Λεπτόσπειρα: Η κλιματικη αλλαγή ευνοεί την εμφάνισή της

Η λεπτοσπείρωση είναι φλεγμονώδης νόσος που προκαλείται από παθογόνους σπειροχαίτες του γένους Leptospira  και προσβάλλει ανθρώπους και ζώα. Η αύξηση των βροχοπτώσεων και των πλημμυρών σε πολλές περιοχές του κόσμου αναμένεται να αυξήσει την επίπτωση της λεπτόσπειρας, με δεδομένο ότι η σπειροχαίτη επιβιώνει καλύτερα σε γλυκό λασπώδες έδαφος.

Τρόποι μετάδοσης

Η λεπτόσπειρα ενδημεί σε  άγρια θηλαστικά, ιδιαιτέρως τρωκτικά) τα οποία μολύνουν στη συνέχεια ζώα που έρχονται σε επαφή με τον άνθρωπο, το νερό το χώμα ή τη λάσπη. Υπό ευνοϊκές συνθήκες, η λεπτόσπειρα επιβιώνει σε γλυκό νερό έως και 16 ημέρες και στο έδαφος έως και 24 ημέρες. Ο παθογόνος μικροοργανισμός προσβάλλει τουλάχιστον 160 είδη θηλαστικών όπως χοίρους, σκύλους, γάτες, βοοειδή. Η μόλυνση μπορεί να συμβεί μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένα ζώα ή τα ούρα τους ή μέσω επαφής με μολυσμένο νερό και έδαφος.

Αναλυτικότερα η λεπτόσπειρα εισέρχεται στο ανθρώπινο σώμα μέσω:

• Αμυχών δέρματος που έρχονται σε επαφή με μολυσμένο υλικό (π.χ. λάσπη)
• Δαγκωμάτων μολυσμένων ζώων και τρωκτικών
• Μουλιασμένου και υγρού δέρματος εμποτισμένου σε μολυσμένο νερό
• Βλεννογόνων ή επιπεφυκότων (π.χ. μύτη, στόμα) που έρχονται σε επαφή με μολυσμένο υλικό ζώου ή περιβάλλοντος
• Κατάποση μολυσμένης τροφής
• Πνευμόνων  (μετά από εισπνοή μολυσμένου σωματικού υγρού με αεροζόλ)
• Πλακούντα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Κλινική εικόνα – πρόγνωση

Οι λοιμώδεις οργανισμοί σε έναν ευαίσθητο ξενιστή αποκτούν ταχεία πρόσβαση στην κυκλοφορία του αίματος και εξαπλώνονται σε όλα τα όργανα, αλλά ιδιαίτερα στο ήπαρ και τους νεφρούς. Η περίοδος επώασης είναι συνήθως 5-14 ημέρες αλλά μπορεί να διαρκέσει ακόμη και πάνω από μήνα.

Η φυσική πορεία της λεπτοσπείρωσης εμπίπτει σε 2 διακριτές φάσεις. Η οξεία φάση της νόσου διαρκεί 5-7 ημέρες και ακολουθείται από μια περίοδο βελτίωσης 1-3 ημερών κατά την οποία η θερμοκρασία του σώματος ελαττώνεται και ο ασθενής μπορεί να γίνει απύρετος και σχετικά ασυμπτωματικός. Στη συνέχεια, η λεπτοσπείρωση είτε υποχωρεί σε μια σχετικά ασυμπτωματική ασθένεια είτε εξελίσσεται σε πιο σοβαρή ασθένεια. Η λεπτοσπείρωση εισβάλlει με πυρετό που συνοδεύεται από ρίγη, έντονο πονοκέφαλο, έντονους μυϊκούς πόνους πόνος (συνήθως στη γάμπα και την οσφυϊκή περιοχή), κοιλιακό άλγος, κόκκινα μάτια, ξηρό βήχα, έμετο, κοιλιακό άλγος και διάρροια.  Εάν η νόσος εξελιχτεί σε σοβαρή ασθένεια εμφανίζεται μηνιγγίτιδα και νευρολογικά συμπτώματα. Η κλασική μορφή σοβαρότατης μορφής, είναι γνωστή ως νόσος του Weil και χαρακτηρίζεται από ηπατική βλάβη με ίκτερο, νεφρική προσβολή, πνευμονική δυσλειτουργία και αιμορραγία. Ο θάνατος είναι εξαιρετικά σπάνιος σε περιπτώσεις χωρίς ίκτερο.

Στο 90% των περιπτώσεων η λεπτοσπείρωση έχει εξαιρετική πρόγνωση.

Η πρόληψη γίνεται με τήρηση κανόνων υγιεινής, προστατευτικό ρουχισμό και γάντια κατά την αλληλεπίδραση με ζώα, καλά αδιαπέραστα στο νερό και τη λάσπη υποδήματα και ρουχισμό κατά την πραγματοποίηση δραστηριοτήτων στην ύπαιθρο, τον εμβολιασμό οικόσιτων ζώων, καταπολέμηση τρωκτικών.