Εμπλοκή πολιτών στη διαχείριση καταστροφών - Η πρόταση του ΕΜΠ

Η φωτογραφία της στάθμης ενός ποταμού, που στέλνει ένας πολίτης, μπορεί να βοηθήσει τον φορέα πολιτικής προστασίας να κάνει άμεσα εκτίμηση του πλημμυρικού κινδύνου σε μια περιοχή.

Ένα μπαλάκι που θα πεταχτεί στο νερό μπορεί να μετρήσει την ταχύτητα της ροής του ποταμού, μέσω αλγόριθμου στο κινητό τηλέφωνο.

Φθηνοί αισθητήρες που μπορεί να είναι διαθέσιμοι σε κάθε πολίτη, έχουν χρησιμοποιηθεί για τη μέτρηση της υγρασίας του εδάφους, που αποτελεί κρίσιμη πληροφορία για τις μετεωρολογικές προβλέψεις στη συγκεκριμένη περιοχή.

Είναι τρία μόνο παραδείγματα ενεργής εμπλοκής των πολιτών μέσω των νέων τεχνολογιών που έχουν προταθεί από εγχώριες και διεθνείς μελέτες, για τη διαχείριση καταστροφών, που θα γίνονται συχνότεροι και εντονότερες τα επόμενα χρόνια, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις φονικές πλημμύρες στη Θεσσαλία.

Το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου αναπτύσσει λύσεις που επιχειρούν να καταστήσουν τον πολίτη μέρος της διαχείρισης του κινδύνου, με την παροχή κρίσιμων πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο, στο πλαίσιο της λεγόμενης «επιστήμης των πολιτών».

"Όσα προηγμένα συστήματα και να έχουμε, όσους αισθητήρες να βάλουμε, όσα drones και να πετάνε, είναι αδύνατο να καλύψουν πλήρως όλες τις περιοχές ενδιαφέροντος και όλα τα σημεία στα οποία μπορεί να συμβεί τυχαία μια καταστροφή", επεσήμανε ο διευθυντής Έρευνας και Ανάπτυξης του ΕΠΙΣΕΥ, Άγγελος Αμδίτης, σε ενημερωτική εκδήλωση στο πλαίσιο της 87^ης ΔΕΘ για την παρουσίαση των ερευνητικών έργων του Ινστιτούτου στον συγκεκριμένο τομέα. Η εκπαίδευση των πολιτών στην εκτίμηση και επικοινωνία κινδύνου και η αλληλεπίδρασή τους με τους επίσημους φορείς της πολιτείας μπορεί να αποτελέσει τον κρίσιμο κρίκο της αλυσίδας, που θα οδηγήσει σε καλύτερη διαχείριση συμβάντων.

Η εφαρμογή Aeolian

Ο όρος πληθοπορισμός περιγράφει το πλήθος των πόρων που απαιτούνται για την διαχείριση ενός συμβάντος, με τον πολίτης να αποτελεί έναν από τους πολύ σημαντικούς. "Ο στόχος συμπυκνώνεται στην προσπάθεια να έχουμε μια μετάβαση από υπηρεσίες για τους πολίτες σε υπηρεσίες με τους πολίτες", επισήμανε ο ερευνητής δρ Ελευθέριος Ουζούνογλου, υπεύθυνος της ομάδας i-sense του Ινστιτούτου. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται η εφαρμογή Aeolian που δημιουργήθηκε για την ολοκληρωμένη διαχείριση συμβάντων με την εμπλοκή των πολιτών, η οποία παρουσιάζεται στο stand του ΕΠΙΣΕΥ στην 87^η ΔΕΘ.

Η εφαρμογή αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού έργου Riskpacc και σχεδιάστηκε με φορείς της πολιτικής προστασίας. Φιλοδοξία της είναι να υπηρετήσει τον τριπλό στόχο της: α) αύξησης ετοιμότητας των πολιτών προκειμένου να αντιδράσουν σε περίπτωση φυσικής καταστροφής, β) προετοιμασίας για δράσεις πρόληψης σε συνεργασία με φορείς πολιτικής προστασίας, γ) μείωσης του χάσματος ανάμεσα στην κοινωνία και τους επίσημους φορείς σχετικά με την αντίληψη του ρίσκου.

Η εφαρμογή έχει σχεδιαστεί ώστε να καλύπτει όλες τις φάσεις μιας καταστροφής, από την πρόληψη και την προετοιμασία, ως την απάντηση, αλλά και την αντιμετώπιση επιπτώσεων μετά.

Μέσα από ένα φιλικό και κατανοητό περιβάλλον, ο πολίτης μπορεί να στείλει πληροφοριακό υλικό και να έχει αμφίδρομη επικοινωνία με τους υπεύθυνους, όχι μόνο στην κεντρική διαχείριση, αλλά και στο γραφείο πολιτικής προστασίας του τοπικού Δήμου ή ακόμα και τον υπεύθυνο διαχείρισης μιας εγκατάστασης.

Οι λειτουργίες του Aeolian app συνοψίζονται στα εξής:

• Hazard map: Στον χάρτη καταστροφών και κινδύνων, ένας φορέας πολιτικής προστασίας μπορεί να ανακοινώσει προς τους πολίτες καταστροφές που συμβαίνουν τώρα ή συνέβησαν στο παρελθόν, με λεπτομέρειες σχετικά με το σημείο, τον χρόνο και την ένταση
• Δημιουργία reports - αναφορών πολιτών για καταστροφές ή κινδύνους που βλέπουν. Με αρκετά απλό τρόπο η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα στον πολίτη να επιλέξει μια μορφή καταστροφής ή κινδύνου - η γεωγραφική του θέση λαμβάνεται μέσω του κινητού ή μπορεί να δηλωθεί σε ένα χάρτη - να ανεβάσει υλικό όπως φωτογραφίες, αλλά και να κάνει μια εκτίμηση του εύρους της καταστροφής, με έναν όμως δομημένο τρόπο, με ερωτηματολόγια
• Δυνατότητα αλληλεπίδρασης σε ζωντανό χρόνο του πολίτη με τον φορέα πολιτικής προστασίας, προκειμένου να λάβει επιπλέον οδηγίες και υποστήριξη.
• Λειτουργίες εκπαίδευσης: παροχή πληροφοριών με σύντομα κείμενα, ερωτηματολόγια, δημιουργία κάποιων εργασιών που πρέπει να κάνουν οι πολίτες και εθελοντές σε περίπτωση καταστροφής.
• Καμπάνιες επαυξημένης πραγματικότητας για ιστορικά γεγονότα. Για παράδειγμα, παρατίθενται σημεία, όπου ο πολίτης περιδιαβαίνοντας στον χάρτη βλέπει ότι μοιάζουν καθόλα εντάξει τώρα, αλλά στο παρελθόν υπήρξε ένα πλημμυρικό συμβάν. Περιλαμβάνονται πληροφορίες και οπτικό υλικό με στόχο την περαιτέρω ενημέρωση πολιτών για τους κινδύνους που μπορεί να ελλοχεύουν.
• Παροχή υλικού επίσημου από τον φορέα πολιτικής προστασίας σχετικά με την διαχείριση καταστροφών
• Αποστολή ειδοποιήσεων και δυνατότητα να γίνεται απευθείας μέσα από την εφαρμογή κλήσης έκτακτης ανάγκης.