Γιατί είναι πρόωρο να αποκαλούμε τον κορωνοϊό ενδημικό

H αντιμετώπιση του νέου κορωνοϊού ως ενδημικής νόσου είναι πρόωρη, καθώς τα κρούσματα σε αρκετά μέρη του κόσμου παραμένουν υψηλά, υποστηρίζουν ειδικοί του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Στις 11 Μαρτίου του 2020, ο ΠΟΥ κήρυξε την CοVid-19 πανδημία, αναφερόμενος σε μια νέα ασθένεια που εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Ο όρος πανδημία προέρχεται από την ελληνική λέξη "παν" που σημαίνει "όλα" και "δήμος" που σημαίνει "πληθυσμός".

Aπό την άλλη, ενδημική νόσος - με το πρόθεμα "εν" - που σημαίνει "μέσα ή εντός" - είναι η συνεχής παρουσία μιας ασθένειας σε μια περιοχή, καθιστώντας την εξάπλωσή της πιο προβλέψιμη.

Πολλοί ειδικοί αναμένουν ότι η CοViD-19 δεν θα εξαλειφθεί και η ασθένεια θα γίνει ενδημική παραμένοντας μαζί μας, σε πιο ήπια όμως μορφή. Ήδη, πολλές χώρες - ιδιαίτερα στην Ευρώπη - έχουν αρχίσει να αίρουν τους περιορισμούς που είχαν επιβάλει ως μέτρα ανακοπής της πανδημίας.

Πρόσφατα ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, κάλεσε τους Ευρωπαίους αξιωματούχους να αντιμετωπίσουν τον κορωνοϊό ως ενδημική ασθένεια, λόγω της πτώσης των ποσοστών θνησιμότητας. 

Ομως, η ταξινόμησή της ως ενδημικής ασθένειας θα μπορούσε να σημαίνει ότι θα διατεθούν λιγότεροι πόροι για την καταπολέμηση της νόσου και ότι οι άνθρωποι θα υπόκεινται σε λιγότερα τεστ καθώς πιθανότατα δεν θα θεωρείται πλέον σοβαρή έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία.

Ωστόσο, οι υπεύθυνοι του ΠΟΥ δήλωσαν ότι είναι πολύ νωρίς για να αντιμετωπιστεί ο κορωνοϊός ως ενδημικός καθώς τα κρούσματα σε αρκετά μέρη του κόσμου παραμένουν υψηλά.

Ενδημικές ασθένειες

Οι ενδημικές ασθένειες είναι παντού γύρω μας, από το κοινό κρυολόγημα έως πιο σοβαρές ασθένειες όπως ο HIV, η ελονοσία και η φυματίωση. Οι επιδημιολόγοι, οι επιστήμονες που μελετούν την εξάπλωση των ασθενειών, θεωρούν μια ασθένεια ενδημική όταν τα επίπεδά της είναι προβλέψιμα. Οι ενδημικές ασθένειες είναι συνεχώς παρούσες σε έναν πληθυσμό σε μια συγκεκριμένη περιοχή.

Ωστόσο, για να γίνει ενδημικός ο CoViD-19, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη αρκετοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο η ασθένεια συνεχίζει να εξελίσσεται καθώς και του τύπου της ανοσίας που αποκτούν οι άνθρωποι μέσω της μόλυνσης και των εμβολίων.

Η κυρίαρχη παραλλαγή Omicron

Όπως όλοι οι ιοί, ο SARS-COV-2 μεταλλάσσεται από τότε που εμφανίστηκε στα τέλη του 2019. Οι μεταλλάξεις - αλλαγές στον γενετικό κώδικα - στην πρωτεΐνη ακίδας ενός ιού μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητά του να μολύνει κύτταρα.

Η Omicron, μια πιο μεταδοτική παραλλαγή που εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2021, έχει πλέον ανιχνευθεί σε τουλάχιστον 165 χώρες και περιοχές παγκοσμίως. Έχει ωθήσει τα κρούσματα σε υψηλά ρεκόρ σε όλο τον κόσμο, με τουλάχιστον 100 χώρες να καταγράφουν τα υψηλότερα ημερήσια επιβεβαιωμένα κρούσματα όλων των εποχών από την αρχή του 2022. Υπάρχει επίσης ένας άγνωστος αριθμός ατόμων που μπορεί να έχουν μολυνθεί με την Omicron αλλά χωρίς συμπτώματα.

Διαφορετικά επίπεδα ανοσίας παγκοσμίως

Οι ειδικοί του ΠΟΥ προβλέπουν ότι περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους στην Ευρώπη θα μπορούσαν να κολλήσουν Omicron μέχρι τον Μάρτιο, γεγονός που, σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά εμβολίων, θα οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα ανοσίας. 

Η ανοσία της αγέλης εμφανίζεται όταν ένα μεγάλο ποσοστό μιας κοινότητας αποκτά ανοσία σε μια ασθένεια μέσω μόλυνσης ή εμβολίων, εμποδίζοντας την εξάπλωση της νόσου.

Καθώς, όμως, οι παραλλαγές γίνονται πιο μολυσματικές, το όριο ανοσίας της αγέλης αυξάνεται. Ετσι από περίπου 60-70 τοις εκατό στην αρχή της πανδημίας, ανέβηκε στο 85 τοις εκατό με τη Delta και πάνω από 90 τοις εκατό με την Omicron.

Εν τω μεταξύ, πολλές φτωχότερες χώρες που ακόμη περιμένουν εμβόλια μπορεί να απέχουν πολύ από το τέλος της πανδημίας. Μόνο το 5% των ανθρώπων σε χώρες χαμηλού εισοδήματος είναι πλήρως εμβολιασμένοι σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Our World In Data.

Πηγές:
www.aljazeera.com