Πόσο πιθανό είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση να αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη [μελέτη]

Η μακροχρόνια έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη. Μία σειρά από ρύπους, μεταξύ των οποίων το διοξείδιο του αζώτου, σχετίζονται με φλεγμονές και αλλαγές σε δείκτες, οι οποίοι σχετίζονται με την ασθένεια. 

Τα παραπάνω προκύπτουν από συστηματική ανασκόπηση, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό International Journal of Public Health.

Η δημοσίευση υπογράφεται από 18 επιστήμονες από διάφορες χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων η αναπληρώτρια καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Ευαγγελία Σαμόλη (φωτογραφία). Οι συντάκτες της μελέτης επισημαίνουν πως η μακροπρόθεσμη έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση ορίστηκε με βάση ένα ολοκληρωμένο πρωτόκολλο.

Αξιολογήθηκαν συνολικά 21 δημοσιευθείσες μελέτες για τον διαβήτη και όλες οι μετα-αναλύσεις έδειξαν πως ο κίνδυνος αυξάνεται με την υψηλότερη έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Η έκθεση στο διοξείδιο του αζώτου (NO2) συσχετίστηκε με υψηλότερο επιπολασμό διαβήτη (αναλογία πληθυσμού που επηρεάζεται), αλλά τελικά μικρότερη συχνότητα εμφάνισης της νόσου.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα στοιχεία που προέκυψαν για τη σχέση μακροχρόνιας έκθεσης σε ρύπανση και διαβήτη επιβεβαίωσαν πως υπάρχει μέτρια σχέση.

Επιχειρώντας να ερμηνεύουν τη σχέση, οι επιστήμονες σημειώνουν πως υπάρχουν σημαντικοί μηχανισμοί, όπως η φλεγμονή, που προκαλείται από το οξειδωτικό στρες, οι οποίοι οδηγούν σε ενδοθηλιακή και μιτοχονδριακή δυσλειτουργία. Οι καταστάσεις αυτές έχουν ως αποτέλεσμα την αντίσταση στην ινσουλίνη. 

Πειράματα που έγιναν σε ζώα έδειξαν πως η έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων μπορεί να είναι παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη διαβήτη.

Μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει την πιθανή σχέση της φλεγμονής και του μεταβολισμού των λιπαρών οξέων και φαίνεται πως η επίπτωση του διαβήτη στον ενήλικο πληθυσμό συνδέεται με τους δείκτες φλεγμονής (αδιπονεκτίνη και C αντιδρώσα πρωτεΐνη).

Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει πως η μακροπρόθεσμη έκθεση σε ρύπους σχετίζεται με απορύθμιση της ομοιόστασης της γλυκόζης, μετρούμενοι ως συγκέντρωση ινσουλίνης στο αίμα του ομφάλιου λώρου, γλυκόζη αίματος νηστείας και ευαισθησία στην ινσουλίνη σε νεογέννητα, παιδιά, εφήβους και ενηλίκους.