Β. Κώτσης: Τα νέα αντιυπερτασικά, το αναμενόμενο εμβόλιο και μία ελληνική πατέντα

Η υψηλή αρτηριακή πίεση αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, και αν παραμείνει για καιρό αρρύθμιστη μπορεί να προκαλέσει πολλαπλά προβλήματα στην καρδιακή και τη νεφρική λειτουργία.

Νέου τύπου αντιυπερτασικά φάρμακα που συνδυάζουν πολλαπλές δραστικές ουσίες σε ένα χάπι, βρίσκονται σήμερα στη διάθεση γιατρών και ασθενών, εξασφαλίζοντας αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της υπέρτασης με λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες, ενώ πολλά νέα σκευάσματα βρίσκονται σε διάφορα στάδια μελετών. Σε φάση ΙΙ βρίσκονται, την ίδια ώρα, κλινικές δοκιμές για την ανάπτυξη θεραπευτικού εμβολίου.

Ο καθηγητής Παθολογίας - Υπέρτασης στο ΑΠΘ, διευθυντής της Γ' Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου της Θεσσαλονίκης και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης, Βασίλειος Κώτσης, μιλάει στο iatronet.gr για τα νέα φάρμακα κατά της υπέρτασης, για μια ελληνική πατέντα που στοχεύει παράλληλα σε δύο παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς της, ενώ απευθύνει σύσταση για περιορισμού του αλατιού στη διατροφή μας, κάνοντας αρχή από το εορταστικό τραπέζι.

Νέα φάρμακα

"Όταν ο ασθενής αφήνει για μεγάλο χρονικό διάστημα την πίεσή του ανεξέλεγκτη - πάνω από 140 η συστολική ('μεγάλη'), πάνω από 90 η διαστολική ('μικρή') - είναι γνωστό ότι έχει πολλαπλά προβλήματα στην καρδιά, στα αγγεία και στα νεφρά", αναφέρει ο καθηγητής.

Η αντιμετώπιση της υπέρτασης γίνεται με πολλαπλές φαρμακευτικές αγωγές, με τα πιο καινούργια φάρμακα που έχουν κυκλοφορήσει να συνδυάζουν πολλαπλές δραστικές ουσίες σε ένα. "Σε ένα χάπι μπορεί να έχουμε τρεις ουσίες σε χαμηλότερες δόσεις, έτσι ώστε να μην έχουμε τις ανεπιθύμητες ενέργειες των μεγάλων δόσεων και ταυτόχρονα να έχουμε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, γιατί τα φάρμακα έχουν συνεργική δράση μεταξύ τους", εξηγεί και αναφέρεται σε μια ελληνική πατέντα: "Καινούργιο φάρμακο που ξεκίνησε στην Ελλάδα πρώτη φορά πανευρωπαϊκά, συνδυάζει ιρβεσαρτάνη με αμλοδιπίνη, σε χαμηλές και σε υψηλότερες δόσεις, ενώ παράλληλα γίνονται μελέτες τέταρτου σταδίου για φάρμακο που συνδυάζει τρεις ουσίες. Νομίζω ότι είναι μια σημαντική πρωτοβουλία που βοηθάει τόσο την ελληνική βιομηχανία όσο και την Ελλάδα".

Παράλληλα, αναμένονται δύο νέα φάρμακα για την ανθεκτική υπέρταση, δηλαδή για ασθενείς που δεν μπορούν να ρυθμίσουν την πίεσή τους παρά την πολλαπλή φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν. "Έχουν προχωρήσει αυτές οι μελέτες, βρίσκονται σε στάδιο 4 και πιστεύω ότι κάποια στιγμή μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια θα έρθουν και στην Ελλάδα".

Εμβόλια για την υπέρταση

Σε εξέλιξη βρίσκεται, την ίδια ώρα, η έρευνα για την ανάπτυξη θεραπευτικού εμβολίου, που θα χορηγείται αντί για φαρμακευτική αγωγή.

"Έχουμε σε στάδιο ΙΙ μελέτες για εμβόλια εναντίον των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης - ΙΙ και εναντίον των β αδρενεργικών υποδοχέων. Ουσιαστικά δηλαδή εναντίον των δύο συστημάτων που είναι κυρίαρχα στην υπέρταση παθοφυσιολογικά. Το σύστημα της αγγειοτενσίνης αλδοστερόνης και το σύστημα που έχει σχέση με τους β υποδοχείς θα μπορούν να μπλοκαριστούν με ένα εμβόλιο", σημειώνει, προσθέτοντας: "Δεν ξέρουμε ακόμη σε απόλυτο βαθμό ούτε την αποτελεσματικότητά του, ούτε το αν θα λαμβάνεται άπαξ ή αν θα επαναλαμβάνεται μετά την πρώτη χορήγηση. Ακόμη είναι σε πειραματικό στάδιο, θα πρέπει να περάσουν οι μελέτες σε φάση ΙΙΙ για να προκύψουν αυτές οι πληροφορίες".

Λιγότερο αλάτι στα τρόφιμα

Η μεγάλη πρόκληση για την επιστημονική κοινότητα, σύμφωνα με τον κ.Κώτση, είναι να πειστούν οι ασθενείς να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες, μειώνοντας την ποσότητα του αλατιού που καταναλώνουν. "Αλλά, δεν είναι μόνο οι ασθενείς που πρέπει να πειστούν, είναι και η βιομηχανία", τονίζει, κάνοντας αναφορά σε σχετικές καμπάνιες που γίνονται από προηγμένες χώρες προς την βιομηχανία τροφίμων, ώστε να μειώσουν την περιεκτικότητα αλατιού στα τρόφιμα.

"Χρησιμοποιούσαμε επί χρόνια το αλάτι σαν συντηρητικό, επειδή δεν είχαμε ψυγεία. Στη σημερινή εποχή το αλάτι δεν είναι απαραίτητο για αυτούς τους λόγους, άρα πρέπει σιγά σιγά να ελαττωθεί η ποσότητά του στα τρόφιμα, καθώς πάρα πολλά τρόφιμα έχουν μεγάλη ποσότητα με χαρακτηριστικό παράδειγμα το ψωμί", επισημαίνει, υποστηρίζοντας πως η προσπάθεια πρέπει να γίνει συντεταγμένα σε επίπεδο Ε.Ε. "Υπάρχουν χώρες που έχουν προχωρήσει, αλλά πρέπει να υπάρξουν σχετικές ντιρεκτίβες από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνεργασία με τη βιομηχανία, με στόχο να ελαττωθεί το ποσοστό της υπέρτασης στον πληθυσμό. Η απόφαση πρέπει να είναι πολιτική, αλλά και ο καθένας μας πρέπει να πάρει απόφαση για τον εαυτό του να μειώσει το αλάτι".

Η αρχή θα μπορούσε να γίνει αυτές τις ημέρες στα εορταστικά τραπέζια, με προσπάθεια να μην προστεθεί επιπλέον αλάτι από αυτό που περιέχεται ήδη στα τρόφιμα που θα καταναλώσουμε. "Από εκεί και πέρα, ισχύουν οι γενικές οδηγίες πρόληψης, που περιλαμβάνουν τον έλεγχο του βάρους, σωματική άσκηση με συχνότητα 2 - 3 φορές την εβδομάδα, διακοπή καπνίσματος κ.ά. Αλλά το αλάτι είναι το άμεσο, αυτό που μπορεί να αυξήσει την πίεση και να στείλει ανθρώπους με υπερτασική κρίση στο νοσοκομείο, γι αυτό δίνω ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό", καταλήγει ο καθηγητής.