Πόσο πιθανή είναι η επιληψία μετά από τραυματισμό στο κεφάλι

Το αν θα αναπτυχθεί ή όχι εστιακή επιληψία μετά από τραυματισμό του εγκεφαλικού φλοιού, μια εγκεφαλική κάκωση, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις συνδέσεις με βαθύτερες περιοχές του εγκεφάλου. Οι επιληψίες ευνοούνται όταν λείπουν οι συνδέσεις με τα βασικά γάγγλια και την παρεγκεφαλίδα.

Τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στην επιθεώρηση "JAMA Neurology" εξηγούν γιατί η βαθιά εγκεφαλική διέγερση του πρόσθιου θαλάμου είναι αποτελεσματική, παρόλο που οι εκλυτικοί παράγοντες των κρίσεων βρίσκονται σε άλλες περιοχές του εγκεφάλου.

Παγκοσμίως, περισσότερα από 30 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από εστιακή επιληψία, η οποία συχνά πυροδοτείται από εγκεφαλικά επεισόδια ή άλλες εγκεφαλικές κακώσεις. Μέχρι στιγμής, δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί εάν μια συγκεκριμένη βλάβη θα προκαλέσει εστιακή επιληψία ή όχι.

Ακόμα και μια "χαρτογράφηση της θέσης της βλάβης" που πραγματοποίησαν ο Frederic Schaper και οι συνεργάτες του από το Νοσοκομείο Brigham and Women's της Βοστώνης σε 76 ασθενείς με εγκεφαλικό επεισόδιο και εστιακή επιληψία δεν αποκάλυψε κάποιο νέο εύρημα.

Οι ερευνητές είχαν μεγαλύτερη επιτυχία με τη "χαρτογράφηση του δικτύου των βλαβών". Εδώ δημιουργήθηκε για όλους τους ασθενείς το λεγόμενο connectome, το οποίο δείχνει τις συνδέσεις των κατεστραμμένων περιοχών του εγκεφάλου με άλλες περιοχές του εγκεφάλου.

Αποδείχθηκε ότι η εστιακή επιληψία εμφανιζόταν συχνότερα όταν οι κατεστραμμένες περιοχές του εγκεφάλου είχαν συνδέσεις με την substantia nigra, τον globus pallidus internus και την παρεγκεφαλίδα, ή για να ειπωθεί καλύτερα δεν είχαν.

Επειδή οι συσχετίσεις ήταν αρνητικές, ο Schaper θεωρεί ότι υπάρχουν φυσικές γεννήτριες ερεθισμάτων στα βασικά γάγγλια και την παρεγκεφαλίδα που προστατεύουν τον εγκέφαλο από την επιληψία σε περίπτωση βλάβης.

Οι περιοχές του εγκεφάλου που δεν έχουν αυτές τις συνδέσεις θα γίνονταν τότε πιο εύκολα το σημείο εκκίνησης εστιακών επιληψιών σε περίπτωση βλάβης.

Οι ερευνητές μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν αυτή την υπόθεση σε τέσσερις άλλες κοόρτες στις οποίες οι ασθενείς είχαν αναπτύξει επιληψίες μετά από αιμορραγίες, τραυματισμούς, όγκους ή ως αποτέλεσμα της οζώδους σκλήρυνσης. Και εδώ, επίσης, συχνά έλειπαν οι συνδέσεις με τα βασικά γάγγλια ή την παρεγκεφαλίδα που μπορούν να αποτρέψουν τις επιληπτικές κρίσεις.

Οι ερευνητές μελέτησαν επίσης 30 ασθενείς με ανθεκτικές στα φάρμακα επιληψίες στους οποίους είχε εμφυτευτεί ηλεκτρόδιο βαθιάς εγκεφαλικής διέγερσης. Η θεραπεία αυτή έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ εδώ και αρκετά χρόνια.

Οι άκρες των ηλεκτροδίων προωθούνται στον πρόσθιο θάλαμο. Η ακριβής θέση των ηλεκτροδίων διέφερε μεταξύ των μεμονωμένων ασθενών. Ο Schaper μπορεί τώρα να δείξει ότι όσο πιο στενές είναι οι συνδέσεις των διεγερμένων περιοχών με τα βασικά γάγγλια και την παρεγκεφαλίδα, τόσο πιο επιτυχημένη είναι η θεραπεία.

Ένα πρώτο κλινικό όφελος των νέων ευρημάτων θα μπορούσε να είναι η βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας της βαθιάς εγκεφαλικής διέγερσης με την καλύτερη τοποθέτηση των ηλεκτροδίων στον πρόσθιο θάλαμο.

Από την άλλη πλευρά, η μελέτη φέρνει προς συζήτηση τις περιοχές αυτές που βρίσκονται στα βασικά γάγγλια και την παρεγκεφαλίδα ως πιθανές περιοχές για τη βαθιά εγκεφαλική διέγερση. Να σημειωθεί ότι από πειράματα σε ζώα έχει ήδη καταστεί δυνατός ο έλεγχος των επιληψιών με τη διέγερση αυτών των περιοχών.