"NeuroMuSceteer": Μια πρωτοποριακή θεραπευτική λύση στην πολλαπλή σκλήρυνση από χέρια φοιτητών  

Με το ερευνητικό πρότζεκτ «NeuroMuSceteer», μια πρωτοποριακή και ως τώρα ανεξερεύνητη θεραπευτική λύση στην Πολλαπλή Σκλήρυνση, θα συμμετάσχει η διεπιστημονική φοιτητική ομάδα του ΑΠΘ iGEM Thessaloniki στον φετινό παγκόσμιο διαγωνισμό συνθετικής βιολογίας «iGEM Competition», διεκδικώντας άλλη μια διάκριση. Στόχος της πρότασης είναι να αποτελέσει βάση για την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς θεραπειών, στοχευμένων στην πολυπαραγοντική φύση της ασθένειας και μελλοντικά να καταστεί διαθέσιμο όχι μόνο στην επιστημονική κοινότητα αλλά και στους ασθενείς, όπως είπαν τα μέλη της ομάδας κατά τη συνάντηση που είχαν την Πέμπτη με τον πρύτανη του ΑΠΘ, καθηγητή Χαράλαμπο Φείδα, και τον αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων, Διά Βίου Μάθησης, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας, καθηγητή Γεώργιο Τζέτζη.

Το πρότζεκτ «NeuroMuSceteer»

Η καινοτομία του «NeuroMuSceteer» έγκειται στη διττή στόχευση στα συστήματα-κλειδιά της Πολλαπλής Σκλήρυνσης, δηλαδή το ανοσοποιητικό και το νευρικό. Η πρόταση των φοιτητών επιχειρεί να απαντήσει αποτελεσματικά στα δύο βασικά προβλήματα της παθοφυσιολογίας: την ενεργοποίηση της αυτοανοσίας και την αυξημένη καταστροφή των ολιγοδενδροκυττάρων, δηλαδή των κυττάρων που δρουν ως το «μονωτικό υλικό» (μυελίνη) των νευρικών κυττάρων. Μάλιστα, δρα ως εργαλείο ακριβείας, παρουσία στοιχείων στενά σχετιζόμενων με τη νόσο, κάτι μοναδικό σε σχέση με τις διαθέσιμες θεραπευτικές μεθόδους.

Συνολικά, με το κυτταρικό μέρος σταματά η απόκριση κατά της μυελίνης, ενώ με το μοριακό μέρος τα ολιγοδενδροκύτταρα -που δεν υφίστανται πια επίθεση- μπορούν να ανανεωθούν, διορθώνοντας σημαντικό μέρος των υφιστάμενων βλαβών του κεντρικού νευρικού συστήματος. Οι δύο πυλώνες, επομένως, δρουν συνδυαστικά, επιτρέποντας μια ολιστική προσέγγιση στην αντιμετώπιση της νόσου.

Αξίζει να σημειωθεί πώς σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερα από 2.000.000 άτομα παγκοσμίως και 30.000 στην Ελλάδα, τελούν υπό το καθεστώς της νόσου της Πολλαπλής Σκλήρυνσης, ευρέως γνωστή και ως «Σκλήρυνση κατά Πλάκας», με τους αριθμούς να αναμένεται να παρουσιάσουν ραγδαία αύξηση τις επόμενες δεκαετίες.

Πολλαπλές διεθνείς διακρίσεις

«Η διεθνώς διακεκριμένη φοιτητική διεπιστημονική ομάδα iGEM Thessaloniki έχει επιδείξει μια πολυετή δραστηριότητα με σημαντικές διεθνείς διακρίσεις στην ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών σε θέματα γενετικής με εφαρμογές σε ευαίσθητα θέματα υγείας όπως η νεοπλασίες και η πολλαπλή σκλήρυνση» δήλωσε ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Χαράλαμπος Φείδας, και τόνισε «Η ομάδα αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα αξιοποίησης των καινοτόμων ερευνητικών αποτελεσμάτων που παράγονται στο ΑΠΘ από δημιουργικές εθελοντικές πρωτοβουλίες φοιτητικών ομάδων για την επίλυση προβλημάτων με έντονο κοινωνικό αντίκτυπο, αξιοποιώντας όλη τη γνώση που παίρνουν από το ΑΠΘ και επενδύοντας στην άριστη συνεργασία και τη διεπιστημονικότητα. Η διοίκηση του ΑΠΘ στηρίζει και ενθαρρύνει ανάλογες πρωτοβουλίες που αναδεικνύουν το υψηλό επίπεδο γνώσης που παράγεται στο ΑΠΘ και μεταδίδεται στους φοιτητές και στις φοιτήτριες που θα αποτελέσουν το μελλοντικό ερευνητικό δυναμικό της χώρας μας».

Με βασικό χαρακτηριστικό τη διεπιστημονικότητά της, η ομάδα iGEM Thessaloniki εκπροσωπεί το ΑΠΘ στον Διαγωνισμό από το 2017. Η φετινή ομάδα αποτελείται από 11 φοιτητές/τριες, τεσσάρων σχολών και επτά τμημάτων του ΑΠΘ. Μέλη της ομάδας είναι, από το Τμήμα Ιατρικής ο Αλέξανδρος Λιάτσος, ο Παναγιώτης Μπούτος και ο Ηλίας Πηλιανίδης, από το Τμήμα Γεωπονίας η Μαρία-Χριστίνα Τσιλιά και η Μαρία-Λουίζα Τακατζόγλου, από το Τμήμα Χημείας η Αναστασία Τρυγούτη και ο Βασίλειος-Παναγιώτης Θεοχαρόπουλος, από το Τμήμα Χημικών Μηχανικών η Ιωάννα Καράμπελα, από το Τμήμα Φαρμακευτικής η Μαρία Κεφαλά, από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών ο Αντώνιος Τσιορβάς και η απόφοιτη του Τμήματος Βιολογίας Εύα Χασεκίδου. Εκπαιδεύτριες της ομάδας είναι από το Τμήμα Ιατρικής η Δρ. Κωνσταντίνα Ψαθά και η Δρ. Στεφανία Μανιάτση.

Επιστημονικός υπεύθυνος της ομάδας είναι, για τέταρτη χρονιά, ο Αν. Καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ και Συντονιστής της διεπιστημονικής ομάδας Λειτουργικής Πρωτεϊνωματικής Ανάλυσης και Βιολογίας Συστημάτων (FunPATh, ΚΕΔΕΚ ΑΠΘ), Μιχάλης Αϊβαλιώτης.

Ο παγκόσμιος διαγωνισμός

Ο Διαγωνισμός «iGEM Competition» ξεκίνησε το 2004 ως πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου MIT και έκτοτε διοργανώνεται κάθε χρόνο, υπό την αιγίδα του μη κερδοσκοπικού ιδρύματος «iGEM Foundation. Ο Διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί φέτος τον Οκτώβριο του 2024, στο Παρίσι. Ο Διαγωνισμός αποτελεί πλέον θεσμό και έχει αναδείξει πολλές σημαντικές επιστημονικές εξελίξεις, δημοσιεύσεις και νεοφυείς επιχειρήσεις.