιά σας χτυπά πολύ αργά, ο οργανισμός και ο εγκέφαλός σας δεν παίρνουν αρκετό οξυγόνο. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι η ζαλάδα, η κόπωση, οι ναυτίες και η δύσπνοια.

Κάποιοι βηματοδότες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να σταματήσουν τον καρδιακό παλμό που είναι πολύ γρήγορος (ταχυκαρδία) ή που δεν είναι φυσιολογικός.

Άλλοι τύποι βηματοδότη μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε βαριά καρδιακή ανεπάρκεια. Αυτοί ονομάζονται αμφικοιλιακοί βηματοδότες. Συνδυάζουν τον παλμό και στις δύο πλευρές της καρδιάς.

Οι σημερινοί αμφικοιλιακοί βηματοδότες μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως εμφυτεύσιμοι καρδιομετατροπείς απινιδωτές (ICD), οι οποίοι υποκαθιστούν τον φυσιολογικό καρδιακό παλμό.

Κίνδυνοι

Οι πιθανές επιπλοκές μιας χειρουργικής επέμβασης βηματοδότη είναι οι εξής:

• Ανώμαλος καρδιακός ρυθμός
• Αιμορραγία
• Διάτρητος πνεύμονας. Αυτό είναι σπάνιο.
• Λοίμωξη
• Διάτρηση καρδιάς, που μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία γύρω από την καρδιά. Αυτό επίσης είναι σπάνιο.

Ο βηματοδότης μπορεί συνήθως να καταλάβει εάν η καρδιά βρίσκεται πάνω από έναν ορισμένο ρυθμό. Όταν είναι πάνω από αυτόν τον ρυθμό, ο βηματοδότης θα σταματήσει να στέλνει σήματα στην καρδιά. Ο βηματοδότης μπορεί επίσης να αισθανθεί όταν ο καρδιακός παλμός επιβραδύνει έντονα. Θα ενεργοποιηθεί ξανά αυτόματα και θα ξεκινήσει ξανά η βηματοδότηση του καρδιακού παλμού.

Πριν τη διαδικασία

Πρέπει πάντα να λέτε στον γιατρό ή τον νοσηλευτή σας ποια φάρμακα λαμβάνετε, ακόμα και αυτά τα φάρμακα και τα φυτικά προϊόντα που λαμβάνετε χωρίς συνταγογράφηση.

Την ημέρα πριν το χειρουργείο:

• Κάντε ένα καλό ντους και μπάνιο.
• Μπορεί να σας ζητηθεί να πλύνετε όλο το σώμα σας κάτω από τον λαιμό με ένα ειδικό σαπούνι.

Την ημέρα του χειρουργείου:

• Μπορεί να σας ζητηθεί να μην πιείτε και να μην φάτε τίποτα μετά τα μεσάνυχτα τη νύχτα πριν από το χειρουργείο. Αυτό περιλαμβάνει και το μάσημα τσίχλας και μέντας για την αναπνοή. Ξεβγάλτε το στόμα σας με νερό εάν το νιώθετε ξηρό, αλλά προσέξτε να μην το καταπιείτε.
• Πάρτε τα φάρμακα που σας είπε ο γιατρός σας να πάρετε, με μια μικρή γουλιά νερό.

Μετά τη διαδικασία

Πιθανότατα θα μπορείτε να επιστρέψετε σπίτι σας μετά από μια ημέρα, ενώ θα μπορείτε να επιστρέψετε στις φυσιολογικές σας δραστηριότητες γρήγορα.

Μιλήστε με τον γιατρό σας σχετικά με το πόσο μπορείτε να χρησιμοποιείτε το χέρι από την πλευρά του σώματος που τοποθετήθηκε ο βηματοδότης. Μπορεί να σας ζητηθεί να μην σηκώσετε κάτι βαρύτερο από 10 έως 15 κιλά και να αποφεύγετε το σπρώξιμο, το τράβηγμα ή να στρίβετε το χέρι σας για 2 έως 3 εβδομάδες. Μπορεί επίσης να σας ζητηθεί να μην σηκώνετε το χέρι σας πάνω από το ώμο σας για 6 εβδομάδες.

Όταν φεύγετε από το νοσοκομείο, πιθανότατα θα σας δοθεί μια κάρτα για να φυλάξετε στο πορτοφόλι σας. Η κάρτα αυτή περιλαμβάνει τις πληροφορίες του βηματοδότη σας και τα στοιχεία επικοινωνίας για έκτακτες περιστάσεις. Θα πρέπει πάντα να έχετε την κάρτα μαζί σας.

Πρόγνωση

Οι βηματοδότες συχνά καθιστούν βοηθούν στην διατήρηση του καρδιακού ρυθμούς σε ασφαλές επίπεδο. Η μπαταρία του βηματοδότη διαρκεί περίπου 6 με 15 έτη. Ο γιατρός σας θα ελέγχει τακτικά την μπαταρία και, εάν χρειαστεί, θα την αντικαταστήσει.