Πώς προσεγγίζουμε ένα άτομο με αναπηρία

Είναι καλή πρακτική να φωνάζουμε σε έναν άνθρωπο με απώλεια ακοής; Μπορούμε να χαϊδέψουμε τον σκύλο - συνοδό ενός ατόμου με πρόβλημα όρασης; Πώς αλλάζει η ζωή ενός ανθρώπου που αποκτά κινητική αναπηρία έπειτα από ένα ατύχημα; Ποια είναι η καθημερινότητα ενός παιδιού με Σύνδρομο Down;

Μέσα από βιωματικούς διαλόγους, άτομα με αναπηρία έδωσαν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα και εξέπεμψαν ηχηρά μηνύματα για μια κοινωνία συμπερίληψης, ενσυναίσθησης και αλληλοσεβασμού, στο πλαίσιο της εκδήλωσης "Διάλογοι Αγάπης και Αποδοχής" που διοργάνωσε ο Σύλλογος Φίλων Γενικού Νοσοκομείου Παπαγεωργίου "Η Αντηρίδα", με την υποστήριξη του νοσοκομείου και του Ιδρύματος Παπαγεωργίου, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία (3 Δεκεμβρίου) και της Διεθνούς Ημέρας Εθελοντισμού (5 Δεκεμβρίου).

Να μπούμε τη θέση του άλλου

Ο κ. Ανδρέας Γεβρεζούδης (φωτογραφία πάνω δεξιά), είχε μόλις σχολάσει από την εργασία του στα δικαστήρια της Θεσσαλονίκης, πριν από 6 χρόνια, και επιχείρησε να περάσει με πράσινο από τη διάβαση πεζών, όπως έκανε καθημερινά, όταν ένας οδηγός που παραβίασε το κόκκινο τον παρέσυρε με το αυτοκίνητο. Έμεινε 40 μέρες σε κώμα, νοσηλεύτηκε 7 μήνες στο νοσοκομείο και συνολικά 18 μήνες μαζί με το κέντρο αποκατάστασης.

Καθισμένος έκτοτε στο αναπηρικό καροτσάκι, περιέγραψε πώς ανατράπηκε η ζωή και η καθημερινότητά του σε όλες τις εκφάνσεις της, καθώς και τις δυσκολίες προσβασιμότητας που αντιμετωπίζει καθημερινά. Το κλειδί για την ενδυνάμωση της ενσυναίσθησης, κατά τον ίδιο, είναι να μπαίνει κάποιος στη θέση του άλλου. "Η κοινωνία μας δεν βλέπει πιο μακριά από το στενό περιβάλλον της", παρατήρησε, αναφερόμενος στις αμέτρητες φορές που αναγκάστηκε να τηλεφωνήσει στην αστυνομία για να απομακρυνθεί αυτοκίνητο που πάρκαρε στη ράμπα και να μπορέσει να κατέβει από το πεζοδρόμιο. Ο ίδιος χρειάστηκε έξι μήνες διαδικασιών με πολεοδομία, Δήμο και κανονισμό πολυκατοικίας για να του επιτραπεί να τοποθετήσει ράμπα στα σκαλοπάτια της οικοδομής, ενώ μάταια αναζητούσε κάποιον φορέα που θα τον καθοδηγούσε για το πώς θα προσαρμόσει τη ζωή του μετά το ατύχημα, εργασιακά, εκπαιδευτικά, κοινωνικά.

"Εν δυνάμει κατά τη διάρκεια της ζωής μας, είτε μερικώς είτε ολικώς, θα καταστούμε κάποια στιγμή ανάπηροι. Κι εγώ παλιότερα είχα σπάσει το πόδι και το χέρι μου και αντιμετώπιζα δυσκολίες παροδικές, τις οποίες τώρα έχω σε πιο μόνιμη κατάσταση", σημείωσε και κατέληξε: "Αν αντιληφθούμε εμείς οι ίδιοι τι προβλήματα αντιμετωπίζουμε σε μια τέτοια κατάσταση, τότε θα μπορέσουμε να είμαστε και πιο χρήσιμοι απέναντι σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα".

"Η αναπηρία είναι ακριβό σπορ"

Ο κ. Απόστολος Βαλάρης (φωτογραφία πάνω αριστερά) συμπεριλαμβάνει τον εαυτό του στους "τυχερούς της αναπηρίας", επειδή την αντιμετωπίζει εκ γενετής και δεν είναι κάτι που προέκυψε στην πορεία, από ατύχημα. "Πολύ απλά, δεν είχα να διαχειριστώ κανένα πριν και κανένα μετά. Σχεδόν έτσι ήμουν πάντα", σχολίασε.

Εξίσου τυχερός αισθάνεται για το γεγονός ότι έχει την οικονομική δυνατότητα να πληρώνει ανθρώπους που τον υποστηρίζουν στην καθημερινότητά του. "Η αναπηρία είναι ένα πολύ ακριβό σπορ και χρειάζεται χρήματα", σημείωσε, προσθέτοντας πως σε όσους δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα "υπάρχει πολύ μεγάλη δυστυχία. Στηρίζονται σχεδόν πάντα στην οικογένεια - γονείς, αδέλφια - και όταν αυτοί φύγουν, μπορεί να πάνε σε κάποιο ίδρυμα", ανέφερε.

Ο ίδιος εργάστηκε πολλά χρόνια ως δάσκαλος, τόσο στην γενική όσο και στην ειδική αγωγή, και μοιράστηκε ένα περιστατικό στην τάξη, όταν οι 8 μικροί μαθητές του προσφέρθηκαν να επισκευάσουν το καρότσι του. "Κύριε είναι όπως το ποδήλατο, θα το κάνουμε εμείς, δεν είναι τίποτα", του είπαν.

Δεν δείχνουμε σε έναν άνθρωπο με οπτική αναπηρία

Η κ. Ιωάννα Ζαχάρου (φωτογραφία), φιλόλογος, εκπαιδεύτρια ενηλίκων, ενώ έχει συνταξιοδοτηθεί μετά από δεκαετίες εργασίας ως τηλεφωνήτρια του ΟΤΕ, ένα επάγγελμα προσιτό σε άτομα με οπτική αναπηρία. Η ίδια έδωσε κάποιες συμβουλές ως προς την προσέγγιση ενός ανθρώπου που κινείται με λευκό μπαστούνι. «

"Πρέπει να ρωτήσουμε αν χρειάζεται βοήθεια, μπορεί να χρειάζεται, μπορεί και όχι. Δεν τον τραβάμε δεξιά αριστερά", ανέφερε, προσθέτοντας πως αν ζητήσει βοήθεια, κρατάει το μπράτσο του βλέποντα συνοδού, ο οποίος προπορεύεται. Επίσης, ο βλέπων που θα προσφερθεί για βοήθεια δεν πρέπει να δείξει με το χέρι λέγοντας "από εκεί" στο άτομο με πρόβλημα όρασης, όπως γίνεται συχνά, αλλά να περιγράψει με ακριβείς βοηθητικές λέξεις όπως "δεξιά", "αριστερά", "μπροστά σας" ή "πίσω σας". Αν κάποιος συναντήσει σκύλο – συνοδό, δεν σκύβει να τον χαϊδέψει. "Εκείνη την ώρα κάνει τη δουλειά του, συνοδεύει άνθρωπο", τόνισε.

Δεν φωνάζουμε σε άνθρωπο με απώλεια ακοής

Η κώφωση είναι μια εν πολλοίς αόρατη αναπηρία, πολλές φορές δύσκολη στην αναγνώρισή της. Σύμφωνα με την κ. Ευαγγελία Γεωργουλά, ψυχολόγο στην Υπηρεσία Έγκαιρης Παρέμβασης για οικογένειες με βρέφη και νήπια με απώλεια ακοής του Εθνικού Ιδρύματος Κωφών (Παράρτημα Θεσσαλονίκης), εκτός από τα προφανή χαρακτηριστικά (κάποιο ακουστικό βοήθημα ή η χρησιμοποίηση της νοηματικής γλώσσας), κάποιες ενδείξεις μπορεί να προκύψουν από τη μειωμένη κοινωνικότητα ή δυσκολίες στην προφορική επικοινωνία.

Ως προς τον τρόπο επικοινωνίας, η ίδια παρατήρησε πως το να φωνάζει κάποιος πάρα πολύ δυνατά σε άτομο με πρόβλημα ακοής, δεν είναι μια καλή πρακτική. Προτιμότερο θα ήταν να το βοηθήσουμε να διαβάσει τα χείλη μας. "Το σημαντικό είναι να έχουμε ανοιχτές τις κεραίες μας και να είμαστε πιο ευέλικτοι, αναζητώντας κατάλληλους τρόπους", επεσήμανε.

Ένα σπίτι για τον Ορφέα

Ο Ορφέας Καβαλιεράτος, ωφελούμενος του Συλλόγου Συνδρόμου Down Ελλάδος, περιέγραψε την καθημερινότητά του, που είναι γεμάτη από δράσεις εξειδικευμένης εκπαίδευσης και δημιουργίας.

Στο Κέντρο Ημέρας μαθαίνει τρόπους καλής συμπεριφοράς, μουσική, θέατρο, συμμετέχει σε κατασκευές και σε παζάρια χειροποίητων αντικειμένων, ενώ διεκδικεί μετάλλια σε κολύμβηση, μπάσκετ και ποδόσφαιρο.

Παράλληλα, συγκατοικεί με άλλους 7 ωφελούμενους στη Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, όπου εκπαιδεύεται σε δουλειές του σπιτιού, ψώνια από το σούπερ μάρκετ και άλλες ασχολίες.