Ατελοφοβία: Όταν η τελειότητα γίνεται έμμονη ιδέα

Το να νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να καταφέρουμε πράγματα δεν είναι σπάνιο. Το να έχουμε ένα μικρό ξέσπασμα σε τέτοιες στιγμές και να πούμε κάτι δραματικό, του στυλ "Τίποτα δε μπορώ να κάνω, πια" είναι επίσης φυσιολογικό. Αυτές οι σκέψεις έρχονται και φεύγουν και κανονικά δεν τους δίνουμε πολλή σημασία.

Ακόμα και ένας άνθρωπος που μπορεί να χαρακτηριστεί "τελειομανής" μάλλον είναι έτσι επειδή νοιάζεται περισσότερο για την ποιότητα της δουλειάς του και για τον έλεγχο, παρά επειδή υπάρχει κάποιος κρυφός φόβος από πίσω. Εκτός και αν μιλάμε για την ατελοφοβία - τον φόβο στην κυριολεξία του να μην είμαστε τέλειοι. Και είναι ένας φόβος που μπορεί να μας φέρει, τελικά, στο σημείο να μην κάνουμε τίποτα.

Αυτά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της ατελοφοβίας:

Βάζουμε μη ρεαλιστικούς στόχους: Μπορεί να θέσετε εξωπραγματικά υψηλά πρότυπα και ανέφικτους στόχους για τον εαυτό σας. Οτιδήποτε λιγότερο από αυτό μπορεί να σας φαίνεται απαράδεκτο.

Κρίνετε πολύ αυστηρά τον εαυτό σας: Μπορεί να είστε υπερβολικά επικριτικοί με τον εαυτό σας όταν δεν μπορείτε να επιτύχετε τους στόχους σας.

Αδυναμία αποδοχής κριτικής: Ίσως να μην μπορείτε να ανεχτείτε την παραμικρή κριτική. Ακόμα και η εποικοδομητική κριτική μπορεί να σας φαίνεται ως επίθεση γιατί σημαίνει ότι δεν είστε τέλειοι.

Αισθάνεστε φόβο και αγωνία: Μπορεί να αισθανθείτε άγχος ή πανικό όταν αντιμετωπίζετε –ή ακόμα και σκέφτεστε– καταστάσεις όπου μπορεί να μην είστε στα καλύτερά σας. Εκτός από συναισθηματικά συμπτώματα, μπορεί επίσης να εμφανίσετε σωματικά συμπτώματα άγχους, όπως π.χ. γρήγορος καρδιακός παλμός, δύσπνοια, ναυτία, ζάλη και έντονη εφίδρωση.

Αποφεύγετε καταστάσεις που σας αναστατώνουν: Μπορεί να αποφύγετε οποιεσδήποτε δουλειές, αναθέσεις ή άλλες καταστάσεις όπου μπορεί να μην είστε τέλειοι. Μπορεί ακόμη και να αποφύγετε να συναντήσετε άτομα που θα παρατηρήσουν τυχόν λάθη σας.

Αναμασάτε κακές στιγμές από το παρελθόν: Σας καταβάλλουν αισθήματα ντροπής και απόγνωσης για πράγματα που έχουν γίνει παλιότερα, για το πώς μπορεί να επηρέασαν την ζωή σας ή για το πώς να αποφύγετε τα ίδια λάθη.

Αυτές είναι μερικές από τις πιθανές αιτίες της ατελοφοβίας:

Τραύμα: Αν έχετε βιώσει κάτι τραυματικό λόγω ενός λάθους που κάνατε, μπορεί να σας κάνει να φοβάστε να κάνετε λάθη για να αποφύγετε μελλοντικό τραύμα.

Ανατροφή: Αν μεγαλώσατε με γονείς που ήταν τελειομανείς, μπορεί να φοβάστε τις συνέπειες, ιδιαίτερα αν ελάττωναν τις ενδείξεις αγάπης τους αν δεν τα πηγαίνατε καλά σε κάτι.

Τοξικές καταστάσεις: Αν ο φόβος του να κάνετε λάθη είναι νέος για εσάς ή αν εμφανίζεται μόνο σε συγκεκριμένες καταστάσεις ή με συγκεκριμένα άτομα, μπορεί να βρίσκεστε σε μια τοξική κατάσταση. Σε αυτή την περίπτωση, πιθανότατα το πρόβλημα είναι η κατάσταση ή το άτομο, και με το να απομακρυνθείτε, σταδιακά τα πράγματα θα φτιάξουν.

Η ατελοφοβία είναι πάθηση ψυχικής υγείας. Είναι ένας τύπος αγχώδους διαταραχής που ταξινομείται ως ειδική φοβία, δηλαδή έντονος, παράλογος φόβος για κάτι που δεν σας απειλεί στην πραγματικότητα. Μπορεί επίσης να είναι χαρακτηριστικό που υπάρχει σε ορισμένα άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD).

Θεραπείες

Θεραπεία έκθεσης: Η θεραπεία έκθεσης μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία φοβιών. Έχει σχεδιαστεί για να σας εκθέτει προσεκτικά στην κατάσταση που φοβάστε μέχρι να μην τη φοβάστε πια. Ένας θεραπευτής που ειδικεύεται στη θεραπεία έκθεσης μπορεί να σας βοηθήσει να συνηθίσετε σταδιακά να κάνετε λάθη, να τα σκέφτεστε, να τα συζητάτε δυνατά και να τα αποδέχεστε.

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία: Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη διόρθωση προβληματικών διαδικασιών σκέψης που συμβάλλουν στη φοβία. Για παράδειγμα, αντί να σκέφτεστε "Αν κάνω ένα λάθος ενώ κάνω αυτή την εργασία, δεν θα με εμπιστεύονται πια" μπορείτε να μάθετε τον εαυτό σας να σκέφτεται "Είμαι καλός στη δουλειά μου και ένα λάθος δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό".

Φαρμακευτική αγωγή: Αν αντιμετωπίζετε συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης, ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα όπως αντικαταθλιπτικά, φάρμακα κατά του άγχους ή ηρεμιστικά για να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε καλύτερα την καθημερινότητά σας.

Συνηθίστε να κάνετε λάθη: Σιγά-σιγά, συνηθίστε την ιδέα να κάνετε λάθη. Ξεκινήστε αφήνοντας τον εαυτό σας να κάνει μικρά λάθη που δεν έχουν συνέπειες. Προχωρήστε μέχρι να αποδεχτείτε μεγαλύτερα λάθη.

Βρείτε τρόπους να ηρεμήσετε τον εαυτό σας: Χρησιμοποιήστε διαλογισμό, γιόγκα, μια καλή προπόνηση ή μια αγαπημένη playlist με μουσική για να σας βοηθήσει να ηρεμήσετε τις αρνητικές σκέψεις.