Διερευνώντας την ερωτική επιθυμία στα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια

Πολλά ζευγάρια παραπονούνται για την ποιότητα της σεξουαλικής τους ζωής, την αραίωση των επαφών ή την έλλειψη ερωτικής επιθυμίας. Στα πρώτα στάδια της σχέσης που το παιχνίδι της κατάκτησης, της αποπλάνησης του άλλου και όπου η παιγνιώδης αίσθηση του καινούργιου κυριαρχεί, η ερωτική επιθυμία είναι σε υψηλά επίπεδα. Αυτό όσο περνά ο καιρός φθίνει και έρχονται άλλα συναισθήματα να καλύψουν την έξαψη της αρχής, όπως η αγάπη, η ασφάλεια, η ενσυναίσθηση. Τότε συνήθως τα ζευγάρια αποκτούν μια ρουτίνα σεξουαλικής ζωής που έχει τα συν και τα πλην της.

Επιφέρει συναισθήματα ασφάλειας, οικειότητας, κατανόησης, αλλά αφαιρεί από την ποιότητα της ερωτικής ζωής του ζευγαριού, του ερωτικού παιχνιδιού και της πρόκλησης. Επίσης όσο προχωρά η σχέση, το ζευγάρι εγκαθιστά δυναμικές που είχαν βιώσει στις πατρικές τους οικογένειες και τείνουν να τις  ξαναζούν μέσα στην καινούργια σχέση ή την οικογένεια που δημιουργούν. Όσο πιο αόρατος ήταν στην πατρική του οικογένεια κάποιος, ή μη επιθυμητός, ή ένιωθε ότι δεν έχει χώρο στην οικογένεια τόσο πιο δύσκολο καθιστά το να εκφράσει την επιθυμία του, τις ανάγκες του τόσο σε προσωπικό- συναισθηματικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο έκφρασης της ερωτικής του επιθυμίας.

Πολλές γυναίκες, ενώ έχουν επιθυμία για περισσότερα προκαταρκτικά στο σεξ ή πιο ήρεμο ή πιο γρήγορο ρυθμό δεν το εκφράζουν φοβούμενες την αντίδραση των συντρόφων. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να αποφεύγουν το σεξ ή να νιώθουν λιγότερη επιθυμία. Πολλοί άντρες επίσης που θέλουν πιο πολύ σεξ, ή λιγότερο σεξ ή να εντάξουν τις φαντασιώσεις τους στο σεξ ή ακόμα και να μην κορυφώνουν πάντα, είναι πολύ διστακτικοί για το πώς θα αντιδράσουν οι σύντροφοί τους με αποτέλεσμα να επηρεάζεται και η δική τους επιθυμία για σεξ.

Οι εμπειρίες επίσης που έχουμε από το κοινωνικοπολιτιστικό μας περιβάλλον για το τι είναι σεξ, οι κοινωνικές νόρμες, πόσο είναι αποδεκτή η διαφορετικότητα στη σεξουαλική ταυτότητα των ανθρώπων, πώς οι γονείς μας αντιλαμβανόντουσαν το σεξ, τι μας έλεγαν ή τι δεν μας έλεγαν, εμπειρίες σεξουαλικής παρενόχλησης, παραβίασης ή και κακοποίησης επηρεάζουν την ερωτική επιθυμία του ζευγαριού, μιλώντας πάντα για τους ψυχολογικούς παράγοντες.  Φυσικά, σε αυτό το άρθρο δεν αναφερόμαστε στους οργανικούς λόγους που μπορεί να παίξουν σημαντικό ανασταλτικό ρόλο στην ερωτική επιθυμία του ζευγαριού.

Παραθέτω κάποια παραδείγματα των ανεπιθύμητων παρενεργειών των επιταγών που επιβάλλουν οι κοινωνικές νόρμες:

• αίσθηση προσωπικής αποτυχίας και ανικανότητας του ατόμου ως σεξουαλικού συντρόφου όταν συγκρίνει τον εαυτό του με τα κοινωνικά πρότυπα που ορίζουν τη διάρκεια στο σεξ, τη συχνότητα, το μεγέθος, την ομορφιά, τα κιλά, την εικόνα εαυτού κτλ
• αίσθηση αποκοπής και απόρριψης για ανθρώπους που κατηγοριοποιούνται ως διαστροφικοί ή “ανώμαλοι¨, ή μη αποδεκτοί επειδή αρέσκονται πχ στο συναινετικό φετιχιστικό σεξ ή στο solo sex. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να νιώθουν ενοχή και ντροπή επειδή τους αρέσουν αυτού του είδους οι πρακτικές στο σεξ.
• Αίσθηση απομόνωσης, αποσύνδεσης και αποκοπής από τους άλλους λόγω ελλειμματικής αντίληψης του εαυτού τους, επειδή διαφέρουν από τις κυρίαρχες νόρμες που προσδιορίζουν τη σεξουαλικότητα.

Η ντροπή, η ενοχή, ο φόβος της έκφρασης, οι νόρμες του τι είναι φυσιολογικό ή μη στη σεξουαλικότητα, είναι παράγοντες που επηρεάζουν την ερωτική επιθυμία του ζευγαριού. Όσο τα πράγματα δεν μιλιούνται τόσο η επιθυμία σκοτεινιάζει και αρχίζει να φθίνει. Θα παραθέσω κάποιες γνώσεις και εμπειρίες που έχω αποκτήσει απλό τη δουλειά μου με ετεροφυλόφιλα ζευγάρια που βοηθούν στην ανάκτηση δεξιοτήτων για να τονώσουν την ερωτική επιθυμία:

• Αναδρομή και μοίρασμα των ερωτικών εμπειριών που το ζευγάρι είχε νιώσει καλά. Το ζευγάρι μπορεί να ανακαλέσει στη μνήμη του ερωτικές εμπειρίες που είχαν νιώσει καλά, ο καθένας από την πλευρά του, ξεχωριστά. Μπορεί να μιλήσει ο καθένας για το ποια εμπειρία ήταν αυτή, τι του άρεσε, τι είχε προηγηθεί που του είχε αυξήσει την ερωτική επιθυμία, πώς θεώρησε ότι επηρέασε μετά τη σχέση τους αυτή η εμπειρία κτλ. Επίσης είναι σημαντικό το ζευγάρι να αναστοχαστεί ποια θα ήταν η προτιμώμενη σεξουαλική ζωή που θα ήθελαν να έχουν και τι προσπάθειες είναι διατεθειμένος ο καθένας να κάνει προς αυτή την κατεύθυνση.
• Κατανόηση ότι η ερωτική επιθυμία έχει εξάρσεις και υφέσεις: το ζευγάρι θα πρέπει να κατανοήσει ότι η επιθυμία δε μπορεί να έχει μια γραμμική πορεία ή μόνο ανοδική. Θα υπάρχουν περίοδοι που το σεξ θα είναι πιο αραιό, μπορεί να μην υπάρχει καν ή μπορεί να είναι και πιο συχνό. Η συχνότητα των επαφών είναι κάτι που αποφασίζει το κάθε ζευγάρι ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες του και όχι οι κοινωνικές νόρμες. Η αποδοχή αυτής της γνώσης απελευθερώνει το ζευγάρι από ενοχές ότι αποκλίνει από το φυσιολογικό.
• Επικοινωνία των φόβων για επικείμενες αλλαγές στη σεξουαλική ρουτίνα: πολλές φορές τα ζευγάρια είναι διστακτικά σε επικείμενες αλλαγές στη ρουτίνα τους. Καλό είναι να συζητηθούν οι επιθυμίες τους και οι φόβοι τους για τις επικείμενες αλλαγές- ίσως η βοήθεια ενός ειδικού να είναι σημαντική σε αυτό το στάδιο.
• Άνοιγμα των σεξουαλικών πρακτικών πέραν της διείσδυσης: η διείσδυση κατέχει την πρωτοκαθεδρία στη σεξουαλική ζωή των ζευγαριών.

Πειραματισμοί εκτός διείσδυσης, πρακτικές σεξουαλικές στις ερωτογενείς ζώνες, χάδια, αγγίγματα, τηλεφωνικό σεξ, παιχνίδια αποπλάνησης και σαγήνης βοηθούν στο να αναπτερωθεί η ερωτική επιθυμία στο ζευγάρι.

Πηγές

• Ερωτική νοημοσύνη, Esther Perel
• Narrative Approaches To Discussing sex life in therapy, Ron Findlay