Συμβουλές για πρόληψη της γρίπης

Η γρίπη παρουσίασε έξαρση κατά τους θερινούς μήνες σε σχέση με προηγούμενες χρονιές και μάλιστα, συχνά, σε μικρότερες ηλικίες.Καθώς οι περιβαλλοντικές θερμοκρασίες ελαττώνονται οι περιπτώσεις ασθενών με γρίπη αναμένεται να αυξηθούν.Η μετάδοση μπορεί να συμβεί 1 ημέρα πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων. Τα άτομα με γρίπη είναι πιο μεταδοτικά τις πρώτες 3-4 ημέρες μετά την έναρξη της ασθένειάς τους.

Μερικοί κατά τα άλλα υγιείς ενήλικες μπορεί να είναι σε θέση να μολύνουν άλλους έως και 5 έως 7 ημέρες  μετά  την ασθένεια.

Ορισμένοι άνθρωποι, ειδικά μικρά παιδιά και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, μπορεί να είναι σε θέση να μολύνουν άλλους για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Επομένως, μπορεί να είναι δυνατή η μετάδοση μέσω ασυμπτωματικών ατόμων ή ατόμων με υποκλινική νόσο, τα οποία μπορεί να μην γνωρίζουν ότι έχουν εκτεθεί στη μόλυνση.

Η πρόληψη της γρίπης

Πρέπει να αποφεύγεται η στενή επαφή με προσβεβλημένους πάσχοντες, πρέπει να υπάρχει ανανέωση του αέρα στους εσωτερικούς χώρους, πρέπει  τα μάτια η μύτη και το στόμα που αποτελούν πύλες εισόδου να μην έρχονται σε επαφή με ακάθαρτα χέρια, να πλένονται συχνά και σωστά τα χέρια. Προσπαθήστε να αποφύγετε την παραμονή σας σε κλειστούς χώρους με πολύ κόσμο. Συνιστάται επίσης η χρήση αποτελεσματικής μάσκας κατακράτησης σταγονιδίων σε κλειστούς χώρους κατά τις περιόδους έξαρσης της γρίπης, εφόσον δεν θέλετε να νοσήσετε από γρίπη ή ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου, δεν έχετε απαγορευτικές αντενδείξεις για τη χρήση της, γνωρίζετε πώς να την τοποθετείτε και την αλλάζετε συχνά σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης του κατασκευαστή. Η διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης με την αποφυγή του καπνίσματος, τη σωστή διατροφή, τη σωστή θεραπεία των χρόνιων νοσημάτων είναι σημαντικά.

Το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι  1 δισεκατομμύριο άνθρωποι προσβάλλονται από γρίπη και  290.000 έως 650.000 άνθρωποι πεθαίνουν από αιτίες που σχετίζονται με τη γρίπη  κάθε χρόνο παγκοσμίως (https://www.hopkinsmedicine.org/). Σύμφωνα με το ελληνικό Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών αντιγριπικός εμβολιασμός πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά και κατά προτεραιότητα σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου:

1. Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
2. Παιδιά (6 μηνών και άνω) και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

● Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.

•  Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή
• Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)
• Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών
• Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
• Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
• Χρόνια νεφροπάθεια
• Χρόνιες παθήσεις ήπατος
• Νευρολογικά-νευρομυϊκά νοσήματα
• Σύνδρομο Down

3. Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες.

4. Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40Kg/m2) και παιδιά με ΔΜΣ >95 η ΕΘ.

5. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα).

6. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης.

7. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κλπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης .

8. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών.

9. Άστεγοι.

10. Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους

Με τον εμβολιασμό επιδιώκεται η προστασία των ευπαθών ομάδων από σοβαρές επιπλοκές της γρίπης. Επιπλοκές της γρίπης είναι η πνευμονία, η επιδείνωση χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας ή άσθματος, η παραρρινοκολπίτιδα, η μέση ωτίτιδα, το σύνδρομο REYE, η μυοσίτιδα, η ραβδομυόλυση, η μυοκαρδίτιδα, η περικαρδίτιδα, η επιδείνωση νεφρικής λειτουργίας, η επιδείνωση καρδιαγγειακού και ορισμένα νευρολογικά σύνδρομα όπως η εγκεφαλίτιδα, το GUILLAIN BARRE, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, η αναπνευστική ανεπάρκεια, ο θάνατος. Ο εμβολιασμός πραγματοποιείται ιδανικά το Φθινόπωρο (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος), εφόσον  από τα ευρήματα της ιατρικής εξέτασης δεν έχουν εντοπιστεί απαγορευτικές αντενδείξεις για εμβολιασμό (π.χ. θανατηφόρες αλλεργίες μη δυνάμενες να αντιμετωπιστούν) από τον θεράποντα ιατρό.

Γιατί το εμβόλιο γρίπης γίνεται κάθε έτος

Η αρχή της ανοσοποίησης στα εμβόλια, βασίστηκε ιστορικά στη χορήγηση τμημάτων ή και ολόκληρου του παθογόνου μικροοργανισμού σε εξασθενημένη μορφή και σε μικρή ποσότητα ικανή να προκαλέσει παραγωγή αποτελεσματικών αντισωμάτων χωρίς ωστόσο να προκαλείται νόσος. Όταν ο οργανισμός έλθει σε επαφή με τον παθογόνο μικροοργανισμό σε πραγματικές συνθήκες, τα αποτελεσματικά αυτά αντισώματα εμποδίζουν την εκδήλωση της νόσου. Τα αποτελεσματικά αυτά αντισώματα, οδήγησαν για παράδειγμα στην εκρίζωση της πολιομυελίτιδας. Η φυσική νόσηση επίσης δημιουργεί αποτελεσματικά αντισώματα με αποτέλεσμα να μην κινδυνεύουμε να νοσήσουμε ξανά εφόσον έχουμε προσβληθεί από πολλούς ιούς (π.χ. ιλαρά). Παρά ταύτα δεν υπάρχουν αποτελεσματικά εμβόλια εκρίζωσης για όλους τους ιούς ή αποτελεσματική φυσική ανοσία: Η ταχύτητα με την οποία αρκετοί ιοί αναπτύσσουν μεταλλάξεις και διαλάθουν των αντισωμάτων αποτελεί μία από τις βασικές αιτίες. Οι ιοί της γρίπης έχουν αναπτύξει πολλούς μηχανισμούς γρήγορης αλλαγής των αντιγονικών περιβλημάτων, ούτως ώστε να μην αναγνωρίζονται από τα αντισώματα που δημιουργούνται στον οργανισμό από παλαιότερους εμβολιασμούς ή φυσικές νοσήσεις. Αυτή είναι η αιτία που αρρωσταίνουμε ξανά και ξανά από γρίπη ανεξάρτητα από το εάν έχουμε αρρωστήσει από γρίπη κατά το παρελθόν. Όσοι εμβολιάζονται πρέπει να εμβολιάζονται σε ετήσια βάση.