Ζώντας στον δρόμο - Ανθρώπινες "σκιές" στην παγωμένη πόλη

Για κάποιους είναι αόρατοι, άλλοι τους προσπερνούν με ένα νεύμα συμπόνοιας, μερικοί τους προσφέρουν μια κουβέρτα, ένα μπουφάν, λίγο φαγητό ή έναν ζεστό καφέ. Άνθρωποι - σκιές μέσα στο παγωμένο αστικό τοπίο, δίνουν μάχη επιβίωσης με μόνα τους υπάρχοντα ένα στρώμα, μια παλέτα, ένα χαρτόκουτο, κάποια ρούχα και σκεπάσματα, ίσως και μερικές φωτογραφίες που τους θυμίζουν τις μέρες της κανονικότητας. Απομονώνονται στα δικά τους στέκια, προτιμούν να μην έχουν ταυτότητα, δεν προσεγγίζονται εύκολα από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν και δεν εμπιστεύονται.

Οι άστεγοι στους δρόμους της Θεσσαλονίκης έχουν διπλασιαστεί την τελευταία πενταετία, λέει στο iatronet.gr η διευθύντρια του Περιφερειακού Τμήματος Θεσσαλονίκης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, Δέσποινα Φιλιππιδάκη (στη φωτογραφία, με τον αντιδήμαρχο Ευθ. Χατζηθεόκλητο). Οι εθελοντές του οργανισμού χαρτογραφούν σε τακτική βάση τους ανθρώπους του δρόμου και τις ανάγκες τους, ενώ με συνεχείς δράσεις ενεργητικής προσέγγισης (streetworks) προσπαθούν να ελαφρύνουν στο μέτρο του δυνατού τη δύσκολη καθημερινότητά τους. Με αφορμή δύο συνεχόμενες δράσεις της τρέχουσας εβδομάδας, λόγω και των καιρικών συνθηκών, η κ. Φιλιππιδάκη περιγράφει το προφίλ 50 αστέγων της πόλης, τις κοινωνικές και ιατρικές τους ανάγκες, καθώς και τους τρόπους παρέμβασης από τα κλιμάκια του οργανισμού.

50 άστεγοι στο κέντρο της πόλης

Ο ΕΕΣ έχει χαρτογραφήσει 50 άστεγους ανθρώπους, που διαβιούν στον άξονα από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό της Θεσσαλονίκης ως την περιοχή της Μπότσαρη, στα ανατολικά της πόλης. "Ο αριθμός είναι σημαντικά αυξημένος. Πριν από πέντε χρόνια ήταν 25 ως 30 άτομα", θα πει.

Στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι άνδρες, ηλικίας από 30 ως 60 ετών, ενώ πολλοί εξ αυτών βρίσκονται στο δρόμο επί 2, 3 ή και 5 χρόνια. Τα στέκια τους βρίσκονται, σε προαύλια εκκλησιών, κοντά σε Αστυνομικά Τμήματα και δημόσιες δομές, στα πεζοδρόμια μεγάλων δρόμων και πλατειών, σε πυλωτές πολυκατοικιών, δίπλα σε φαρμακεία, σε ακάλυπτους χώρους, προστατευμένους από τον αέρα.

Τα κλιμάκια του ΕΕΣ, αποτελούμενα από εθελοντές, κοινωνικούς λειτουργούς και νοσηλευτή, τους προσεγγίζουν μοιράζοντας ζεστό τσάι, ξηρά τροφή, ένα κυτίο με είδη ατομικής υγιεινής, κουβέρτες, υπνόσακους, γάντια και σκούφους.

Παράλληλα, τους ενημερώνουν για το Υπνωτήριο Αστέγων του Δήμου, το Κέντρο Ημέρας και άλλες υποστηρικτικές δομές που θα μπορούσαν να τους δώσουν βοήθεια και ένα ζεστό καταφύγιο κατά τις παγωμένες νύχτες αυτής της περιόδου, με το θερμόμετρο να δείχνει αρνητικές θερμοκρασίες. Οι περισσότεροι δεν θέλουν.

"Είναι κάτι που συζητήσαμε και με τον αντιδήμαρχο Κοινωνικής Πολιτικής και Αλληλεγγύης, Ευθύμιο Χατζηθεόκλητο, που ήταν παρών στο streetwork της περασμένης Κυριακής", λέει η κ. Φιλιππιδάκη, προσθέτοντας: "Οι περισσότεροι προτιμούν να μείνουν έξω παρά να πάνε στο υπνωτήριο. Ένα μικρό ποσοστό πηγαίνει στη δομή μόνο για ένα μπάνιο ή για να πλύνει κάποια ρούχα και επιστρέφει. Είναι ο τρόπος ζωής τους, κάποιοι φοβούνται ότι αν φύγουν θα χάσουν τη θέση τους. Δεν είναι κάτι που συνηθίζεται εύκολα, αλλά από την άλλη ο άνθρωπος είναι γεννημένος να επιβιώνει".

Τα προβλήματα υγείας

Τα μέλη των κλιμακίων ρωτούν τους άστεγους αν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας και κάνουν απλό ιατρικό έλεγχο σε όσους δέχονται να υποβληθούν. "Στις ομάδες υπάρχει νοσηλευτής ενώ έχουμε και κλιμάκια του Τομέα Υγείας. Έχει συμβεί κάποιος να εμφανίζει εικόνα υποθερμίας και να χρειάζεται πρώτες βοήθειες. Άλλος μπορεί να έχει υπογλυκαιμία, κάποιος μια αναπνευστική ασθένεια. Κάνουμε και μετρήσεις σακχάρου σε όσους συνεργάζονται", αναφέρει η διευθύντρια του Τμήματος Θεσσαλονίκης του ΕΕΣ και συμπληρώνει.

"Έχουμε τη δυνατότητα παροχής πρώτων βοηθειών επί τόπου για την περιποίηση ενός τραύματος ή ενός κοψίματος, ενώ για κάτι σοβαρότερο παραπέμπουμε στον Νοσηλευτικό Σταθμό μας ή σε κάποια δημόσια δομή υγείας. Για παράδειγμα, για έναν άνθρωπο που είχε άτονα έλκη στα πόδια καταφέραμε μετά από καιρό να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του και να έρχεται στο νοσηλευτικό σταθμό για τις αλλαγές".

Έκτακτο streetwork την Πέμπτη

Οι δράσεις του ΕΕΣ γίνονται σε τακτική βάση, μια φορά το μήνα, ενώ σε έκτακτες περιπτώσεις, όπως σε περιόδους παγετού ή καύσωνα, οργανώνονται έκτακτα streetworks, όπως αυτό που θα γίνει την ερχόμενη Πέμπτη. Η προσέγγιση δεν είναι πάντα εύκολη.

"Αυτοί οι άνθρωποι αισθάνονται αποκομμένοι από την κανονικότητα και δεν είναι εύκολοι στην επικοινωνία και στην συνεργασία. Θα δεχτούν την ξηρά τροφή που θα τους δώσουμε, θα κουκουλωθούν με την κουβέρτα, αλλά δεν θα ανοιχτούν εύκολα", εξηγεί η κ. Φιλιππιδάκη και προσθέτει: "Η ενεργητική ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη γίνεται σταδιακά, προσεκτικά και με επιστημονικά πρωτόκολλα. Σιγά σιγά μας γνωρίζουν, αρχίζουν να μας εμπιστεύονται και κάποιοι γίνονται πιο δεκτικοί στην επικοινωνία. Ξέρουν ότι δεν θα έρθει κάποιος άγνωστος, αλλά θα έρθει π.χ. η Άννα η κοινωνική λειτουργός και ο Δημήτρης που είναι εθελοντής και τους περιμένουν".

Ο ΕΕΣ ευχαριστεί τους δωρητές και χορηγούς, που συστηματικά στηρίζουν τα προγράμματα, τις υπηρεσίες και τις δράσεις του, καθώς και τους εθελοντές του και τους απλούς πολίτες, που επί χρόνια είναι αρωγοί στο ανθρωπιστικό του έργο.