Alzheimer: Γιατί οι γυναίκες νοσούν συχνότερα από τους άνδρες

Η νόσος Αlzheimer μπορεί να προσβάλει οποιονδήποτε - αλλά οι γυναίκες είναι πολύ πιο πιθανό να νοσήσουν συχνότερα από τους άνδρες.

Τα δύο τρίτα των ατόμων που πάσχουν από Alzheimer είναι γυναίκες. Αυτό δεν οφείλεται πρωτίστως στο υψηλότερο προσδόκιμο ζωής τους. Ποιος είναι όμως ο λόγος τότε;

Οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να αναπτύξουν Άνοια - Αlzheimer. Η σωματική και πνευματική δραστηριότητα καθώς και οι κοινωνικές επαφές συμβάλλουν πολύ στην πρόληψη.

Ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για τη νόσο Alzheimer είναι η ηλικία, αλλά η γήρανση δεν οδηγεί απαραίτητα σε Άνοια. Πρέπει επίσης να υπάρχουν συγγενείς παράγοντες κινδύνου, όπως η γενετική προδιάθεση, και επίκτητοι παράγοντες κινδύνου, όπως η καρδιαγγειακή νόσος. Το γυναικείο φύλο είναι ένας από τους έμφυτους παράγοντες κινδύνου.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα θεωρήθηκε ότι οι γυναίκες παθαίνουν Αlzheimer συχνότερα από τους άνδρες επειδή ζουν περισσότερο. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι είναι γενικά πιο πιθανό να νοσήσουν από Alzheimer.

Η σημαντικότερη αιτία γι' αυτό θεωρείται ότι είναι η γυναικεία ορμονική ισορροπία, αν και οι συσχετισμοί δεν έχουν ακόμη ερευνηθεί επακριβώς, ενημερώνει η Πρωτοβουλία Έρευνας για το Alzheimer (AFI) με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου.

Τα οιστρογόνα ως παράγοντες προστασίας

Τα οιστρογόνα διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο. Συμμετέχουν αποφασιστικά στον μεταβολισμό του εγκεφάλου και στις γνωστικές διεργασίες, όπως η σκέψη, η μνήμη, ο προσανατολισμός και η ομιλία.

Σε άρθρο ανασκόπησης που δημοσιεύθηκε το 2022 στο περιοδικό "Gynaecological Endocrinology" οι γυναικολόγοι Dr. Sabrina Baumgartner από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ζυρίχης, και Δρ. Petra Stute από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Γυναικών της Βέρνης, επισημαίνουν τις αποδεδειγμένες νευροπροστατευτικές επιδράσεις των οιστρογόνων: βελτίωση της εγκεφαλικής αιματικής ροής και του μεταβολισμού της γλυκόζης, υποστήριξη της νευρωνικής ανάπτυξης, μείωση των νευροφλεγμονωδών διεργασιών μέσω αντιοξειδωτικών επιδράσεων (μειωμένος σχηματισμός πλάκας και συσσώρευση β-αμυλοειδούς) καθώς και βελτίωση της χολινεργικής νευροδιαβίβασης.

Το χολινεργικό σύστημα, με τη σειρά του, εμπλέκεται σημαντικά στη ρύθμιση της μνήμης και της μάθησης.

Κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, το επίπεδο των οιστρογόνων μειώνεται, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την παροχή ενέργειας και την προστασία των νευρικών κυττάρων. Πιθανή συνέπεια είναι οι βραχυπρόθεσμες γνωστικές ενοχλήσεις, όπως τα προβλήματα μνήμης, η λήθη και η σύγχυση. Μεσοπρόθεσμα, οι ορμονικές αλλαγές θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της νόσου Alzheimer, αναφέρει η AFI.

Η διάρκεια της αναπαραγωγικής φάσης των γυναικών, δηλαδή η περίοδος μεταξύ της πρώτης περιόδου (εμμηναρχή) και της εμμηνόπαυσης, είναι επίσης σημαντική.

Οι γυναίκες που ήταν γόνιμες "μόνο" για 21 έως 34 χρόνια είχαν 26% υψηλότερο κίνδυνο άνοιας από ό,τι οι γυναίκες με αναπαραγωγική φάση 39 έως 44 ετών, διαπίστωσε μελέτη του αμερικανικού ασφαλιστικού οργανισμού Kaiser Permanente που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neurology το 2019. Η αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομή) αύξησε επίσης τον κίνδυνο άνοιας.