Αγχώδης τύπος προσκόλλησης: Πώς επηρεάζονται οι σχέσεις

Σύμφωνα με τη θεωρία της προσκόλλησης, αναπτύσσετε ένα στυλ προσκόλλησης στην παιδική ηλικία που επηρεάζεται τόσο από γενετικούς παράγοντες, όσο και από τις σχέσεις που έχετε με τους γονείς ή τους κηδεμόνες σας. Καθώς μεγαλώνετε, το στυλ προσκόλλησής σας διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο πλοηγείστε στις στενές σας σχέσεις.

Υπάρχουν τέσσερις τύποι στυλ προσκόλλησης: ασφαλής, αγχώδης, αποτρεπτικός και αποδιοργανωμένος. Συγκεκριμένα, τα άτομα με στυλ αγχώδους προσκόλλησης επιθυμούν έντονα να νιώσουν κοντά στους άλλους, αλλά δυσκολεύονται να αισθάνονται ασφάλεια στις σχέσεις τους και φοβούνται ότι θα εγκαταλειφθούν από τα άτομα που αγαπούν. Ως αποτέλεσμα, όσοι έχουν αγχώδη προσκόλληση θα προσπαθήσουν να τραβήξουν τον σύντροφό τους πιο κοντά και θα απασχολούνται συχνά με την πιθανότητα ότι μπορεί να τελειώσει η σχέση τους.

Η έρευνα δείχνει ότι περίπου το 20% του πληθυσμού έχει αγχώδη τύπο προσκόλλησης. Γνωρίζοντας τα σημάδια αυτού του τύπου (και τι συναισθήματα μπορεί να προκαλέσει) μπορεί να σας βοηθήσει να πλοηγηθείτε καλύτερα στις στενές σχέσεις σας.

Το να έχετε αγχώδες στυλ προσκόλλησης μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που συμπεριφέρεστε σε μια σχέση, πώς ανταποκρίνεστε στις συγκρούσεις και πώς αισθάνεστε για τον εαυτό σας. Ένα χαρακτηριστικό σημάδι ονομάζεται υπερενεργοποίηση ή συνεχής αναζήτηση ενδείξεων ότι ο σύντροφός σας πρόκειται να σας εγκαταλείψει. Αυτό μπορεί να μοιάζει με:

Ανάγκη για συχνή επιβεβαίωση (π.χ. ρωτώντας, "Μ' αγαπάς ακόμα;")

Το να ψάχνετε με εμμονή για σημάδια ότι ο σύντροφός σας απομακρύνεται

Το να βλέπετε τα μικρά προβλήματα ως απειλές για ολόκληρη τη σχέση

Το να υποθέτετε το χειρότερο για τις συμπεριφορές του συντρόφου σας (π.χ. ότι δεν σας έστειλε μήνυμα επειδή δεν νοιάζεται).

Άλλα σημάδια ότι έχετε αγχώδη τύπο προσκόλλησης μπορεί να είναι:

Το να έχετε αρνητική άποψη για τον εαυτό σας

Το να δημιουργείτε και να αναμασάτε τα χειρότερα δυνατά σενάρια στο μυαλό σας

Το να ανησυχείτε συνεχώς για τη σχέση σας

Το να μην μπορείτε να λύσετε προβλήματα χωρίς τον σύντροφό σας

Το να θέλετε να γνωρίζετε τι σκέφτεται ή αισθάνεται ο σύντροφός σας ανά πάσα στιγμή

Το να περνάτε χρόνο με τον σύντροφό σας δεν είναι επιθυμία, αλλά ανάγκη

Ενώ η επιβεβαίωση ή μια θετική στιγμή με τον σύντροφο μπορεί να προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, αυτές οι χειρονομίες συχνά δεν αρκούν για να κάνουν τα άτομα με αγχώδη στυλ προσκόλλησης να αισθάνονται ασφαλή μακροπρόθεσμα.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Για πολλούς ανθρώπους, αυτό το στυλ προσκόλλησης ξεκινά από την παιδική ηλικία. Όταν οι φροντιστές ικανοποιούν με συνέπεια τόσο τις σωματικές όσο και τις συναισθηματικές ανάγκες ενός παιδιού και του προσφέρουν μια αίσθηση ασφάλειας, αυτό το παιδί είναι πιο πιθανό να αναπτύξει ένα ασφαλές στυλ προσκόλλησης. Όταν οι ανάγκες ενός παιδιού ικανοποιούνται ασυνεπώς ή καθόλου, αυτό το παιδί είναι πιο πιθανό να αναπτύξει ένα ανασφαλές στυλ προσκόλλησης, όπως αγχώδη, αποτρεπτική ή αποδιοργανωμένη προσκόλληση.

Τα παιδιά με στιλ αγχώδους προσκόλλησης μπορεί να έχουν μάθει ότι πρέπει να αποδίδουν στην εντέλεια, να παλεύουν για να τραβήξουν την προσοχή των φροντιστών και να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Ενώ αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να τους βοήθησαν ως παιδιά, δεν βοηθούν στις σχέσεις των ενηλίκων. Πρόσθετοι παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη ενός στιλ αγχώδους προσκόλλησης περιλαμβάνουν:

Το στυλ προσκόλλησης του φροντιστή

• Γενετικοί παράγοντες, όπως το οικογενειακό ιστορικό άγχους
• Παιδική κακοποίηση (ειδικά από φροντιστή)
• Απώλεια ενός γονέα ή ενός άλλου φροντιστή ως παιδί
• Στρεσογόνοι παράγοντες της ζωής που έκαναν τον φροντιστή λιγότερο διαθέσιμο
• Έλλειψη υποστήριξης από τους ενήλικες ως παιδί

Ενώ σε κάθε σχέση υπάρχει ο κίνδυνος κάποιας σύγκρουσης, ένα άτομο με αγχώδη τύπο προσκόλλησης θα είναι πιο εύκολο να πιστεύει ότι κάθε σύγκρουση μπορεί να σημαίνει και το τέλος της σχέσης. Οι συγκρούσεις, οι διαφωνίες ή οι ασυνέπειες με τον σύντροφό σας μπορεί να προκαλέσουν φόβο εγκατάλειψης, κάνοντάς σας να ζητήσετε επιβεβαίωση, να ανησυχείτε μήπως σας εγκαταλείψει ο σύντροφός σας ή να χρειάζεστε αμέσως κάποια σωματική εγγύτητα, από μια αγκαλιά μέχρι σεξουαλική επαφή για να νιώσετε “κοντά” στον σύντροφό σας.

Επιπτώσεις αυτό του τύπου προσκόλλησης

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με αγχώδη στυλ προσκόλλησης τείνουν να αναφέρουν τα ακόλουθα:

• Περισσότερες συγκρούσεις με τον σύντροφό τους
• Λιγότερη εμπιστοσύνη στις σχέσεις τους
• Χαμηλότερη ικανοποίηση από τη σχέση

Αυτές οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι αποτέλεσμα της τάσης ενός αγχώδους προσκολλημένου ατόμου να επικεντρώνεται σε αρνητικά γεγονότα και να υποθέτει τα χειρότερα για τις προθέσεις του συντρόφου του. Οι συμπεριφορές όπως η έντονη αντίδραση σε μια μικρή σύγκρουση, μπορεί να προκαλέσουν πρόσθετο στρες στη σχέση.

Πώς να αντιμετωπίσετε το προβληματικό κομμάτι

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ενώ η αγχώδης προσκόλληση μπορεί μερικές φορές να κάνει τις σχέσεις δύσκολες, δεν είστε καταδικασμένοι να είστε δυστυχισμένοι σε όλες τις σχέσεις σας. Στην πραγματικότητα, οι μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα με αγχώδη προσκόλληση τείνουν να δείχνουν μεγαλύτερη εκτίμηση στις σχέσεις τους και συχνά είναι πολύ συμπονετικά και εναρμονισμένα με τα συναισθήματα του συντρόφου τους.

Αυτές είναι μερικές συμβουλές για καλύτερη συμβίωση με τέτοιο είδος προσκόλλησης:

Κατανοήστε το άγχος σας

Η αναγνώριση του στυλ προσκόλλησης και του τρόπου με τον οποίο σχετίζεται με τις παιδικές σας εμπειρίες μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των άσχημων συμπεριφορών στις σχέσεις. Όταν το άγχος για τη σχέση σας επικρατεί, υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι αυτό μπορεί να είναι μια παλιά πληγή που επανεμφανίζεται. Προσπαθήστε να προσέχετε τα ερεθίσματα και εξασκηθείτε στον έλεγχο των αντιδράσεών σας.

Επικοινωνήστε με τον σύντροφό σας

Ενημερώστε τον σύντροφό σας για το τι σάς προκαλεί άγχος. Φτιάξτε ένα σχέδιο για την πλοήγηση των συγκρούσεων και συζητήστε τι χρειάζεστε και οι δύο για να αισθάνεστε περισσότερη ασφάλεια στη σχέση σας.

Βρείτε τρόπους για να αυτορυθμίσετε τα συναισθήματά σας

Η επεξεργασία και η ρύθμιση των συναισθημάτων σας είναι ουσιαστικό στοιχείο της επικοινωνίας σε κάθε σχέση. Αλλά για άτομα με αγχώδες στυλ προσκόλλησης, είναι επίσης σημαντικό να βρείτε τρόπους να ρυθμίσετε τα συναισθήματά σας μόνοι σας.

Ασχοληθείτε με τη ζωή σας εκτός της σχέσης σας

Μπορεί να είναι πολύ οικείο και καθησυχαστικό συναίσθημα να προσηλώνεστε στις στενές σχέσεις σας όταν έχετε αγχώδες στυλ προσκόλλησης. Αλλά μην ξεχνάτε και τις μη ρομαντικές σας σχέσεις, όπως και τον προσωπικό χρόνο που χρειάζεστε για να χαλαρώνετε και να ασχολείστε με τα χόμπι σας και με άλλες ασχολίες που σάς γεμίζουν. Αν δεν υπάρχουν δραστηριότητες στη ζωή σας που κάνετε χωρίς τον σύντροφό σας, το να βρείτε μερικές θα είναι εξαιρετικό πρώτο βήμα.