Η βαριά λοίμωξη CoViD-19 μπορεί να πυροδοτήσει τη νόσο Αλτσχάιμερ

Η λοίμωξη COVID-19 και κυρίως η νοσηλεία μετά από βαριά νόσηση, μπορεί να αποτελέσει πυροδοτικό μηχανισμό για την εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ και άλλων ανοϊκών συνδρόμων.

Στη διάρκεια του 32ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Νευρολογίας, που ολοκληρώθηκε χθες στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάστηκε η περίπτωση ενός συνταξιούχου, 68 ετών, ο οποίος διαγνώστηκε με Αλτσχάιμερ μετά τη νοσηλεία του για COVID σε νοσοκομείο της Αθήνας, καθώς και όλα τα πρόσφατα ευρήματα διεθνών μελετών, που συσχετίζουν την συγκεκριμένη λοίμωξη ως σημαντικού παράγοντα που πυροδοτεί την άνοια.

Όπως ανέφερε η νευρολόγος της Β' Νευρολογικής Κλινικής του "Ερρίκος Ντυνάν", Γεωργία Νικολοπούλου, ο ασθενής νοσηλεύτηκε την άνοιξη του 2020 και αμέσως μετά παρουσίασε ήπιες διαταραχές πρόσφατης μνήμης και προσανατολισμού. Τα νοητικά του συμπτώματα επέμεναν για το επόμενο οκτάμηνο, ενώ επιπρόσθετα εμφάνισε καταθλιπτικό συναίσθημα και προβλήματα με διακυμάνσεις στην καθημερινή του λειτουργικότητα, σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες των οικείων του. Ο ίδιος δεν αναγνώριζε τίποτα από όλα αυτά, παρά μόνο τον φόβο και την κακοκεφιά που του είχε προκαλέσει η εν λόγω νοσηλεία.

Η αρχική νευρολογική εκτίμηση έγινε τον Οκτώβριο του 2020, όταν πήγε στη Νευρολογική Κλινική μετά από επίμονη παρακίνηση των οικείων του. Παραπονέθηκε για επίμονη αφηρημάδα, ακεφιά μετά από τη νοσηλεία του στο νοσοκομείο, ενώ υπέφερε ακόμη από έντονες μνήμες αγωνίας, φόβου θανάτου και απομόνωσης, που βίωνε κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του.

Η οικογένειά του ανέφερε συχνά επεισόδια απώλειας προσωπικών αντικειμένων, αδυναμίας συγκράτησης ραντεβού, ανάκλησης ονομάτων παλαιών γνωστών, επεισόδια διαταραχής του προσανατολισμού, ενώ η καθημερινή του λειτουργικότητα περιελάμβανε λιγότερες δραστηριότητες και ενδιαφέροντα από ότι παλιότερα. Ανέφεραν ότι συχνά είναι άκεφος, ευερέθιστος, αγχώδης, που μέχρι πρότινος ήταν ξένα στοιχεία για τον ασθενή και τον χαρακτήρα του.

Έγινε νευροψυχολογική εκτίμηση αρχική, μαγνητική εγκεφάλου και βιοχημική εξέταση και έναρξη φαρμακευτικής αγωγής. Στην επανεκτίμηση, τρεις μήνες αργότερα, ήταν φανερά βελτιωμένος όσον αφορά το συναίσθημα, αλλά επιδεινωμένος νοητικά. Η νέα εκτίμηση και οι εξετάσεις έδειξαν στοιχεία που συνηγορούν υπέρ της νόσου Αλτσχάιμερ. Αναδιαμορφώθηκε η φαρμακευτική αγωγή, έγιναν συνεδρίες νοητικής ενδυνάμωσης, ενώ συστήθηκε καθημερινή σωματική άσκηση.

"Πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες σε μεγάλους πληθυσμούς ασθενών μετά από τη λοίμωξη COVID-19 υποστηρίζουν τον πυροδοτικό ρόλο της ή τη μακροπρόθεσμη επίδρασή της ως παράγοντας κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Εμείς με αυτό το περιστατικό θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε στην αναγνώριση του φαινομένου της πρωτοεμφανιζόμενης νοητικής έκπτωσης στους νοσoύντες και κυρίως αυτούς που χρειάστηκαν νοσηλεία από COVID-19", ανέφερε η νευρολόγος

Τι έδειξαν μεγάλες αμερικανικές μελέτες

"Πρόκειται για ένα λεπτό θέμα, το οποίο είναι ακόμα υπό μελέτη", ανέφερε από την πλευρά της η διευθύντρια της Β' Νευρολογικής του "Ερρίκος Ντυνάν", Κωνσταντίνα Γιαννοπούλου. "Γνωρίζουμε όλοι, έχουμε αναφορές για τη μεγαλύτερη επίπτωση της νόσησης από COVID-19 και των επιπλοκών στους ανοικούς ασθενείς. Τώρα όμως αρχίζουν να αναδύονται δεδομένα για την πυροδότηση των ανοϊκών συνδρόμων από την ίδια τη λοίμωξη COVID-19. Πρέπει να είμαστε λίγο πιο υποψιασμένοι για το φαινόμενο αυτό", πρόσθεσε.

Μια προοπτική μελέτη στο Ντιτρόιτ, σε 15.000 ασθενείς,  που βρίσκεται σε εξέλιξη, έχει περιγράψει τρεις πυροδοτικούς μηχανισμούς για Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας σε ασθενείς με COVID.

Πιο συγκεκριμένα και τεκμηριωμένα στοιχεία παρέχει μια πολύ πρόσφατη μελέτη, του Μαϊου του 2021, που δημοσιεύτηκε στο Lancet Psychiatry, για 240.000 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν με αναπνευστικές λοιμώξεις.

Οι μελετητές συνέκριναν τρεις ομάδες ασθενών: η μία με λοίμωξη από COVID, η δεύτερη με λοίμωξη από γρίπη και η τρίτη με άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού. Μελέτησαν όλες τις περιπτώσεις για 14 νευρολογικά σύνδρομα, ένα από τα οποία είναι τα ανοϊκά σύνδρομα, μέχρι και έξι μήνες μετά τη νόσησή τους.

Όπως προέκυψε, ανέπτυξε άνοια για πρώτη φορά το 0.67% όλων των ασθενών από COVID-19, το 1,74% όσων νοσηλεύτηκαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας, το 2,66% των άνω των 65 ετών και το 4,72% αυτών που είχαν συμπτώματα εγκεφαλοπάθειας.

Αυτό συνέβη σε σημαντικότερο βαθμό στατιστικά σε αυτούς που νόσησαν από COVID παρά από άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού. Και ακόμα χειρότερα σε αυτούς που είχαν βαρύτερη νόσηση από COVID ή νοσηλεία σε μονάδες εντατικής.

"Πιστεύουμε ότι αυτά τα δεδομένα πρέπει να τα έχουμε υπόψη μας, να είμαστε πιο ευαίσθητοι στους ασθενείς που έχουν νοσηλευτεί για COVID και να μετράμε με μεγαλύτερη βαρύτητα τα υποκειμενικά τους συμπτώματα και το συναισθηματικό βάρος που έχουν υποστεί από τη νοσηλεία και από το φόβο που τους έχει προκαλέσει αυτή η νοσηλεία, από τη συγκεκριμένη λοίμωξη", ανέφερε η κ. Γιαννοπούλου.