Απεικόνιση και εξέταση μαστού στην εποχή της πανδημίας

Η ανθρωπότητα διανύει μια δύσκολη και πρωτόγνωρη περίοδο κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Η ιατρική κοινότητα αναγκάστηκε παγκοσμίως να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που συνεχώς αλλάζουν. Τίποτα όμως δεν έχει αλλάξει όσον αφορά τα υπόλοιπα σοβαρά νοσήματα και για τα οποία πρέπει να συνεχιστεί η προληπτική και θεραπευτική προσεγγιση. Ένα από αυτά είναι και ο καρκίνος του μαστού.

Σύμφωνα με τον εθνικό οργανισμό υγείας, ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον συχνότερο τύπο καρκίνου στις γυναίκες (7.734 γυναίκες μόνο το 2018 στη χώρα μας) και την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο στο γενικό πληθυσμό. Σχεδόν 2.000 γυναίκες κάθε χρόνο στην Ελλάδα χάνουν τη ζωή τους από αυτόν τον τύπο καρκίνου. Επομένως, ο καλύτερος  τρόπος αντιμετώπισης της νόσου είναι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση. Το να αποφύγουμε την εξέταση από τον φόβο της πανδημίας, μπορεί να  οδηγήσει σε καθυστερημένη διάγνωση και θεραπεία.

Μπορούμε να εξεταστούμε με ασφάλεια τη περίοδο της πανδημίας;

Υπάρχουν μέθοδοι για να αποφύγουμε την καθυστέρηση στην πρωτοδιάγνωση ενός καρκίνου αποφεύγοντας ταυτόχρονα τη διασπορά του ιού στο ιατρικό-παραϊατρικό προσωπικό, καθώς και στους ασθενείς.

Σύμφωνα με  τις διεθνείς επιστημονικές εταιρείες, βασικά μέτρα προστασίας που οφείλουν να ακολουθηθούν είναι τα κάτωθι:

• Χρήση μάσκας σε κάθε εργαζόμενο στα Κέντρα Μαστού όπως φυσικά και σε κάθε εξεταζόμενη γυναίκα. Να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων (ιατρών τεχνολόγων, γραμματέων) είναι πλέον εμβολιασμένο εναντίον της  COVID-19.
• Συχνό πλύσιμο των χεριών με ειδικά αντισηπτικά.
• Επιμελής απολύμανση των μηχανημάτων μετά από κάθε χρήση (μαστογράφοι-υπέρηχοι), όπως και των επιφανειών εργασίας οι οποίες επίσης καθαρίζονται πριν και στο τέλος κάθε βάρδιας.
• Πριν την είσοδο των ασθενών στο Κέντρο Μαστού, απαραίτητη θεωρείται η θερμομέτρησή τους.
• Τα ραντεβού πρέπει να τηρούνται επιμελώς προς αποφυγή συνωστισμού στους χώρους αναμονής και ελαχιστοποίηση του χρόνου παραμονής. Ο χώρος αναμονής έχει διαμορφωθεί ανάλογα ώστε να υπάρχει τουλάχιστον 2 μέτρα απόσταση μεταξύ των καθήμενων γυναικών
• Στη περίπτωση που ο ασθενής προσβληθεί από COVID-19 η ετήσια εξέταση του μαστού θα αναβληθεί.  Αν υπάρχει επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα ή αν η ασθενής εχει πρόσφατα ταξιδέψει, το ραντεβού της μετατίθεται 14 ημέρες μετά.

Εξαίρεση αποτελούν επείγουσες καταστάσεις όπως π.χ. νεοεμφανιζόμενη ψηλαφητή μάζα, οροαιματηρή ρύση θηλής, πρόσφατη εισολκή θηλής, φλεγμονή στο μαστό, διὀγκωση μασχαλιαίων λεμφαδένων ή λεμφοίδημα. Οι ανωτέρω οδηγίες ισχύουν και σε εγκυμονούσες.

Πώς επηρεάζει ο εμβολιασμός κατά της COVID-19 την εξέταση μαστού;

Σύμφωνα με την αμερικάνικη εταιρεία απεικόνισης μαστού (SOCIETY OF BREAST IMAGING) o εμβολιασμός κατά της πανδημίας όπως και η screening εξέταση του μαστού είναι αμφότερες ιδιαίτερα σημαντικές για την υγεία της γυναίκας.

Σε ορισμένες γυναίκες παρατηρήθηκε μετά τον εμβολιασμό, μασχαλιαία λεμφαδένικη διόγκωση στην πλευρά του εμβολιασμού. Αυτό αποτελεί μια φυσιολογική ανοσοποιητική αντίδραση του οργανισμού απέναντι στον εμβολιασμό. Η λεμφαδενοπάθεια αυτή συνήθως υποχωρεί μετά από λίγες μέρες ή εβδομάδες.

Για τους ειδικούς ακτινοδιαγνώστες μαστού η μασχαλιαία λεμφαδενοπάθεια μπορεί να θεωρηθεί σημάδι καρκίνου στο μαστό. Για να αποφευχθεί λοιπόν αυτή η «παρεξήγηση» καλό θα ήταν η γυναίκα να προγραμματίσει την εξέταση της πρίν τον εμβολιασμό ή 4 εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου.

Αν η μαστογραφία ή το υπερηχογράφημα μαστού δεν δύναται να μεταφερθεί σε άλλη ημερομηνία, η ασθενής χρειάζεται να ενημερώσει τον ακτινολόγο για το πότε εμβολιάστηκε και σε ποιά πλευρά.

Σημαντικό είναι να γνωρίζει μία ασθενής η οποία έχει υποβληθεί σε μαστεκτομή ή σε ογκεκτομή πως θα ήταν καλό να εμβολιαστεί στην άλλη πλευρά.

Συνοψίζοντας, οι γυναίκες οφείλουν να είναι συνεπείς όσον αφορά την εξέταση του μαστού, ακόμα και κατά την περίοδο της πανδημίας. Γιατί η πρόληψη είναι η καλύτερη ασπίδα απέναντι στη νόσο και τίποτα δεν πρέπει να τις αποτρέπει από το να είναι τακτικές στην ετήσια εξέταση του μαστού τους.