Ι. Κιουμής για ευλογιά των πιθήκων: Άγνωστη μετάλλαξη κάνει τη διαφορά

Το alert του Αμερικανικού CDC για χρήση μάσκας, ως μέσο προστασίας και από την ευλογιά των πιθήκων, που στη συνέχεια αποσύρθηκε, και συζήτηση που άνοιξε για την δυνατότητα του ιού να μεταδίδεται με τον αέρα, αύξησαν την ανησυχία για την ασθένεια, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση του επιπέδου συναγερμού, καθώς τα κρούσματα ξεπέρασαν τα 1000 παγκοσμίως.

Μιλώντας στο iatronet.gr ο ομότιμος καθηγητής πνευμονολογίας - λοιμωξιολογίας στο ΑΠΘ, Ιωάννης Κιουμής (φωτογραφία), επισημαίνει πως κάθε λοιμώδης αρρώστια που μεταδίδεται αερογενώς είναι σαφέστατα περισσότερο επικίνδυνη από κάποια άλλη που δεν έχει αυτή τη δυνατότητα. Διευκρινίζει ωστόσο, ότι η αερογενής μετάδοση δεν φαίνεται να είναι το μεγάλο όπλο αυτού του ιού. "Αν ήταν έτσι, σήμερα θα μιλούσαμε για πάρα μα πάρα πολλά κρούσματα", αναφέρει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως "για τα περισσότερα κρούσματα που έχουν καταγραφεί μέχρι τώρα υπάρχει έντονη υπόνοια - όχι ακόμη βεβαιότητα 100% - ότι κυρίως διασπείρεται με τα βιολογικά υγρά".

Ψάχνουμε τη μετάλλαξη

Ο καθηγητής εμφανίζεται καθησυχαστικός σχετικά με τη δυνατότητα του ιού να προκαλέσει πανδημία, διατηρώντας ωστόσο μια επιφύλαξη, μέχρι να διευκρινιστεί ποια μετάλλαξη έχει κάνει τη διαφορά σήμερα, σε σχέση με άλλες φορές που ο ιός έχει επισκεφθεί την Ευρώπη στο παρελθόν.

"Στο παλιότερο πέρασμα, ήταν μόνο περιπτωσιακή η μεταφορά του στην Ευρώπη, χωρίς να δημιουργήσει επιδημία. Τώρα, έχουμε περισσότερα κρούσματα, άρα μιλάμε για κάποια μικρή επιδημία, και οφείλουμε να δούμε τι είναι αυτό που κάνει αυτή τη διαφορά. Ενδεχομένως κάποια μετάλλαξη που κάνει τη μετάδοση ακόμη πιο εύκολη", σημειώνει για να προσθέσει: "μέχρι να διευκρινιστεί αυτό, είναι λογικό ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και τα CDC να έχουν τα αφτιά και τα μάτια τους περισσότερο ανοιχτά".

Ο κ. Κιουμής παραθέτει τα μειονεκτήματα της ασθένειας - και πλεονεκτήματα για εμάς - σε σύγκριση με τον κορωνοϊό που την καθιστούν λιγότερο επικίνδυνη: Τα συμπτώματά της είναι πολύ εύκολα εμφανή και άρα είναι πολύ πιο εύκολο να περιοριστεί, σε σχέση με τα συμπτώματα του κορωνοϊού, που είτε δεν είναι απόλυτα εμφανή είτε μοιάζουν με άλλες ασθένειες. Επιπλέον, ο SARS-CoV-2 μεταφέρεται "απείρως ευκολότερα", ενώ στην ευλογιά των πιθήκων έχουμε έτοιμα φαρμακευτικά όπλα και δεν θα ψάξουμε να τα αναπτύξουμε τώρα.

"Υπάρχει εμβόλιο, το οποίο και προφυλακτική δράση θα μπορούσε να έχει, αλλά και θεραπευτική. Κάποιος που είναι στενή επαφή και είναι πολύ πιθανό να έχει μολυνθεί γιατί έζησε μαζί με τον άνθρωπο που εκδήλωσε την ασθένεια, μπορεί να έχει πολύ σημαντική προστασία με το εμβόλιο, ενώ κάτω από άλλες συνθήκες τα εμβόλια δεν προλαβαίνουν να λειτουργήσουν γιατί θέλουν τις μέρες για να κάνουν τα αντισώματα", σημειώνει και καταλήγει, συνοψίζοντας: "Για την ώρα, δεν λέω να είμαστε ήσυχοι, λέω να είμαστε προσεκτικοί, χωρίς να μπούμε σε φάση πανικού. Παρατηρούμε προσεκτικά την εξέλιξη, ώστε αν χρειαστεί να πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα, εφόσον η επιστημονική πληροφόρηση μας δώσει τις πληροφορίες οι οποίες μας λείπουν αυτή τη στιγμή για να κάνουμε μια ακριβέστερη εκτίμηση".

Κορωνοϊός: Σιγοκαίει σαν έρπουσα φωτιά

Αξιολογώντας την σημερινή εικόνα της επιδημίας COVID-19 στην Ελλάδα, ο καθηγητής την παρομοιάζει με έρπουσα φωτιά που καίει σε θάμνους και χαμηλή βλάστηση, ενώ παρατηρεί μια επιβράδυνση της αποκλιμάκωσης.

"Φαίνεται πως έχουμε μπει σε μια περίοδο που η αποκλιμάκωση των περιστατικών είναι τώρα σαφέστατα πιο αργή, σε σχέση με το τελευταίο διάστημα. Εκτιμώ ότι αυτό θα εξακολουθήσει να υπάρχει για αρκετό χρονικό διάστημα", λέει, και αποδίδει το γεγονός στο ότι ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού είναι ανεμβολίαστο, αλλά και στην παρέλευση μεγάλου διαστήματος από την τρίτη δόση για ένα μεγάλο μέρος των εμβολιασμένων. Επιπλέον, υπάρχουν αρκετές επαναμολύνσεις, περίπου στο 10% ή και παραπάνω των ημερήσιων κρουσμάτων.

"Αυτός νομίζω ότι είναι ένας παράγοντας που θα συντηρεί την επιδημία. Εφόσον και οι εμβολιασμένοι θα μπορούν να επαναμολύνονται, η επιδημία μπορεί να συντηρείται σαν τη φωτιά που σιγοκαίει στις δασώδεις εκτάσεις, έρποντας και προχωρώντας σιγά – σιγά μέσα στους θάμνους και στη χαμηλή βλάστηση. Αυτό που οι Άγγλοι αποκαλούν bush fire", σημειώνει.

Νέας τεχνολογίας εμβόλια

Αυτή η έρπουσα φωτιά προβλέπεται πως θα αναζωπυρωθεί τον Οκτώβριο, με μια αύξηση κρουσμάτων, όταν θα χρειαστεί η επόμενη δόση του εμβολίου. Ο κ. Κιουμής εκτιμά πως το στέλεχος θα έχει καταστεί πλέον ενδημικό και ευελπιστεί πως θα έχουμε διαθέσιμα τα νέα επικαιροποιημένα εμβόλια, ίσως και διαφορετικής τεχνολογίας από τα mRNA, που θα μας επιτρέψουν να τον αντιμετωπίσουμε στο εξής με ετήσιο εμβολιασμό.  

"Τα εμβόλια τα mRNA αποδείχτηκαν πολύτιμα, πάρα πολύ σημαντικά, αλλά έχουν ένα μειονέκτημα: τα αντισώματα που παράγουν δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Θέλουμε άλλα εμβόλια, με άλλες τεχνικές - υπάρχουν αυτές οι τεχνικές, δεν θα τις ανακαλύψουμε τώρα - που θα μας επιτρέψουν να φτάσουμε σε αυτό το σημείο", σημειώνει προσθέτοντας πως τα συγκεκριμένα εμβόλια δεν θα παράγουν γρήγορη απάντηση όπως τα mRNA, αλλά θα μπορούν να έχουν τις δύο κρίσιμες ιδιότητες: να καλύπτουν τα νέα στελέχη και να διατηρούν τα αντισώματα για μεγαλύτερο διάστημα. "Είναι πολλές δεκάδες τα εμβόλια που δοκιμάζονται αυτή τη στιγμή ενόψει του φθινοπώρου, δεν είναι ένα και δύο. Ελπίζω ότι θα τα έχουμε διαθέσιμα", καταλήγει.