Ι. Κατσουλάρης: Τι μπορεί να προκαλέσει η CoViD στο καρδιαγγειακό

Οι επιπτώσεις της COVID-19 λοίμωξης σε άλλα συστήματα του οργανισμού πέραν του αναπνευστικού εξακολουθούν να βρίσκονται στο "μικροσκόπιο" επιστημόνων πολλών ειδικοτήτων, μεταξύ αυτών της καρδιολογίας.

Ο παθολόγος - καρδιολόγος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Umea στη βόρεια Σουηδία, Ιωάννης Κατσουλάρης (φωτογραφία), είναι πρώτος συγγραφέας τριών μεγάλων μελετών που έχουν διερευνήσει το βαθμό αύξησης του κινδύνου θρομβώσεων, αρρυθμιών, εμφράγματος του μυοκαρδίου και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων έπειτα από λοίμωξη COVID.

Ο ίδιος μιλάει στο iatronet.gr για τα ευρήματα των συγκεκριμένων μελετών, οι οποίες ανέλυσαν την κλινική πορεία 1 εκατομμυρίου Σουηδών που νόσησαν από κορωνοϊό τον πρώτο 1,5 χρόνο της πανδημίας, σε σύγκριση με αυτή 4 εκατομμυρίων συμπατριωτών τους που δεν είχαν νοσήσει.

Ο καταγόμενος από τον Πυργετό της Λάρισας επιστήμονας αναφέρεται στις ομάδες του πληθυσμού που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο και στο ενδεχόμενο μείωσης του κινδύνου με το σημερινό «πρόσωπο» του ιού.

Οι τρεις μελέτες

"Έχουμε καταδείξει στις μελέτες μας πως η λοίμωξη COVID-19 μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα του μυοκαρδίου, θρομβώσεις και αρρυθμίες", αναφέρει ο κ. Κατσουλάρης και συμπληρώνει: "Ο αυξημένος κίνδυνος αυτών των επιπλοκών διαρκεί δύο με τρεις εβδομάδες μετά τη νόσηση για το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και το έμφραγμα του μυοκαρδίου, έξι μήνες για θρομβώσεις - κυρίως για πνευμονική εμβολή - και 2 με 3 μήνες για τις αρρυθμίες".

Ο κίνδυνος είναι πολύ αυξημένος στην οξεία φάση και τον πρώτο καιρό μετά τη λοίμωξη. Στη συνέχεια μειώνεται προοδευτικά, μέχρι που επανέρχεται στα προ της λοίμωξης επίπεδα.

Η πιο πρόσφατη από τις τρεις μελέτες, που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο, καταδεικνύει τον αυξημένο κίνδυνο επικίνδυνων αρρυθμιών μετά από λοίμωξη COVID-19. Ενδεικτικά, για την κολπική μαρμαρυγή, αναφέρει πως ο κίνδυνος αυξανόταν κατά 12 φορές κατά τον πρώτο μήνα μετά τη λοίμωξη, σε σχέση με κάποιον που δε νόσησε, ενώ παρέμεινε αυξημένος για 2 ως 3 μήνες.

Προηγούμενη μελέτη, αναφορικά με τις θρομβώσεις, κατέδειξε πως ο  κίνδυνος για πνευμονική εμβολή τον πρώτο μήνα μετά τη λοίμωξη ήταν αυξημένος περίπου 33 φορές. Μάλιστα, η περαιτέρω ανάλυση, σε διάφορους υποπληθυσμούς, έδειξε πως σε ασθενείς με πιο βαριά COVID-19 που χρειάστηκαν νοσηλεία ήταν ακόμη μεγαλύτερος, φτάνοντας μέχρι και τις 150 φορές τον πρώτο μήνα για όσους νοσηλεύτηκαν στην Εντατική.

Σε ό,τι αφορά το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και το έμφραγμα του μυοκαρδίου, η μελέτη που έγινε μετά το τέλος του πρώτου πανδημικού κύματος έδειξε αύξηση του κινδύνου από 3 ως 8 φορές τις πρώτες δύο με τρεις εβδομάδες μετά τη νόσηση.

Οι μηχανισμοί επηρεασμού της καρδιάς

Όπως διευκρινίζει ο κ. Κατσουλάρης, ο κίνδυνος ενδέχεται να είναι χαμηλότερος σήμερα σε σχέση με τα πρώτα τρία κύματα της πανδημίας που μελετήθηκαν στο πλαίσιο των συγκεκριμένων εργασιών. "Οι περισσότεροι δεν ήταν εμβολιασμένοι, τα στελέχη του ιού που κυκλοφορούσαν προκαλούσαν πιο βαριά νόσο, ενώ δεν υπήρχαν τα διαθέσιμα σήμερα μέσα θεραπείας", επισημαίνει, προσθέτοντας πως σε ό,τι αφορά τις θρομβώσεις και τις αρρυθμίες έχει ήδη φανεί πως ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος στο πρώτο κύμα σε σχέση με τα δύο επόμενα.

Οι μηχανισμοί με τους οποίους ο SARS-CoV-2 επηρεάζει το καρδιαγγειακό, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα ευρήματα άλλων μελετών, είναι κυρίως τρεις:

• Άμεση επίδραση του ιού στην καρδιά, δηλαδή ο ιός ουσιαστικά μπαίνει ο ίδιος στην καρδιά και την επηρεάζει.
• Έμμεση επίδραση, λόγω της έντονης φλεγμωνώδους αντίδρασης στο σώμα που μπορεί να επηρεάσει όλα τα όργανα.
• Μέσω του επηρεασμού της πηκτικότητας του αίματος, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο θρομβώσεων, εγκεφαλικών και εμφραγμάτων.

Προσοχή στις ευπαθείς ομάδες

Τα ευρήματα των μελετών του Πανεπιστημίου του UMEO, προσθέτουν έναν επιπλέον λόγο για να μην παίρνει κάποιος αψήφιστα μια ενδεχόμενη λοίμωξη από τον κορωνοϊό, ειδικά αν ανήκει στις υψηλού κινδύνου ομάδες του πληθυσμού.

"Στον γενικό πληθυσμό και σε ανθρώπους που κατά τα άλλα είναι υγιείς και δεν έχουν παράγοντες κινδύνου, όπως μεγάλη ηλικία και άλλα νοσήματα, θα έλεγα ότι ο κίνδυνος για τέτοιου είδους επιπλοκές από κορωνοϊό, υπάρχει, αλλά είναι αρκετά περιορισμένος. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος στις ευπαθείς ομάδες", επισημαίνει για να προσθέσει: "Είναι σημαντικό ειδικά αυτές οι ομάδες να παίρνουν τα μέτρα προστασίας, με πιο σημαντικό τον εμβολιασμό, που αποδεδειγμένα προστατεύει από βαριά νόσηση. Ειδικά σε περιπτώσεις έξαρσης, όπως αυτή που διανύουμε, είναι καλό να κάνουμε μια στάθμιση των κινδύνων και να λαμβάνουμε μέτρα αυτοπροστασίας".