Βήχας

Ορισμός

Η βήχας είναι ένας σημαντικός τρόπος να διατηρήσετε το λαιμό και τους αεραγωγούς σας καθαρούς. Ωστόσο, ο υπερβολικός βήχας μπορεί να υποδεικνύει μια υποκείμενη νόσο ή διαταραχή.

Σε κάποιες περιπτώσεις ο βήχας είναι ξηρός, ενώ σε άλλες θεωρείται παραγωγικός. Παραγωγικός είναι ο βήχας που φέρει βλέννα. Η βλέννα καλείτε επίσης φλέμα ή πτύελο.

Ο βήχας μπορεί να είναι είτε οξύς ή χρόνιος:

• Ο οξύς βήχας ξεκινά συνήθως ξαφνικά και οφείλεται συχνά σε κρύωμα, γρίπη ή παραρρινοκολπίτιδα. Συνήθως αποδράμει μετά από 3 εβδομάδες.
• Ο υποξύς βήχας διαρκεί 3 έως 8 εβδομάδες.
• Ο χρόνιος βήχας διαρκεί περισσότερο από 8 εβδομάδες.

Αίτια

Εκτός από τις πρόσφατες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, όπως το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη, άλλα κοινά αίτια βήχα περιλαμβάνουν:

• Αλλεργίες και άσθμα
• Πνευμονικές λοιμώξεις, όπως πνευμονία ή οξεία βρογχίτιδα
• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (εμφύσημα ή χρόνια βρογχίτιδα)
• Παραρρινοκολπίτιδα που οδηγεί σε οπισθορρινική καταρροή
• Πνευμονοπάθειες, όπως βρογχιεκτασία, διάμεση πνευμονοπάθεια ή όγκοι
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Κάπνισμα
• Έκθεση σε παθητικό κάπνισμα
• Έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους
• Αναστολείς ACE (φάρμακα που χρησιμοποιούνται στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης)

Εάν ένα παιδί έχει κυνόβηχα, δείτε Ψευδομεμβρανώδης λαρυγγίτιδα

Οικιακή Περίθαλψη

Παρόλο που ο βήχας είναι ένα ενοχλητικό σύμπτωμα, αποτελεί συνήθως μια διεργασία επούλωσης του σώματος. Ακολουθούν κάποιες συμβουλές για να μειώσετε τον βήχα:

• Εάν έχετε έναν ξηρό βήχα, δοκιμάστε σταγόνες ή καραμέλες για το βήχα. ΠΟΤΕ μην τα δίνετε σε παιδιά μικρότερα των 3 ετών, καθώς μπορούν να προκαλέσουν πνιγμονή.
• Χρησιμοποιήστε έναν υγραντήρα ή κάνετε ένα γεμάτο ατμούς ντους. Και τα δύο αυξάνουν την υγρασία στον αέρα και μπορούν να μαλακώσουν ένα ξηρό λαιμό.
• Να πίνετε αρκετά υγρά. Τα υγρά βοηθούν στη ρευστοποίηση της βλέννας στο λαιμό σας, κάνοντας πιο εύκολη την απόχρεμψή της.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι ειδικοί συστήνουν να μην χρησιμοποιείτε φάρμακα για τον βήχα και το κρυολόγημα σε παιδιά μικρότερα των 6 ετών. Ρωτήστε το γιατρό σας πριν χορηγήσετε οποιοδήποτε φάρμακο για το βήχα στο παιδί σας, ακόμα και εάν αναφέρεται ότι είναι κατάλληλο για παιδιά. Τα φάρμακα αυτά πιθανότατα δεν θα δράσουν στο παιδί, και έχουν σημαντικές παρενέργειες.

Τα φάρμακα που είναι διαθέσιμα χωρίς συνταγή περιλαμβάνουν:

• Γουαϊφαινεζίνη, βοηθάει στη διάσπαση της βλέννας. Να πίνετε πολλά υγρά εάν λαμβάνετε το συγκεκριμένο φάρμακο.
• Αποσυμφορητικά, βοηθούν στη διάνοιξη της μύτης και ανακουφίζουν την οπισθορρινική καταρροή. ΜΗΝ δίνετε σε παιδιά κάτω των 6 ετών αποσυμφορητικά, εκτός και εάν σας το έχει συστήσει ο γιατρός σας. Εάν έχετε υψηλή πίεση θα πρέπει να μιλήσετε πρώτα με το γιατρό σας πριν πάρετε κάποιο αποσυμφορητικό.

Μην περιμένετε από το γιατρό να σας χορηγήσει αντιβιοτικά για ιογενείς λοιμώξεις, όπως το κρυολόγημα και η γρίπη. Τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία δράση έναντι των ιών. Τα αντιβιοτικά επίσης δεν βοηθούν στο βήχα που οφείλετε σε αλλεργία.

Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό

Καλέστε το 166 εάν έχετε:

• Δύσπνοια ή δυσκολία στην αναπνοή
• Εξάνθημα ή διόγκωση προσώπου ή λαιμού με δυσκολία κατάποσης

Καλέστε το γιατρό σας εάν έχετε:

• Βίαιο βήχα που ξεκινά ξαφνικά
• Υψίσυχνο ήχο (καλείται συριγμός) όταν εισπνέετε
• Βήχα που παράγει αίμα
• Πυρετό (μπορεί να υποδεικνύει βακτηριακή λοίμωξη που απαιτεί αντιβιοτικά)
• Παχύρρευστα, οσμηρά, κιτρινοπράσινα φλέματα (μπορεί να υποδεικνύουν μια βακτηριακή λοίμωξη)
• Ιστορικό καρδιοπάθειας, διόγκωση των ποδιών ή ένα βήχα που επιδεινώνεται όταν ξαπλώνετε (μπορεί να υποδεικνύει συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια)
• Έκθεση σε κάποιον με φυματίωση
• Ακούσια απώλεια βάρους ή νυχτερινή εφίδρωση (μπορεί επίσης να υποδεικνύει φυματίωση)
• Βήχας που διαρκεί περισσότερο από 10-14 ημέρες
• Βήχας σε βρέφος μικρότερο των 3 μηνών

Τι να Περιμένετε κατά την Επίσκεψη στο Γιατρό

Σε επείγοντα περιστατικά, ο ασθενή θα αντιμετωπιστεί αρχικά για να σταθεροποιηθεί η κατάστασή του. Μετά τη σταθεροποίηση, ο γιατρός θα σας κάνει ερωτήσεις για το βήχα σας, όπως:

• Ο βήχας παράγει αίμα; (Πόσο πολύ, πόσο συχνά)
• Βγάζετε φλέματα όταν βήχετε; Πως μοιάζουν; Είναι παχύρευστα και δύσκολο να τα βγάλετε; Πόσα φλέματα παράγονται κάθε μέρα;
• Είναι ο βήχας σοβαρός; Είναι ο βήχας ξηρός;
• Ο βήχας ακούγετε σαν φωνή φώκιας;
• Ποιο είναι το πρότυπο του βήχα; Ξεκίνησε ξαφνικά; Έχει αυξηθεί πρόσφατα; Ο βήχας είναι χειρότερος τη νύχτα; Όταν ξυπνάτε το πρωί;
• Πόσο έχει διαρκέσει ο βήχας;
• Ο βήχας είναι χειρότερος όταν ξαπλώνετε στο πλάι;
• Υπάρχουν ξαφνικά περιοδικά επεισόδια βήχα με πνιγμονή και έμετο;
• Τι άλλα συμπτώματα υπάρχουν;

Η κλινική εξέταση θα εστιαστεί στα αυτιά, τη μύτη, το λαιμό και το θώρακα.

Οι διαγνωστικές εξετάσεις που μπορεί να εκτελεστούν περιλαμβάνουν:

• Βρογχοσκόπηση
• Σπινθηρογράφημα πνευμόνων
• Δοκιμασίες της πνευμονικής λειτουργίας
• Ανάλυση των πτυέλων (εάν ο βήχας παράγει πτύελα)
• Ακτινογραφία του θώρακα

Πρόληψη

• Μην καπνίζετε και αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα.
• Εάν έχετε εποχικές αλλεργίες όπως αλλεργική ρινίτιδα, παραμείνετε σε εσωτερικούς χώρους τις ημέρες με υψηλό φορτίο αερομεταφερόμενων αλλεργιογόνων. Εάν είναι δυνατό διατηρήστε τα παράθυρα κλειστά και χρησιμοποιήστε ένα κλιματιστικό. Αποφύγετε τους ανεμιστήρες που τραβούν αέρα από έξω. Κάντε ντους και αλλάξτε τα ρούχα σας όταν επιστρέφετε από έξω.
• Εάν έχετε αλλεργίες όλο το χρόνο, καλύψτε τα μαξιλάρια και το στρώμα με καλύμματα έναντι των ακάρεων, χρησιμοποιήστε έναν ιονιστή αέρα και αποφύγετε τα κατοικίδια και άλλους πυροδοτικούς παράγοντες.