Υπνωτικά

Ορισμός

Τα υπνωτικά είναι φάρμακα που προκαλούν ύπνο ή μερική απώλεια συνείδησης.

Πληροφορίες

Τα υπνωτικά συνταγογραφούνται για την αϋπνία (δυσκολία στον ύπνο). Τα φάρμακα αυτά περιέχουν βενζοδιαζεπίνες και μη βενζοδιαζεπίνες.

Τα υπνωτικά θα πρέπει να χορηγούνται μόνο με οδηγίες γιατρού. Μπορεί μην είναι ασφαλή όταν αναμειγνύονται με αλκοόλ ή μεταξύ τους. Η λήψη υπνωτικών με αλκοόλ ή η μείξη πολλών υπνωτικών μαζί μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολική υπνηλία (νάρκωση), ακόμα και θάνατο.

Πριν τη λήψη υπνωτικών για προβλήματα με τον ύπνο, εσείς και ο γιατρός σας θα πρέπει να λάβετε υπόψη τα ακόλουθα:

• Πρώτα αντιμετωπίστε τυχόν προβλήματα υγείας, όπως άγχος ή κατάθλιψη. 
• Ως γενική οδηγία, δεν πρέπει να παίρνετε υπνωτικά χάπια πάνω από 3 ημέρες την εβδομάδα.
• Οι συμπεριφορικές ή ψυχολογικές τεχνικές μπορούν κάποιες φορές να θεραπεύσουν την αϋπνία. Τα χάπια για τον ύπνο σας βοηθούν για όσο τα λαμβάνετε.
• Τα υπνωτικά μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο πτώσεων και απώλεια μνήμης στους ηλικιωμένους.
• Κάποια υπνωτικά είναι εθιστικά. Τα υπνωτικά με μη βενζοδιαζεπίνες ενδέχεται να είναι λιγότερο εθιστικά από τα υπνωτικά με βενζοδιαζεπίνες. Ωστόσο, τα  υπνωτικά με μη βενζοδιαζεπίνες μπορεί να προκαλέσουν επικίνδυνες ή παράξενες συμπεριφορές.
• Κατά τη λήψη υπνωτικού φαρμάκου, ξεκινήστε με τη χαμηλότερη δυνατή δόση, ειδικά εάν είστε ηλικιωμένος(η).
• Σταματήστε να παίρνετε υπνωτικά σταδιακά, ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο περαιτέρω προβλημάτων με τον ύπνο.

Υπνωτικά με βενζοδιαζεπίνες

• Στις βενζοδιαζεπίνες μακράς δράσης περιλαμβάνονται οι εξής: η φλουραζεπάμη, η κλοναζεπάμη και η κουαζεπάμη.
• Στις βενζοδιαπίνες μέτριας και βραχείας δράσης περιλαμβάνονται οι εξής: τριαζολάμη (Halcion), λοραζεπάμη (Ativan), αλπραζολάμη (Xanax), τεμαζεπάμη (Restoril), οξαζεπάμη (Serax), πραζεπάμη (Centrax), εσταζολάμη (ProSom) και φλουνιτραζεπάμη (Rohypnol). Οι βενζοδιαπίνες βραχείας δράσης μπορεί να είναι χρήσιμες για όσους ταξιδεύουν αεροπορικώς και θέλουν να μειώσουν τις επιδράσεις του jet lag.
• Οι βενζοδιαζεπίνες είναι γενικά ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα για την αϋπνία και κάποιες διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος. Ωστόσο, η μακρά, καθημερινή χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό σε ορισμένους ανθρώπους. Τα αντικαταθλιπτικά, που δεν προκαλούν εθισμό, χρησιμοποιούνται συχνά για τη μακροχρόνια αντιμετώπιση πολλών διαταραχών που σχετίζονται με το άγχος.
• Οι βενζοδιαζεπίνες μπορούν να προκαλέσουν πολλές παρενέργειες. Οι πιο κοινές είναι η υπνηλία κατά τη διάρκεια της μέρας και hangover, που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ατυχημάτων με το αυτοκίνητο. Οι  βενζοδιαζεπίνες μπορεί επίσης να επιδεινώσουν ορισμένα προβλήματα με την αναπνοή και να προκαλέσουν πτώσεις στους ηλικιωμένους. Οι βενζοδιαζεπίνες που χορηγούνται κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να συνδεθούν με γενετικές ανωμαλίες (όπως λυκόστομα).
• Οι βενζοδιαζεπίνες μπορεί να είναι επικίνδυνες όταν χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με αλκοόλ ή όταν αναμειγνύονται μεταξύ τους. Η υπερδοσολογία μπορεί να είναι σοβαρή και κάποιες φορές, πιο σπάνια, θανατηφόρα.
• Με τον καιρό, τα φάρμακα αυτά μπορούν να χάσουν την αποτελεσματικότητά τους. Τα άτομα μπορεί να θέλουν να αυξήσουν τη δόση τους, πράγμα το οποίο μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε εθισμό.
• Τα συμπτώματα στέρησης μπορούν να είναι σοβαρά εάν σταματήσετε ξαφνικά τη λήψη βενζοδιαζεπινών. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται η αυπνία, το άγχος, και σε υπερβολικές περιπτώσεις, ο θάνατος. Εάν θέλετε να σταματήσετε τη λήψη βενζοδιαζεπινών, μιλήστε με τον γιατρό σας για να βρείτε από κοινού έναν ασφαλή τρόπο για να το κάνετε.

Υπνωτικά με μη βενζοδιαζεπίνες

Νεότερα φάρμακα, που ονομάζονται μη- βενζοδιαζεπίνες μπορούν να βελτιώσουν την αϋπνία με λιγότερες παρενέργειες από τις βενζοδιαζεπίνες. Όπως σημειώθηκε παραπάνω, μπορεί να προκαλέσουν επικίνδυνες ή παράξενες συμπεριφορές, όπως οδήγηση, εκτέλεση κλήσεων ή λήψη φαγητού ενώ κοιμάστε. Γενικά, τα φάρμακα αυτά συνιστώνται για βραχυχρόνια χρήση (1 - 4 εβδομάδες).

• Η ζαλεπλόνη (Sonata) έχει βραχυχρόνια δράση, επομένως είναι καλή για άτομα που έχουν πρόβλημα στο να κοιμηθούν.
• Η ζολπιδέμη είναι από τα φάρμακα που συνταγογραφούνται πιο συχνά για την αϋπνία. Διαρκεί περισσότερο από τη ζαλεπλόνη. Δεν πρέπει να τη λαμβάνετε εκτός εάν σκοπεύετε να κοιμηθείτε για τουλάχιστον 7 - 8 ώρες.
• Η εζοπικλόνη βελτιώνει την αϋπνία και μπορεί να χορηγηθεί σε μακροχρόνια βάση.
• Η ραμελτεόνη είναι ο νεότερος τύπος υπνωτικού. Ένα πλεονέκτημα αυτού του φαρμάκου είναι ότι δεν προκαλεί εθισμό.