Ρήξη μηνίσκου: Ποια είναι τα συμπτώματα

Τι είναι ο μηνίσκος;

Η άρθρωση του γόνατος έχει δύο μηνίσκους, τον έσω και τον έξω που βρίσκονται μεταξύ των αρθρικών επιφανειών του μηριαίου οστού από πάνω και της κνήμης από κάτω. Ο μηνίσκος είναι ένας τύπος χόνδρου, ο οποίος είναι λιγότερο ελαστικός και σπογγώδης από τον αρθρικό χόνδρο.

Ποια είναι η λειτουργία των μηνίσκων;

Οι μηνίσκοι λειτουργούν σαν αμορτισέρ απορροφώντας τους κραδασμούς. Βαθαίνουν τις αρθρικές επιφάνειες, διασπείροντας έτσι το φορτίο σε μια μεγαλύτερη επιφάνεια επαφής και ελαττώνουν την καταπόνηση του αρθρικού χόνδρου ο οποίος επικαλύπτει τις επιφάνειες των οστών του γόνατος. Η αρθρική επιφάνεια πρέπει να είναι λεία έτσι ώστε να μην υπάρχει τριβή κατά την κίνηση του γόνατος. Επίσης, αυξάνουν τη σταθερότητα της άρθρωσης του γόνατος επειδή αγκαλιάζουν τον μηρό, παρέχοντας πρόσθετη μπρος πίσω σταθερότητα.

Τύποι ρήξεων μηνίσκου

Οι ρήξεις μηνίσκων είναι οι πιο συνηθισμένοι τραυματισμοί που αντιμετωπίζει ένας χειρουργός γόνατος. Οι δύο κύριοι τύποι ρήξεων μηνίσκου είναι η οξεία και εκφυλιστική ρήξη. Η οξεία ρήξη είναι πιο συνηθισμένη σε νεαρούς, ενεργούς ασθενείς και οφείλεται σε τραυματισμό που συμβαίνει όταν ο ασθενής στρίβει πάνω στο λυγισμένο γόνατο. Η εκφυλιστική ρήξη συμβαίνει συνήθως σε μεσήλικες/ηλικιωμένους ασθενείς και μπορεί να συμβεί χωρίς τραυματισμό αλλά από κάποια δραστηριότητα χαμηλής ενέργειας όπως το γονάτισμα, το βαθύ κάθισμα ή κατά την έξοδο από το αυτοκίνητο. Με την πάροδο της ηλικίας, ο μηνίσκος γίνεται πιο αδύναμος και εύθραυστος, λιγότερο ελαστικός και περισσότερο επιρρεπής σε ρήξεις. Σε άτομα άνω των 65 ετών που υποβάλλονται σε μαγνητική τομογραφία, οι εκφυλιστικές ρήξεις ανιχνεύονται στο 67% των ασυμπτωματικών ασθενών και στο 90% των συμπτωματικών ασθενών.

Συμπτώματα ρήξης μηνίσκου

Τα συμπτώματα ρήξης μηνίσκου είναι πόνος (ιδιαίτερα σε στροφικές κινήσεις και βαθύ κάθισμα) και οίδημα που συνήθως εμφανίζεται μέσα σε μια ημέρα. Το γόνατο μπορεί να κλειδώσει εάν υπάρχει μεγάλη ρήξη του μηνίσκου η οποία μπλοκάρει την κίνηση και ο ασθενής αδυνατεί να τεντώσει το γόνατο πλήρως – αυτό χρειάζεται επείγουσα ιατρική αντιμετώπιση.

Αντιμετώπιση των ρήξεων μηνίσκου

Σε γενικές γραμμές συντηρητική αγωγή είναι κατάλληλη για εκφυλιστικές ρήξεις μηνίσκου και στους άνω των 40 χρόνων. Η συρραφή του μηνίσκου σε ασθενείς άνω των 40 έχει μειωμένες πιθανότητες να επουλωθεί και να κλείσει η ρήξη, γιατί ο μηνίσκος γίνεται πιο εύθραυστος και μειώνεται η αιμοδοσία του ακόμα περισσότερο όσο προχωράει η ηλικία.  Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε τρεις μήνες και αν όχι, τότε μπορεί να προσφερθεί αρθροσκοπική μερική μηνισκεκτομή.

Η συρραφή είναι κυρίως επιτυχημένη σε νεαρούς ασθενείς, με μικρές ρήξεις στην περιφέρεια του μηνίσκου όπου η αιματική παροχή είναι καλύτερη. Εν τούτοις, δεν χρειάζονται χειρουργική επέμβαση όλες οι ρήξεις των μηνίσκων. Συγκεκριμένα, οι εκφυλιστικές ρήξεις των μηνίσκων μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά και μετά από λίγες εβδομάδες, τα συμπτώματα τείνουν να υποχωρήσουν.

Χειρουργική θεραπεία

Για μια ρήξη μηνίσκου, ενδείκνυται η χειρουργική θεραπεία εάν:

• Μια παρεκτοπισμένη ρήξη μηνίσκου προκαλεί κλείδωμα του γόνατος (αδυναμία πλήρους έκτασης και άρα δεν μπορεί να ισιώσει το γόνατο του ο ασθενής)
• Συνυπάρχει με την ρήξη του πρόσθιου χιαστού. Στην περίπτωση αυτή το γόνατο είναι ακόμα πιο ασταθές και είναι απίθανό να επουλωθεί η ρήξη του μηνίσκου από μόνη της
• Σε αθλητές υψηλού επιπέδου
• Αν τα συμπτώματα επιμένουν και προκαλούν σημαντική αναπηρία για τουλάχιστον 2-3 μήνες, μετά από κατάλληλη συντηρητική αγωγή.

Χειρουργική των μηνίσκων

Η αρθροσκόπηση γόνατος περιλαμβάνει δύο μικρές τομές, μία σε κάθε πλευρά του επιγονατιδικού τένοντα. Από τη μία μπαίνει η κάμερα που βλέπουμε από μέσα όλο το γόνατο και από την άλλη τομή βάζουμε τα εργαλεία για να εξετάσουμε το γόνατο και να κάνουμε επιδιορθώσεις. Όσο περισσότερο χρόνο αφήσει ο ασθενής να περάσει από τη στιγμή της ρήξης μηνίσκου μέχρι το χειρουργείο τόσο μειώνεται η πιθανότητα να μπορέσει ο ορθοπαιδικός να σώσει τον μηνίσκο με συρραφή και αυξάνεται ο κίνδυνος να χρειαστεί αφαίρεση μεγαλύτερου τμήματος του μηνίσκου.

Οι χειρουργικές επιλογές στις ρήξεις μηνίσκων είναι:

• Αρθροσκοπική συρραφή μηνίσκου

H συρραφή της ρήξης μηνίσκου με μη απορροφήσιμα ράμματα έτσι ώστε να σώσουμε τον μηνίσκο είναι το καλύτερο αποτέλεσμα για τον ασθενή. Ο λόγος είναι επειδή δεν χάνει κομμάτι του μηνίσκου όπως γίνεται στην μηνισκεκτομή,  ο οποίος είναι κυρίως προστατευτικός παράγοντας για τον χόνδρο που είναι η επιφάνεια της άρθρωσης. Όσο νωρίτερα διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί μία ρήξη μηνίσκου γενικά, τόσο καλύτερο το αποτέλεσμα. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη συρραφή των ρήξεων μηνίσκου όπως all inside, inside-out, outside-in, ανοικτή και συρραφή ριζών. Ένας εξειδικευμένος ορθοπαιδικός στο γόνατο πρέπει να είναι άρτια καταρτισμένος σε όλες αυτές τις τεχνικές και έτσι θα είναι σε καλύτερη θέση να σώσει τον μηνίσκο και στις πιο περίπλοκες ρήξεις.

• Αρθροσκοπική μερική μηνισκεκτομή

Όταν δεν μπορούμε να ράψουμε τη ρήξη τότε αφαιρούμε το φθαρμένο τμήμα του μηνίσκου, ομαλοποιούμε την επιφάνεια του μηνίσκου και σταθεροποιούμε το υπόλοιπο κομμάτι. Η αρθροσκοπική μερική μηνισκεκτομή είναι η πιο συνηθισμένη χειρουργική επέμβαση που πραγματοποιείται ως χειρουργείο ημερήσιας νοσηλείας. Η ρήξη μηνίσκου και η επακόλουθη μερική μηνισκεκτομή οδηγεί σε 7 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης επακόλουθης οστεοαρθρίτιδας. Ένας εξειδικευμένος ορθοπαιδικός στο γόνατο είναι σε καλύτερη θέση να επισκευάσει με συρραφή μια ρήξη μηνίσκου έτσι ώστε να τον σώσει. Το φθαρμένο κομμάτι του μηνίσκου που δεν μπορεί να ραφτεί πίσω στο υπόλοιπο κομμάτι του μηνίσκου παύει να λειτουργεί και να προστατεύει τον αρθρικό χόνδρο και άρα είτε είναι μέσα στο γόνατο είτε βγει έξω δεν αλλάζει κάτι στο κατά πόσο προστατεύεται ο χόνδρος. Σε περιπτώσεις ρήξης μηνίσκου, με την πάροδο του χρόνου υπάρχει το ρίσκο το μέγεθος της ρήξης να επεκταθεί και εκεί που αρχικά θα μπορούσε να γίνει μια συρραφή ή μηνισκεκτομή σε ένα μικρό κομμάτι μπορεί να χρειαστεί να βγει μεγαλύτερο κομμάτι του μηνίσκου λόγω φθοράς και επέκταση της ρήξης.

Χειρουργική μεταμόσχευσης μηνίσκου

Αυτή η επέμβαση ενδείκνυται όταν ο ασθενής έχει υποβληθεί σε πλήρη ή σχεδόν πλήρη αφαίρεση του μηνίσκου και έχει πόνο σε εκείνη την πλευρά του γόνατος. Η διαδικασία περιλαμβάνει τη λήψη αλλομοσχεύματος μηνίσκου από δότη. Μεταμόσχευση μηνίσκου σε αντίθεση με μεταμόρφωση άλλων οργάνων και ιστών δεν χρειάζεται ανοσοκατασταλτικά φάρμακα και κορτιζόνη.Έχει καλά αποτελέσματα παρουσία κάποιας αρθρίτιδας αλλά έχει καλύτερα αποτελέσματα όταν δεν υπάρχει αρθρίτιδα και τραυματισμός σε σύνδεσμο πλην του πρόσθιου χιαστού που μπορεί να γίνει ανακατασκευή είτε στο ίδιο είτε σε χειρουργείο πιο πριν. Ο σκοπός της μεταμόσχευσης μηνίσκου είναι να προστατεύσει τον αρθρικό χόνδρο του ασθενή και να του παρατείνει την ποιότητα ζωής.