Eνας ψυχολόγος εντοπίζει το συναίσθημα πίσω από τη διαχρονική δημοτικότητα της Barbie

Η γοητεία και ο ενθουσιαμός που προκαλεί η ταινία "Barbie" προκαλεί μια ενδιαφέρουσα ερώτηση: Παρά τις σημαντικές αλλαγές που έχει υποστεί η εμβληματική κούκλα Mattel, γιατί η Barbie συνεχίζει να γίνεται πρωτοσέλιδο και να αιχμαλωτίζει τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο με μια θέρμη που φαίνεται άνευ προηγουμένου; Υπάρχει μια βαθύτερη ιστορία πίσω από την αγάπη του κόσμου για την Barbie; Ο ψυχολόγος Mark Travers, με σπουδές στο Cornell University και στο the University of Colorado Boulder, σημειώνει τα παρακάτω:

Οι ψυχολόγοι θα σας πουν ότι μεγάλο μέρος έχει να κάνει με το συναίσθημα της νοσταλγίας.

Η νοσταλγία, ή η λαχτάρα για το παρελθόν, είναι ένα ισχυρό συναίσθημα που επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής μας. Απηχώντας την έλξη αυτού του συναισθήματος, πρόσφατες μελέτες αποκαλύπτουν μια αυξανόμενη προτίμηση για brands που παρέχουν μια νοσταλγική αίσθηση.

Για να αποκτήσουμε βαθύτερη γνώση, ας ρίξουμε μια ματιά σε τρεις βασικούς λόγους για τους οποίους η νοσταλγία συνεχίζει να ευδοκιμεί.

1. Στην εποχή μας της αυτοφροντίδας, η νοσταλγία δρα ως καταλύτης για την ατομική ευημερία

Αμφισβητώντας την κοινή πεποίθηση ότι η νοσταλγία είναι ένα λυπηρό ή αρνητικό συναίσθημα, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η ανάμνηση ή η αγάπη για τα νοσταλγικά συναισθήματα μπορεί να ενισχύσει τη συνολική ευεξία σας. Μια μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι η σκέψη των νοσταλγικών αναμνήσεων μπορεί να βελτιώσει την ευημερία προάγοντας την κοινωνική σύνδεση, την αίσθηση  σκοπού και ένα διαρκές αίσθημα αυτοσυνέχειας – οι συμμετέχοντες σε νοσταλγικό στοχασμό είχαν υψηλότερη ευημερία σε σύγκριση με εκείνους που ασχολήθηκαν με συνηθισμένους προβληματισμούς.

Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology υπογραμμίζει τη δύναμη της νοσταλγίας ως υπαρξιακής πηγής που μπορεί να εμποτίσει τη ζωή κάποιου με πρόσθετο νόημα.

Σήμερα, καθώς περισσότεροι άνθρωποι δίνουν προτεραιότητα στη φροντίδα του εαυτού τους και την ευημερία, η λαχτάρα τους για – και, ως εκ τούτου, η ελκυστικότητα – νοσταλγικές στιγμές συνεχίζει να αυξάνεται ασταμάτητα.

2. Η νοσταλγία χρησιμεύει ως μηχανισμός αντιμετώπισης για να ξεπεραστεί η αγωνία

Οι αβεβαιότητες τα τελευταία χρόνια έχουν πυροδοτήσει πρωτοφανή επίπεδα στρες – κάνοντας τους ανθρώπους πιο επιρρεπείς σε προβλήματα ψυχικής υγείας. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center το 2022, τουλάχιστον τέσσερις στους δέκα ενήλικες στις ΗΠΑ έχουν βιώσει αυξημένα επίπεδα ψυχολογικής δυσφορίας τουλάχιστον μία φορά από την αρχή της πανδημίας Covid-19 τον Μάρτιο του 2020.

Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι η νοσταλγία προκαλείται συχνά ως απάντηση σε αρνητικά συναισθήματα, ενεργώντας ως αποτελεσματικό εργαλείο για την ενίσχυση των κοινωνικών συνδέσεων, την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και τη δημιουργία θετικών συναισθημάτων που είναι απαραίτητα για την αποφυγή του άγχους ή των δυσάρεστων συναισθημάτων σε δύσκολες στιγμές.

3. Η γοητεία της νοσταλγίας είναι ένα παγκόσμιο συναίσθημα που φέρνει τους ανθρώπους κοντά

Η ανάγκη μας να δεθούμε, να συνδεθούμε και να εμπλακούμε με άλλους είναι συνδεδεμένη με την ανθρώπινη φύση μας. Μελέτες έχουν δείξει ότι η νοσταλγία βιώνεται διαπολιτισμικά και σε παιδιά ηλικίας από επτά ετών.

Η νοσταλγία, όχι μόνο επηρεάζει τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε και τις αποφάσεις που παίρνουμε, αλλά λειτουργεί και ως παράγοντας κοινωνικών δεσμών. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Social Psychology διαπίστωσε ότι τα συλλογικά συναισθήματα νοσταλγίας (π.χ. σε μια χώρα ή πολιτική επικράτεια) μπορούν να προωθήσουν ενέργειες που προστατεύουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα και τη συνέχεια της ομάδας. Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Emotion διαπίστωσε ότι η νοσταλγία μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματα μοναξιάς.

Με άλλα λόγια, η νοσταλγία είναι ένα ισχυρό και παγκόσμιο συναίσθημα που ξεπερνά τα όρια και εξουδετερώνει τα συναισθήματα μοναξιάς, επιτρέποντας στους ανθρώπους να σχετιστούν μεταξύ τους για άλλη μια φορά.

Συμπέρασμα

Το φαινόμενο Barbie συμβολίζει πολλά πράγματα στην κοινωνία μας. Ίσως περισσότερο από όλα, επιβεβαιώνει τη δύναμη του παρελθόντος. Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να βρίσκουμε παρηγοριά στις κοινές αναμνήσεις και εμπειρίες που μας ενώνουν σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο.

Ε.Ψ

Πηγές:
Forbes