Άγχος αποχωρισμού: Όταν οι νέοι φεύγουν για σπουδές

Η έναρξη των σπουδών σε μία άλλη πόλη ή άλλη χώρα, κάποιες φορές προκαλεί άγχος, προβληματισμούς, φοβίες στο άτομο που φεύγει ή και στα μέλη της οικογένειας. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να επηρεάσει την εμπλοκή στις νέες δραστηριότητες, στην προσαρμογή του ατόμου και στην εξέλιξή του.

Θα πρέπει, βέβαια, να πούμε ότι ο αποχωρισμός είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής των ανθρώπων, το οποίο ξεκινά από πολύ νωρίς, από την ηλικία των 2 ετών, που συνήθως τα παιδιά ξεκινούν τον παιδικό σταθμό. Το πώς οι γονείς έχουν χειριστεί τα θέματα αποχωρισμού από αυτήν την ηλικία, θα καθορίσει το πώς το παιδί προσαρμόζεται σε καινούργιες καταστάσεις στη ζωή του, και ειδικά, όταν πρέπει να αφήσει τους γονείς και να προχωρήσει σε δικά του βήματα αυτονόμησης, κοινωνικοποίησης και ανάληψης με τη δική του ευθύνη, της ζωής του.

Η στιγμή των σπουδών είναι ιδιαίτερα σημαντική για κάθε νέο άνθρωπο, γιατί τα περισσότερα παιδιά έχουν κοπιάσει, αλλά και ονειρευτεί αυτήν τη στιγμή πολλά χρόνια πριν.

Όταν τελικά η στιγμή των σπουδών έρχεται και το παιδί, που δεν είναι πλέον παιδί, θα πρέπει να μετακομίσει σε μία άλλη πόλη, το οικογενειακό του περιβάλλον θα πρέπει να άρει τους φόβους του και τους ενδοιασμούς, να το ωθήσει να ακολουθήσει το όνειρό του και να κάνει πράξη το στόχο για τον οποίο δούλευε μα κόπο και αγωνία όλα τα σχολικά χρόνια.

Φόβοι του τύπου, «φοβάμαι να φύγω, μήπως κάτι πάθουν οι γονείς μου όταν θα λείπω», ή «πώς θα αντιμετωπίσω τη μοναξιά», « θα κάνω εύκολα νέους φίλους», ή «θα καταλαβαίνω τη γλώσσα», αν πρόκειται για ξένη χώρα, θα πρέπει να συζητηθούν και να εκτιμηθούν ρεαλιστικά, δίνοντας στο παιδί το αίσθημα της εμπιστοσύνης στον εαυτό, της αισιοδοξίας ότι όλα τα προβλήματα έχουν τη λύση τους και της ομορφιάς που έχουν στη ζωή οι νέες εμπειρίες, οι νέοι στόχοι, τα καινούργια ξεκινήματα.

Σημαντική βοήθεια είναι για το παιδί, το να το συνοδεύσει ο γονιός για λίγες ημέρες στην καινούργια πόλη, που θα ζει. Αυτό βέβαια, δεν πρέπει να κρατήσει πολύ, για να μπορέσει και το παιδί να προσαρμοστεί μόνο του στην καινούργια πραγματικότητα.
Συχνά, τους 3 πρώτους μήνες της εγκατάστασης, υπάρχουν αρκετά «πισωγυρίσματα», άγχη και φόβοι. Οι γονείς δεν θα πρέπει να διστάσουν, και να ενθαρρύνουν το παιδί να παραμείνει στην πόλη που ζει, σε περίπτωση που εκφράσει την επιθυμία ότι θέλει να γυρίσει πίσω. Συνήθως, παρατηρούμε ότι μετά από ένα τρίμηνο τα παιδιά προσαρμόζονται, θέλουν περισσότερο να μείνουν, επενδύουν ουσιαστικότερα στις σπουδές τους και προχωρούν.

Αν βέβαια, το παιδί αρχίζει να εμφανίζει απόσυρση, μη συμμετοχή στις σπουδές, παράπονα για σωματικά ενοχλήματα (πχ. πόνος στο κεφάλι, στο στομάχι, ζαλάδες κλπ), καταθλιπτική διάθεση, κρίσεις πανικού ή άλλες φοβίες, τότε και το ίδιο και οι γονείς του πρέπει να απευθυνθούν έγκαιρα σε ένα ψυχολόγο για να εκτιμηθούν τα συμπτώματα αυτά και να βοηθηθούν ψυχολογικά να ξεπεράσουν αυτή τη δύσκολη φάση.

Κάποιες ψυχολογικές παρεμβάσεις από τον ψυχολόγο είναι ιδιαίτερα βοηθητικές, τόσο για τους γονείς, όσο και για τα παιδιά, και συχνά μέσα σε λίγες συνεδρίες τα παιδιά μπορούν να διαχειριστούν τους φόβους τους, να προχωρήσουν στις σπουδές τους και στην εξέλιξη των κοινωνικών τους σχέσεων, και από την άλλη, να καθησυχαστούν οι γονείς και να μην ανακυκλώνουν το άγχος και την αγωνία τους.

Το παιδί καλείται μέσα σε αυτές τις ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες να περιγράψει τους φόβους του, να τους κατανοήσει και να κάνει μία ρεαλιστική αποτίμηση όλων των καταστάσεων που το πάνε πίσω. Παράλληλα, ο ψυχολόγος μπορεί να προτείνει νέες εναλλακτικές αντιμετώπισης των προβλημάτων, που το παιδί μπορεί να μην τις είχε σκεφτεί και να λυθούν αδιέξοδα και φόβοι.

Σύντομες οδηγίες προς τους γονείς

Ακούστε το παιδί σας. Μην υποτιμάτε, αλλά και μη διογκώνετε μέσα σας αυτό που σας λέει.
Δώστε το χρόνο να προσαρμοστεί.
Μην αντιδράτε εν θερμώ.
Όταν έρθει στο σπίτι, πηγαίνετε μία βόλτα και συζητείστε τότε ότι το απασχολεί.
Δείξτε ότι είστε έτοιμοι να ακούσετε τα πάντα.
Ενθαρρύνετέ το να ακολουθήσει το στόχο του και να απολαύσει τα θετικά του νέου αυτού βήματος στη ζωή του.
Μιλήστε του για τις προσωπικές σας εμπειρίες, αν είχε τύχει να σπουδάζατε και εσείς σε μία άλλη πόλη.
Ελέγξτε το δικό σας άγχος και τη δική σας πιθανή ανάγκη να έχετε το παιδί σας κοντά σας.