Εντολή στον ΙΦΕΤ για εύρεση ηπαρίνης- Πιθανότητα ελλείψεων από Φεβρουάριο

Σε αδιέξοδο βρίσκεται η αγορά των ηπαρινών, με τους ασθενείς να σπάνε τα τηλέφωνα προς πάσα κατεύθυνση καθώς πληθαίνουν οι φήμες ότι έρχεται έλλειψη. Ετσι εξηγείται η έντονη ανησυχία ασθενών για το σωτήριο αυτό σκεύασμα, καθώς είναι απαραίτητο σε όλα τα χειρουργεία, για όσους είναι κλινήρεις και όλους όσους αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο θρομβώσεων, ενώ είναι αναντικατάστατο τόσο στην περίπτωση των αιμοκαθαρόμενων, καθώς δεν μπορεί να γίνει η αιμοκάθαρση χωρίς ηπαρίνη, όσο και στην περίπτωση των εγκύων.

Σύμφωνα με τον κ. Γρηγόρη Λεοντόπουλο, πρόεδρο στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Νεφροπαθών, με αφορμή τη φημολογία απόσυρσης που έχει φτάσει και στα δικά του αυτιά θέλει να ξέρει αν το Υπουργείο Υγείας έχει σχεδιάσει πλάνο κάλυψης των αναγκών σε ηπαρίνες, καθώς ως γνωστόν όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά. Δεν μπορούν, να περιμένουν οι 12.000 αιμοκαθαρόμενοι στην Ελλάδα, κινήσεις της τελευταίας στιγμής. Οι εβδομαδιαίες αιμοκαθάρσεις ανά άτομο φτάνουν τις 3 και άρα στο μήνα γίνονται  12 ή 13. Μιλάμε για ζήτημα ζωής και θανάτου και αναμένουμε από το Υπουργείο Υγείας να δείξει την αντίστοιχη υπευθυνότητα ".

Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες λένε ότι ο ΙΦΕΤ πήρε εντολή εδώ και δύο εβδομάδες για ανεύρεση ηπαρίνης καθώς υπάρχει ενδεχόμενο ελλείψεων από το τέλος Ιανουαρίου. Η εντολή είναι για κλασική ηπαρίνη και αφορά σε πρώτη φάση 8.500 κουτιά των 0,5 mg που χρησιμοποιείται κατά βάση στα χειρουργεία. To κάθε κουτί, βάσει της εντολής να έχει 10 αμπούλες.

Σημειώνεται ότι οι μηνιαίες ανάγκες της χώρας σε κλασική ηπαρίνη (διάρκεια ζωής 4 ώρες) είναι 10.000 κουτιά, ενώ σε ηπαρίνες χαμηλού μοριακού βάρους (διάρκεια ζωής 24 ωρών) είναι εκατοντάδες χιλιάδες -χρησιμοποιείται και από αιμοκαθαρόμενους- και χορηγείται ως θρομβοπροφύλαξη.

Φαίνεται λοιπόν ότι και να βρεθούν οι ποσότητες, δεν θα μπορέσουν να καλύψουν ούτε τις ανάγκες ενός μήνα. Ενώ για ηπαρίνες που χρησιμοποιούν οι αιμοκαθερόμενοι, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την κάλυψη των αναγκών τους. 

Τα δύο ερωτήματα 

1) Το πρώτο ερώτημα είναι αν τελικά θα βρει ηπαρίνη ο ΙΦΕΤ καθώς υπάρχει παγκόσμια έλλειψη (λόγω της γρίπης των χοίρων που θανατώθηκαν πολλά ζώα αλλά και επειδή το σκεύασμα χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στο Κορωνοϊό για αποφυγή των θρομβώσεων)

2) Σε τι τιμή θα το αγοράσει; Στην Ελλάδα η τιμή παραγωγού είναι 30,07 ευρώ το κουτί, ενώ ο μέσος όρος των δύο φθηνότερων χαρών της ευρωζώνης είναι 83,48 ευρώ. 

Επικίνδυνη τακτική

Σαν να μην έφταναν αυτά τα προβλήματα, το "κερασάκι στην τούρτα" ήρθε την Παρασκευή, και ενώ ο αρμόδιος κρατικός φορέας έχει αναγνωρίσει το Παγκόσμιο και Εθνικό πρόβλημα αποφάσισε να μειώσει τις τιμές των ηπαρινών, αντί να τους δώσει τις αυξήσεις που δικαιούνται βάση νομοθεσία. Σημειώνουμε ότι την περασμένη εβδομάδα, η Ουγγαρία αποφάσισε να αυξήσει τις τιμές, προκειμένου να διατηρήσει τα σκευάσματα στην χώρα.

Το ιστορικό της αίτησης απόσυρσης

Τέλη Οκτωβρίου, κατά πληροφορίες, δύο εταιρείες που καλύπτουν το 75% της αγοράς και δεκάδες χιλιάδες ασθενείς κατέθεσαν στους αρμόδιους φορείς αίτηση απόσυρσης της ηπαρίνης που διαθέτουν, λόγω των υψηλών περικοπών πουτους επιβάλλονται. Οι περικοπές ξεπερνούν το 40%. Το κονδύλι για τις ηπαρίνες είναι της τάξεως των 45 εκατ. ευρώ στην ιδιωτική αγορά και άλλα 12 εκατ. ευρώ στα νοσοκομεία. Η μόνη χρονιά που δεν επιβλήθηκαν περικοπές ήταν το 2021 και μόνο στην ιδιωτική αγορά, ενώ στα νοσοκομεία το Clawback ήταν πάνω από 50%.

Παρά λοιπόν την αρχική πρόθεση του Υπουργείου Υγείας και τις συνεχείς δεσμεύσεις για την επίλυση του θέματος από τον Μάιο του 2022 και παρά την επίσημη ενημέρωση των εταιρειών ότι από τον Ιανουάριο δεν θα υπάρχουν τα σκευάσματά τους στην αγορά, το Υπουργείο δεν έχει προβεί σε καμία ακόμη κίνηση επίλυσης του ζωτικού αυτού θέματος. Την ίδια στιγμή, οι εταιρείες έχουν γίνει "μπαλάκι" μεταξύ των φορέων που υποτίθεται ότι θα έλυναν το πρόβλημα με σαφείς ενδείξεις ότι δεν έχουν ενδιαφερθεί πραγματικά.

Ερωτηματικά προκαλεί το γεγονός, ότι στην επιστολή αυτή που είχε προωθηθεί με τα αιτήματα απόσυρσης ήταν και τα σκιαγραφικά (να αποσυρθούν και αυτά ως αιτήματα κάποιων εταιρειών). Τα τελευταία όμως, οι αρμόδιοι τα προχώρησαν και ολοκλήρωσαν την διαπραγμάτευση τους και άρα έδωσαν το "πράσινο φως" για τη συνέχιση της παρουσίας τους στην ελληνική αγορά.

Με μαθηματική ακρίβεια, η αδράνεια του Υπουργείου και των εμπλεκόμενων φορέων, οδηγεί στην έξοδο τα σκευάσματα από την ελληνική αγορά, μειώνοντας τις τιμές τους και επιβάλλοντας υποχρεωτικές εκπτώσεις πάνω από 50%. Ο κίνδυνος για τις ανθρώπινες ζωές που χρειάζονται τα συγκεκριμένα σκευάσματα είναι ορατός, ενώ την ίδια στιγμή ως απόρροια των πολιτικών επιλογών ετοιμάζονται να εκτοξεύσουν την κρατική δαπάνη σε δυσθεώρητα επίπεδα. Και αν πιστεύεται ότι αυτό δεν γίνεται… θα θυμίσουμε την περίπτωση των ανοσοσφαιρινών, όπου πέραν των τεράστιων ελλείψεων που δημιουργήθηκαν πριν από μερικούς μήνες, σήμερα εισάγονται από τον ΙΦΕΤ με τριπλάσιο κόστος.

Στοιχεία για τους θρόμβους

Οι θάνατοι που οφείλονται σε θρόμβωση κάθε χρόνο είναι πολύ περισσότεροι από τους θανάτους που οφείλονται σε καρκίνο του μαστού, καρκίνο του προστάτη και  αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Έτσι κρίνεται απαραίτητη η αύξηση της γνώσης του κοινού και των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τον επιπολασμό και τους παράγοντες κινδύνου για θρόμβωση, τα συμπτώματά της και τους τρόπους πρόληψης και θεραπείας.

Τι είναι η θρόμβωση

Ως  θρόμβωση ορίζεται ο σχηματισμός  ενός θρόμβου μέσα σε ένα αιμοφόρο αγγείο, που εμποδίζει τη ροή του αίματος μέσω του κυκλοφορικού συστήματος. Μετά από τον τραυματισμό  ενός αγγείου (φλέβα ή  αρτηρία), ο οργανισμός μας  χρησιμοποιεί  τα αιμοπετάλια και το ινώδες για να σχηματίσει  έναν θρόμβο  και να αποτρέψει την απώλεια αίματος. Ακόμη και όταν ένα αιμοφόρο αγγείο δεν έχει τραυματιστεί, μπορεί να σχηματιστούν θρόμβοι αίματος στο σώμα σε ορισμένες συνθήκες υπερπηκτικότητας (εγκυμοσύνη, καρκίνος).

Η φλεβική θρόμβωση οδηγεί σε θρόμβο αίματος στο προσβεβλημένο αγγείο, ενώ η αρτηριακή θρόμβωση (και, σπάνια, σοβαρή φλεβική θρόμβωση) επηρεάζει την παροχή αίματος και οδηγεί σε βλάβη του ιστού που αρδεύεται από αυτήν την αρτηρία ( οδηγώντας σε ισχαιμία και νέκρωση). Ένα κομμάτι είτε ενός αρτηριακού ή ενός φλεβικού θρόμβου μπορεί να  αποσπαστεί από τη θέση του αρχικού σχηματισμού του, να ταξιδέψει μέσω της κυκλοφορίας και να εγκατασταθεί κάπου αλλού (π.χ. πνεύμονες) ως εμβολή. Αυτός ο τύπος εμβολής είναι γνωστός ως θρομβοεμβολή.

Πόσο συχνή είναι η θρόμβωση

Η φλεβική θρόμβωση, συμπεριλαμβανομένης της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (DVT) και της πνευμονικής εμβολής (PE), εμφανίζεται με ετήσια επίπτωση περίπου 1 ανά 1.000 ενήλικες. Τα ποσοστά αυξάνονται  μετά την ηλικία περίπου των 45 ετών και είναι ελαφρώς υψηλότερα στους άνδρες από τις γυναίκες.

Η DVT και η PE συχνά υποδιαγιγνώσκονται. Η DVT εμφανίζεται σε έως και 900.000 άτομα ετησίως. Η PE επηρεάζει περίπου 300.000 άτομα κάθε χρόνο. Περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι πεθαίνουν από θρόμβωση κάθε χρόνο.

Σε άτομα που εισάγονται στο νοσοκομείο, η θρόμβωση είναι μια κύρια αιτία επιπλοκών και περιστασιακά, θανάτου. Για την πρόληψη της θρόμβωσης είναι συχνή η χρήση ηπαρίνης μετά από χειρουργικές επεμβάσεις εάν δεν συνυπάρχει αιμορραγία. Γενικά, απαιτείται ανάλυση κινδύνου-οφέλους εξατομικευμένα σε κάθε ασθενή καθώς όλα τα αντιπηκτικά οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για θρόμβωση;

Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για θρόμβωση, εκτός από την ηλικία, περιλαμβάνουν εξωγενείς παράγοντες όπως η χειρουργική επέμβαση, η νοσηλεία, η ακινησία, το τραύμα, η εγκυμοσύνη και η λοχεία, η χρήση ορμονών (αντισυλληπτικά/HRT), τα υπερατλαντικά ταξίδια καθώς και ενδογενείς παράγοντες όπως ο καρκίνος, η παχυσαρκία και η κληρονομική και επίκτητη θρομβοφιλία.

Ποια είναι τα συμπτώματα της θρόμβωσης

Τα συμπτώματα μιας θρόμβωσης  περιλαμβάνουν:  κράμπα, πόνο, οίδημα, ερυθρότητα και θερμότητα  σε κάποιο άκρο (πόδι ή  χέρι), ξαφνική δύσπνοια, οξύ πόνο στο στήθος (μπορεί να είναι χειρότερος στην εισπνοή) και βήχα που μπορεί να συνοδεύεται με αίμα.

Ποια είναι τα αντιπηκτικά φάρμακα

Tα φάρμακα που χρησιμοποιούμε για την πρόληψη και τη θεραπεία της θρόμβωσης είναι τα αντιπηκτικά που χορηγούνται παρεντερικά όπως η ηπαρίνη και οι χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνες, η φονταπαρινόξη και τα αντιπηκτικά που χορηγούνται από του στόματος όπως τα κουμαρινικά, η  νταμπιγκατράνη, η ριβαροξαμπάνη, η απιξαμπάηνη, η ασπιρίνη και η κλοπιδογρέλη.

Θρόμβωση και  COVID

Στα σημαντικά μαθήματα που πήραμε από την περίοδο της πανδημίας Covid-19 θα πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριλάβουμε και τη βαθύτερη κατανόηση των μηχανισμών της ανοσοθρόμβωσης που επέκτεινε τις γνώσεις μας για τη Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσο.

Πολύ σύντομα από την έναρξη της εξάπλωσης του ιού, η λοίμωξη COVID -19 συσχετίστηκε με αυξημένα ποσοστά θρομβωτικών επιπλοκών και καταγράφηκε ο υψηλός κίνδυνος για τους ασθενείς να αναπτύξουν τόσο αρτηριακή όσο και φλεβική θρόμβωση. Φαίνεται πως η ανοσοθρόμβωση όπως είναι ο ακριβής όρος που περιγράφει αυτές τις στενές αλληλεπιδράσεις μεταξύ της εγγενούς ανοσίας (ουδετερόφιλα, μονοκύτταρα, συμπλήρωμα), της φλεγμονής και της πήξης πυροδοτείται από την υπερέκκριση προ-φλεγμονωδών παραγόντων και την ενεργοποίηση πολλών παραγόντων του καταρράκτη της πήξης οδηγώντας σε κλινικό επίπεδο σε ανάπτυξη θρόμβωσης.

Για τη διαχείριση της «Θρόμβωσης σχετιζόμενης με τη νόσο COVID-19», η επιστημονική κοινότητα λαμβάνοντας υπόψη τη διαφορετική παθοφυσιολογία και την ανάγκη να αντιμετωπιστεί η γενικευμένη ενεργοποίηση των μηχανισμών πήξης σε διάφορα επίπεδα, προέκρινε τόσο στις διεθνείς όσο και στις εγχώριες κατευθυντήριες οδηγίες την έναρξη αντιπηκτικής αγωγής για θρομβοπροφύλαξη σε όλους τους νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID-19, κατά προτίμηση με χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνες.