Απειλή τα οστεοπορωτικά κατάγματα για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες

Σημαντική προβλέπεται να είναι η επιβάρυνση την επόμενη δεκαετία από οστεοπορωτικά κατάγματα μεταξύ μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών, αν δεν μεταβληθεί το σημερινό υπόδειγμα διαγνωστικού ελέγχου και διασύνδεσης με φροντίδα. Ειδικό προβλεπτικό μοντέλο που αναπτύχθηκε από το Ινστιτούτο Πολιτικής Υγείας παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του Θερινού Σχολείου Μεταβολισμού των Οστών της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Μεταβολισμού των Οστών (ΕΕΜΜΟ) και επιβεβαίωσε ότι, σε ορίζοντα δεκαετίας, ο καθολικός έλεγχος, η έγκαιρη διάγνωση και η διασύνδεση με θεραπεία των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών ηλικίας 50-74 ετών με ένα προηγούμενο κάταγμα στην Ελλάδα, θα μπορούσε δυνητικά να μειώσει τους θανάτους και τα κατάγματα.

Σκοπός της μελέτης, η οποία εκπονήθηκε από ομάδα εργασίας του Ινστιτούτου Πολιτικής Υγείας, υπό την επιστημονική ευθύνη του καθηγητή Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κ. Κυριάκου Σουλιώτη, σε συνεργασία με τον Πρόεδρο του ΔΣ της ΕΕΜΜΟ, κ. Πολυζώη Μάκρα, ήταν να εκτιμηθεί σε όρους αποτελεσμάτων (θάνατοι και κατάγματα) και κόστους η υλοποίηση σε χρονικό ορίζοντα 10-ετίας ενός υποθετικού σεναρίου, όπου το σύνολο (100%) των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών ηλικίας ≥50 με 1 προηγούμενο κάταγμα υποβάλλονται σε διαγνωστικό έλεγχο οστεοπόρωσης και διασυνδέονται με φροντίδα και θεραπεία κατά τις ανάγκες. Υπογραμμίζεται ότι, σύμφωνα με βιβλιογραφικές αναφορές, ο σχετικός έλεγχος στην Ελλάδα (υφιστάμενο σενάριο) δεν υπερβαίνει το 8,6%.

Ειδικότερα, η μελέτη (ένα στοχαστικό επιδημιολογικό και οικονομικό μοντέλο κοόρτης) παρακολούθησε 50.000 υποθετικές μετεμμηνοπαυσικές γυναίκες ηλικίας 50 έως 74 ετών με ένα προηγούμενο κάταγμα, ώστε να εκτιμήσει την εξέλιξη  της κατάστασης υγείας τους τα επόμενα 10 έτη. Το μοντέλο υπολόγισε τα αναμενόμενα αποτελέσματα (κατάγματα, θάνατοι, διαγνώσεις, ενάρξεις θεραπείας) στο υφιστάμενο και υποθετικόσενάριο, ενώ, στο τέλος, υπολογίστηκε η διαφορά μεταξύ των αποτελεσμάτων των δύο σεναρίων. Επίσης, εκτιμήθηκε η δαπάνη για κάθε ένα σενάριο –υφιστάμενο και υποθετικό– για τον διαγνωστικό έλεγχο, τη θεραπεία κατά τις κατευθυντήριες οδηγίες και τη διαχείριση καταγμάτων (νοσηλείες και αποκατάσταση), ώστε να προσδιοριστεί η διαφορά σε οικονομικούς όρους.

Τα αποτελέσματα του μοντέλου επιβεβαίωσαν ότι η εφαρμογή καθολικού διαγνωστικού ελέγχου και διασύνδεσης με φροντίδα για την οστεοπόρωση συνεπάγεται μείωση στον εκτιμώμενο αριθμό θανάτων (-51 θάνατοι, ή μείωση 0,6%) και καταγμάτων (-948 κατάγματα ή μείωση 4,3%) και περίπου 10-πλασιασμό των διαγνωστικών ελέγχων και των ενάρξεων θεραπείας.

Επιπλέον, η διαφοράσε όρους κόστους από την υλοποίηση του σεναρίου του καθολικού (100%) διαγνωστικού ελέγχου και διασύνδεσης με φροντίδα εκτιμάται σε 27,83€ ανά γυναίκα στην κοόρτη ανά έτος. Το μοντέλο, μάλιστα, λαμβάνει υπόψη μόνον τις άμεσες ιατρικές δαπάνες όπως αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ και  δεν λαμβάνει υπόψη έμμεσες δαπάνες, όπως απώλεια παραγωγικότητας ή άλλες άμεσες μη ιατρικές δαπάνες, όπως π.χ. βοήθεια για τη φροντίδα της ασθενούς, της οικογένειας και του σπιτιού, που προκύπτουν εξαιτίας των καταγμάτων. Στον βαθμό αυτό, θεωρείται ότι υποεκτιμά την εξοικονόμηση δαπάνης από την αποτροπή μελλοντικών καταγμάτων.

«Η μελέτη μας επιβεβαιώνει ότι υπάρχει ανάγκη να δοθεί η απαιτούμενη  προσοχή σε κάθε περιστατικό κατάγματος μετά την ηλικία των 50 ετών. Στις περισσότερες των περιπτώσεων τα κατάγματα χαμηλής βίας υποκρύπτουν οστική ευθραυστότητα (οστεοπόρωση) η οποία εάν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί άμεσα θα οδηγήσει σε νέα κατάγματα αλλά και σε δυσμενείς συνέπειες, τόσο στο επίπεδο της οικογένειας όσο και στο επίπεδο της Ελληνικής κοινωνίας γενικότερα», δήλωσε ο Πρόεδρος του ΔΣ της ΕΕΜΜΟ, κ. Πολυζώης Μάκρας.

«Τέτοιες μελέτες είναι χρήσιμες για την πολιτική υγείας, διότι προσφέρουν τεκμηρίωση και,στη βάση αυτής, συστάσεις για την ενδεδειγμένη διαχείριση του προβλήματος. Εν προκειμένω, είναι σαφές ότι η εφαρμογή καθολικού διαγνωστικού ελέγχου και διασύνδεσης με φροντίδα για την οστεοπόρωση, όπου απαιτείται, έχει θετικά αποτελέσματα σε όρους εκβάσεων, με ένα ανεκτό για το σύστημα κόστος», δήλωσε ο Καθηγητής Κυριάκος Σουλιώτης.

Συνολικά, από τη μελέτη προκύπτει ότι η εφαρμογή ενός υποθετικού σεναρίου σύμφωνα με το οποίο  το σύνολο (100%) των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών ηλικίας 50-74 με ένα κάταγμα υποβάλλεται σε διαγνωστικό έλεγχο για οστεοπόρωση και διασυνδέεται με φροντίδα κατά τις κατευθυντήριες οδηγίες μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση των αποτελεσμάτων υγείας, με αποτροπή καταγμάτων και θανάτων. Σε υπολογισμούς σε μια κοόρτη 50.000 τέτοιων γυναικών στην Ελλάδα, η εφαρμογή του υποθετικού σεναρίου για χρονικό ορίζοντα 10 ετών εκτιμήθηκε ότι μπορεί να αποτρέψει περισσότερους από 50 θανάτους και περίπου 950 κατάγματα, κυρίως σπονδυλικά κατάγματα και κατάγματα ισχίου. Η οικονομική επιβάρυνση από την εφαρμογή ενός σεναρίου καθολικού ελέγχου και διασύνδεσης με φροντίδα και θεραπεία δεν υπερβαίνει τα 28 ευρώ ανά γυναίκα της κοόρτης ανά έτος. Σημειώνεται μάλιστα ότι η εκτιμώμενη επιβάρυνση συνιστά το πιο συντηρητικό σενάριο, δεδομένου ότι οι δαπάνες έχουν ενδεχομένως υπερεκτιμηθεί και οι εξοικονομήσεις υποεκτιμηθεί.

Τα ευρήματα της μελέτης επιβεβαιώνουν τη σημασία της ολοκληρωμένης διαχείρισης της οστεοπόρωσης, η οποία οφείλει να υπερβαίνει την παροχή πρόσβασης σε αποτελεσματικές θεραπείες και να διασφαλίζει καθολικό, άμεσο και κατάλληλο διαγνωστικό έλεγχο και διασύνδεση με φροντίδα σε όλες τις γυναίκες που μπορεί να αντλήσουν οφέλη υγείας από αυτόν.