Εμβολιασμένοι - ανεμβολίαστοι: Πώς μάς δίχασε η πανδημία

Οι άνθρωποι που έχουν εμβολιαστεί κατά του SARS-CoV-2 υπερεκτιμούν τον φόβο τους για μόλυνση κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης μετά την πανδημία, ενώ οι ανεμβολίαστοι τείνουν να τον υποβαθμίζουν και να μην δίνουν σημασία, αναφέρει ομάδα ερευνητών με αυστριακή συμμετοχή στο επιστημονικό περιοδικό "Nature".

Σύμφωνα με την έκθεση, τα μέτρα προστασίας που ελήφθησαν τότε θεωρούνται επίσης λιγότερο ή περισσότερο δικαιολογημένα. Αυτό οδηγεί σε μια πόλωση του πληθυσμού, η οποία δυσχεραίνει τα μέτρα για μελλοντικές πανδημίες.

Μια ομάδα με επικεφαλής τον Philipp Sprengholz από το Ινστιτούτο Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Μπάμπεργκ (Γερμανία) ανέλυσε και αξιοποίησε τέσσερις έρευνες σε 10.800 άτομα από έντεκα χώρες παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της Αυστρίας.

Κατά το πρώτο έτος της πανδημίας (2020), οι άνθρωποι δήλωσαν πόσο υψηλό θεωρούσαν τον κίνδυνο και πόσο δικαιολογημένα θεωρούσαν τα μέτρα. Όταν τα αυστηρά μέτρα κατά της CoViD-19 είχαν αρθεί στις περισσότερες από αυτές τις χώρες (αρχές του 2023), οι άνθρωποι ρωτήθηκαν ξανά, μεταξύ άλλων, πώς αξιολογούσαν τους κινδύνους που εγκυμονούσε η ασθένεια και τα μέτρα εκείνη τη στιγμή. Οι ερευνητές συνέκριναν τις εκτιμήσεις την εποχή της πανδημίας με τη μεταγενέστερη ανάμνησή τους.

Οι αναμνήσεις των ανθρώπων ήταν σταθερά μεροληπτικές προς διαφορετικές κατευθύνσεις ανάλογα με την κατάσταση εμβολιασμού τους: Οι εμβολιασμένοι υπερεκτιμούσαν τον τότε προσωπικά αντιλαμβανόμενο κίνδυνο μόλυνσης και την εμπιστοσύνη τους στην επιστήμη, δήλωσαν οι ερευνητές.

Οι μη εμβολιασμένοι, από την άλλη, έτειναν να υποτιμούν και τα δύο. Επομένως, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι στρεβλώσεις της μνήμης έχουν τουλάχιστον εν μέρει προσωπικά κίνητρα και δεν μπορούν να εξηγηθούν μόνο από την απλή λήθη.

"Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχουν συστηματικές διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι θυμούνται την πανδημία, αν και οι εκτιμήσεις τους εκείνη τη στιγμή συχνά δεν διέφεραν καθόλου", λέει ο Luca Henkel από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο (ΗΠΑ).

Η στρεβλή αντίληψη του παρελθόντος θα προωθούσε την κοινωνική πόλωση και θα εμπόδιζε την προετοιμασία για τις επερχόμενες κρίσεις.

Όσο μεγαλύτερη αξία έδιναν οι άνθρωποι στην εμβολιαστική τους κατάσταση, τόσο πιο μη ρεαλιστικές ήταν οι αναμνήσεις τους.

Με μεγαλύτερη υποτίμηση της αντίληψης του κινδύνου εκείνη την εποχή, τα πολιτικά μέτρα θεωρούνταν επίσης λιγότερο κατάλληλα.

"Όπως είναι αναμενόμενο, οι ερωτηθέντες αυτοί δήλωσαν επίσης ότι δεν είχαν την πρόθεση να ακολουθήσουν τους κανονισμούς σε μελλοντικές πανδημίες", έγραψαν οι ερευνητές.