Τρίτο Πάσχα με πανδημία: Η σύγκριση των τριών περιόδων [πίνακας]

Το 2020, υπό την επήρεια του σοκ για τον άγνωστο ακόμα εισβολέα, γιορτάσαμε την Ανάσταση στο μπαλκόνι, ευχηθήκαμε από το τηλέφωνο, ενώ στο γιορτινό τραπέζι κάθισαν μόνο τα μέλη του νοικοκυριού. Το 2021 πήγαμε στην εκκλησία στις 9 το βράδυ, στέλνοντας SMS με κωδικό «μετακίνηση 6» στο 1303, παραμένοντας στον τόπο μόνιμης κατοικίας, ενώ το τραπέζι στρώθηκε για τα μέλη της οικογενειακής μας "φούσκας". Φέτος το "Πάσχα στο χωριό" είναι ελεύθερο για όποιον το επιλέξει, τα καταστήματα είναι ανοιχτά, οι σούβλες θα γυρίσουν ξανά, ενώ τα όποια λίγα εναπομείναντα περιοριστικά μέτρα αίρονται την επόμενη μέρα, με την προσδοκία πως μπαίνουμε στην εποχή της συμβίωσης με τον ιό.

Το iatronet.gr επιχειρεί μια αναδρομή στις τρεις περιόδους και μια συγκριτική τους ανάλυση, σε ό,τι αφορά την επιδημιολογική εικόνα και τα μέτρα που βρίσκονταν σε ισχύ, λαμβάνοντας και άλλες παραμέτρους που καθορίζουν την εκάστοτε συγκυρία, όπως το είδος και τα χαρακτηριστικά της επικρατούσας παραλλαγής, η πίεση στο σύστημα υγείας, τη γνώση για τον ιό, το εμβόλιο που εξασφαλίζει ένα μεγάλο επίπεδο προστασίας και τα φάρμακα που πλέον βρίσκονται στη διάθεση της επιστήμης. Ως ημέρα αναφοράς επιλέχθηκε η Μεγάλη Πέμπτη στις τρεις χρονιές.

18.500 θάνατοι σε ένα χρόνο

Όπως είναι φανερό από τον παρακάτω πίνακα, μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο (το περσινό Πάσχα ήταν μια εβδομάδα αργότερα), προστέθηκαν επιπλέον 18.493 θάνατοι από COVID-19, ανεβάζοντας τον αριθμό στους 28.808 από την έναρξη της πανδημίας, έναντι 10.315 που ήταν τη Μεγάλη Πέμπτη του 2021. Ακόμα μεγαλύτερη ποσοστιαία ήταν η εκτόξευση των κρουσμάτων που από 342.908 έφτασαν τα 3.266.468, δηλαδή σχεδόν 3 εκατομμύρια νέες μολύνσεις ή αύξηση 852% σε ένα χρόνο. 

2020: Μένουμε Σπίτι

Μεγάλη Πέμπτη, 16 Απριλίου 2020. Έχουν περάσει πενήντα μέρες από την εμφάνιση του «κρούσματος μηδέν» στην Ελλάδα (26 Φεβρουαρίου) και 35 μέρες από τον πρώτο θάνατο (12 Μαρτίου). Από τα μέσα Μαρτίου η χώρα βρίσκεται σε "σκληρό" lockdown, με κλειστά σχολεία, πανεπιστήμια, χώρους λατρείας, εμπορικά καταστήματα, εστίαση και απαγόρευση μετακινήσεων. Οι πολίτες "Μένουν Σπίτι", όπως επαναλαμβάνει κάθε τόσο το σλόγκαν στα ΜΜΕ, και βγαίνουν από αυτό με αποστολή SMS στο 13033, για τις κατ΄ εξαίρεση επιτρεπόμενες μετακινήσεις.

Εκείνη τη μέρα ο ΕΟΔΥ ανακοινώνει 15 νέα κρούσματα κορωνοϊού, με τα οποία φτάνουμε στις 2.207 μολύνσεις συνολικά, από την έναρξη της πανδημίας. Τρεις νέοι θάνατοι ανέβαζαν στους 105 τον συνολικό αριθμό απωλειών στη χώρα, ενώ 69 ασθενείς νοσηλεύονταν στις ΜΕΘ.

Έχει ήδη καταστεί σαφές από τις προηγούμενες μέρες πως οι πολίτες πρέπει να ξεχάσουν το "Πάσχα στο χωριό", πως οι εκκλησίες θα παραμείνουν κλειστές και πως η ατομική προσευχή δεν περιλαμβάνεται στους κατ΄ εξαίρεση λόγους μετακίνησης. Στα αστικά κέντρα η Ανάσταση θα γιορταζόταν από τα μπαλκόνια των σπιτιών, ενώ το πασχαλινό τραπέζι θα ετοιμαζόταν στον φούρνο της κουζίνας. "Φέτος ας σουβλίσουμε τον κορωνοϊό", ήταν η χαρακτηριστική ατάκα του τότε κυβερνητικού εκπροσώπου, Στέλιου Πέτσα.

Στην ενημέρωση των συντακτών υγείας τη Μεγάλη Πέμπτη, ο τότε υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, ανακοίνωσε τον διπλασιασμό των προστίμων (από 150 σε 300 ευρώ) και την αφαίρεση πινακίδων για άσκοπη μετακίνηση τις ημέρες του Πάσχα.

Από το ίδιο βήμα ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας, με συγκινησιακή φόρτιση μοιράστηκε την εμπειρία της πρώτης του επίσκεψης στο Άγον Όρος ως φοιτητής, ενώ αναφέρθηκε στο μήνυμα που έλαβε από ένα παιδί, το οποίο "έγραφε πως θα μας συγχωρέσει ακόμα κι αν πάνε σκληρά τα πράγματα".

2021: Πάσχα στην πόλη

Ένα χρόνο μετά, ολόκληρη η χώρα βρίσκεται στη δίνη του σφοδρού επιδημικού κύματος της Άλφα παραλλαγής, έπειτα από ένα μικρό διάστημα ύφεσης που ακολούθησε το εφιαλτικό - κυρίως για τη Βόρεια Ελλάδα - φθινόπωρο του 2020. Οι δείκτες της πανδημίας έχουν εκτοξευτεί, τα νοσοκομεία δέχονται πρωτοφανή πίεση και βρίσκεται σε ισχύ το τρίτο και πιο παρατεταμένο σε διάρκεια lockdown. Η εστίαση και ορισμένες ακόμη δραστηριότητες έχει ανακοινωθεί ότι θα ανοίξουν τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, μετά από μήνες.

Τη Μεγάλη Πέμπτη του 2021 (29 Απριλίου), ανακοινώθηκαν 2.435 νέα κρούσματα κορωνοϊού και συνολικά 342.908 από την έναρξη της πανδημίας. Οι θάνατοι εκείνη τη μέρα ήταν 73 και συνολικά 10.315 από την έναρξη της πανδημίας, ενώ τα νοσοκομεία στέναζαν, με 817 ασθενείς διασωληνωμένους στις ΜΕΘ.

Από τον Ιανουάριο έχει ξεκινήσει το εμβολιαστικό πρόγραμμα "Ελευθερία". Την περίοδο του Πάσχα, η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού έχει φτάσει στο 19,3% του συνολικού πληθυσμού με μία δόση εμβολίου και στο 8% με δύο δόσεις, ενώ η πλατφόρμα ανοίγει και για τις χαμηλότερες ηλικιακές ομάδες.

Για ολόκληρη τη Μεγάλη Εβδομάδα έχει ανακοινωθεί περιορισμός κυκλοφορίας μετά τις 10 το βράδυ. Στις εκκλησίες υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των πιστών, οι οποίοι υποχρεούνται να φορούν διπλή μάσκα, ενώ υποχρεωτικό είναι το τεστ για τους ιερείς, νεωκόρους και ιεροψάλτες. Η περιφορά του Επιταφίου επιτρέπεται μόνο στα προαύλια των ναών χωρίς πομπή πιστών.

Έπειτα από δύο χρόνια οι πιστοί επιστρέφουν στις εκκλησίες του τόπου κατοικίας τους για την Ανάσταση, όμως το «Χριστός Ανέστη» θα ακουστεί στις 9 το βράδυ αντί για τα μεσάνυχτα.

Ισχύει απαγόρευση υπερτοπικών μετακινήσεων, με εξαιρέσεις την εργασία, λόγους υγείας, εφάπαξ μετακίνηση στον τόπο μόνιμης κατοικίας, κηδεία, μετάβαση διαζευγμένων γονέων για επαφή με τα παιδιά, πάντα με επίδειξη των σχετικών δικαιολογητικών.

2022: Πάσχα στο χωριό

Στο τρίτο Πάσχα με την πανδημία σε εξέλιξη, τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά. Η παραλλαγή Όμικρον με την υψηλή μεταδοτικότητα αλλά την ηπιότερη νόσηση, έχει φέρει αποφόρτιση στο σύστημα Yγείας, παρά τον τεράστιο σε σχέση με προηγούμενες χρονιές αριθμό κρουσμάτων. Σε συνδυασμό με την υψηλή εμβολιαστική κάλυψη, που έχει φτάσει στο 72% του πληθυσμού (ολοκληρωμένοι εμβολιασμοί), αλλά και τα θεραπευτικά μέσα που υπάρχουν στη διάθεση των γιατρών, οι συνθήκες επιτρέπουν την χαλάρωση των περισσότερων μέτρων, μεταξύ αυτών και το "Πάσχα στο χωριό".

Τη Μεγάλη Πέμπτη, ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε 6.755 νέα κρούσματα, 43 νέες απώλειες και 284 διασωληνωμένους στις ΜΕΘ.

Το υπουργείο Υγείας έχει ανακοινώσει τον οδικό χάρτη της επόμενης περιόδου, που προβλέπει την σχεδόν πλήρη άρση των περιοριστικών μέτρων κατά τη θερινή περίοδο και την επανεξέτασή τους τον Σεπτέμβριο, με την προσδοκία να εισέλθουμε σε μια εποχή συνύπαρξης με τον ιό. Η πολιτική ηγεσία στέλνει το αμφιλεγόμενο κατά πολλούς μήνυμα πως τα μέτρα παραμένουν, αλλά μετά το Πάσχα αίρεται η υποχρεωτικότητα εφαρμογής τους.

Τα ισχύοντα μέτρα για το Πάσχα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, πρόσβαση σε εστίαση - διασκέδαση μόνο για εμβολιασμένους και νοσήσαντες, με χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους. Με πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης σε ισχύ ή με αρνητικό τεστ γίνεται επίσης - σύμφωνα με το ΦΕΚ- η πρόσβαση των πιστών στις εκκλησίες.