Κρανιογκεφαλική κάκωση: Τα συμπτώματα που “δείχνουν” κίνδυνο

Κρανιοεγκεφαλική κάκωση είναι το τραύμα που προκαλείται μετά από βίαιη άσκηση δύναμης στο κρανίο και στον εγκέφαλο.

Η σοβαρότητα της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης δεν φαίνεται από το εξωτερικό τραύμα, αλλά κυρίως από τα συμπτώματα.

Κρανιοεγκεφαλική κάκωση χαρακτηρίζεται κάθε χτύπημα στο κεφάλι, το οποίο προκαλεί:

• εξωτερική κάκωση, όπως θλαστικό τραύμα στο τριχωτό της κεφαλής ή μώλωπα
• δυνητικό τραύμα στο κρανίο
• δυνητική κάκωση του εγκεφάλου
• υποσκληρίδιο αιμάτωμα

Οι πιο συνήθεις αιτίες κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης είναι:

• τροχαία ατυχήματα
• πτώση από ύψος
• εργατικά ατυχήματα
• τραυματισμοί κατά τη διάρκεια άθλησης
• πτώση αντικειμένου στο κεφάλι
• βίαια περιστατικά / εγκληματικές ενέργειες

Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις παθαίνουν πιο συχνά οι νεαρές ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού. Σύμφωνα με στοιχεία των αμερικανικών αρχών σχετικά με τα περιστατικά τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης:

• 78,8% των τραυματιών είναι άνδρες
• 50-70% των κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων είναι αποτέλεσμα τροχαίων

Πολύ συχνά ο όρος κρανιοεγκεφαλική κάκωση αναφέρεται στην τραυματική εγκεφαλική βλάβη.

Τι είναι η τραυματική εγκεφαλική βλάβη;

Τραυματική εγκεφαλική βλάβη είναι κάθε χτύπημα στο κεφάλι ή η διεισδυτική κάκωση του κεφαλιού, που διαταράσσει την κανονική λειτουργία του εγκεφάλου.

Τραυματική εγκεφαλική βλάβη μπορεί να προκληθεί  λόγω της σημαντικής επιτάχυνσης ή/και επιβράδυνσης του κεφαλιού, ακόμα και χωρίς να υπάρξει πρόσκρουση.

Οι κακώσεις στο κεφάλι, συχνά συνοδεύονται από κακώσεις στη σπονδυλική στήλη και ειδικά στον αυχένα.

Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης:

• Ανοιχτή κρανιοεγκεφαλική κάκωση: όταν ένα αντικείμενο πλήττει το κρανίο και προκαλεί ανοιχτό τραύμα-βλάβη του εγκεφάλου.
• Κλειστή κρανιοεγκεφαλική κάκωση: όταν το κεφάλι προσκρούει ξαφνικά και βίαια σε κάποιο αντικείμενο.

Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις προκαλούν δύο τύπους βλαβών:

• πρωτογενή βλάβη, η οποία δημιουργείται τη στιγμή που συμβαίνει ο τραυματισμός
• δευτερογενή βλάβη, η οποία είναι μία εξελισσόμενη βλάβη που μπορεί να έχει προκληθεί από τον αρχικό τραυματισμό και να επιδεινώνεται με το πέρασμα ωρών ή και ημερών. Αυτή η βλάβη μπορεί να είναι αιμάτωμα, οίδημα ή λοίμωξη με αποτέλεσμα την αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης.

Ποια είναι τα συμπτώματα της τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης;

Τα πιο συνήθη συμπτώματα, τα οποία  μπορεί να εμφανιστούν μετά από τραυματισμό στο κεφάλι και σηματοδοτούν την ανάγκη άμεσης ιατρικής αντιμετώπισης είναι:

• Έμετος
• Λήθαργος (υπνηλία)
• Έντονος πονοκέφαλος (κεφαλαλγία)
• Σύγχυση
• Παράλυση ή αδυναμία της μιας πλευράς του σώματος
• Απώλεια συνείδησης
• Διεσταλμένες κόρες των ματιών ή διαφορά του μεγέθους των κορών (διαστολή της κόρης του οφθαλμού, αδυναμία να συσταλεί όταν πέφτει φως επάνω της ή να καθυστερεί η αντίδραση)
• Διαταραχές της όρασης (θολή ή διπλή όραση, δεν κινούνται τα μάτια, ο ασθενής δεν μπορεί να ανεχθεί έντονο φως ή δεν βλέπει)
• Εκροή διαυγούς ή αιματηρού υγρού από τα αυτιά ή τη μύτη
• Ζάλη και προβλήματα ισορροπίας
• Αναπνευστικά προβλήματα
• Αργός ρυθμός αναπνοής, με αύξηση της αρτηριακής πίεσης
• Προβλήματα ακοής και εμβοές στα αυτιά (βουητό)
• Δυσκολία κατανόησης
• Αλλαγές στη συμπεριφορά
• Δυσκολίες στην εκφορά του λόγου
• Δυσκολία κατάποσης
• Μούδιασμα (αιμωδίες)
• Αδυναμία να κρατήσει ανοιχτά τα μάτια
• Αδυναμία στο πρόσωπο
• Απώλεια ούρων και ελέγχου του εντέρου
• Αυχενική δυσκαμψία

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι τα συμπτώματα είναι πιθανό να αρχίσουν να κάνουν την εμφάνισή τους ώρες ή μέρες μετά τον τραυματισμό.

Διάγνωση της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης

Πολύ σημαντική στην αρχική διάγνωση μίας κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης είναι η κλινική εικόνα του τραυματία και ιδιαίτερα το επίπεδο συνείδησης στο οποίο βρίσκεται.

Απαιτείται συνεχής παρακολούθηση, καθώς τη βλάβη που γίνεται τη στιγμή της κάκωσης, μπορεί να ακολουθήσει και δευτεροπαθής, η οποία επιδεινώνει δραματικά την αρχική βλάβη και τελικά ευθύνεται για μεγάλο ποσοστό απώλειας ζωής.

Στις δευτεροπαθείς εγκεφαλικές βλάβες περιλαμβάνονται:

• αλλαγές στη ροή του αίματος στον εγκέφαλο
• ανεπάρκεια οξυγόνου στον εγκέφαλο
• εγκεφαλικό οίδημα
• αυξημένη ενδοκράνια πίεση (πίεση μέσα στο κρανίο)

Πώς αντιμετωπίζεται η τραυματική εγκεφαλική βλάβη;

Είναι υψίστης σημασίας η αντιμετώπιση της τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης να ξεκινήσει αμέσως μετά τον τραυματισμό.

Ο νευροχειρουργός εκτιμά τη βαρύτητα ενός χτυπήματος στο κεφάλι, με τη χρήση απεικονιστικών μέσων να προσδιορίσει τη θέση και την έκταση της βλάβης και καθορίζει τον τρόπο αντιμετώπισης.

Χειρουργική επέμβαση απαιτείται συνήθως όταν:

• υπάρχουν χωροκατακτητικές εξεργασίες (όπως αιματώματα που πιέζουν παρακείμενες δομές του εγκεφάλου),
• πρέπει να αφαιρεθούν αντικείμενα που έχουν διεισδύσει στον εγκέφαλο
• χρειάζεται να αποκατασταθεί η συνέχεια των οστών του εγκεφάλου
• είναι απαραίτητη η αποσυμπίεση σε περίπτωση εγκεφαλικού οιδήματος

Η σύγχρονη νευροχειρουργική έχει να επιδείξει πληθώρα επιλογών επεμβατικής προσέγγισης. Η ταχεία, ακριβής και αποτελεσματική προσέγγιση της εκάστοτε βλάβης, έχει ως αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι άνθρωποι που έχουν υποστεί τραυματική εγκεφαλική βλάβη να συνεχίζουν φυσιολογικά τη ζωή τους ή έστω με τις μικρότερες δυνατές απώλειες.