Σκοτεινή τριάδα προσωπικότητας: Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Η σκοτεινή τριάδα είναι μια θεωρία της ψυχολογίας που αναπτύχθηκε το 2002. Υποδηλώνει ότι τρία διαφορετικά αλλά επικαλυπτόμενα χαρακτηριστικά εξηγούν ορισμένα είδη αρνητικής συμπεριφοράς. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ο ναρκισσισμός, η ψυχοπάθεια και ο μακιαβελισμός.

Ο ναρκισσισμός είναι μια τάση προς τη μεγαλοπρέπεια και την αλαζονεία. Τα άτομα με ναρκισσιστικές τάσεις χρειάζονται πολλή προσοχή και επιβεβαίωση. Και κάποιοι είναι πρόθυμοι να προκαλέσουν κακό σε άλους - σωματικό ή συναισθηματικό - για να την πάρουν. Ο καθένας μπορεί να έχει ναρκισσιστικές τάσεις. Αλλά σε μερικούς ανθρώπους, αυτές οι συμπεριφορές είναι αρκετά σοβαρές ώστε να υπάρξει διάγνωση ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας. Σε γενικές γραμμές, τα άτομα με προσωπικότητα σκοτεινής τριάδας έχουν ναρκισσιστικές τάσεις αλλά δεν ταιριάζουν απόλυτα σε μια διάγνωση ναρκισσιστικής διαταραχής.

Η ψυχοπάθεια είναι ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που περιλαμβάνει έλλειψη ενσυναίσθησης ή τύψεων. Οι άνθρωποι που έχουν ψυχοπαθητικές τάσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα παρορμητικοί. Συχνά τείνουν προς την αρνητική, αντικοινωνική και εγκληματική συμπεριφορά. Η ψυχοπάθεια δεν είναι διάγνωση ψυχικής υγείας. Το πλησιέστερο ισοδύναμο είναι η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας. Όπως και με τον ναρκισσισμό, τα άτομα με σκοτεινές τριαδικές προσωπικότητες έχουν συχνά αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά δεν πληρούν τα κριτήρια για διάγνωση.

Μακιαβελισμός είναι η τάση για ψέματα και χειραγώγηση για την απόκτηση εξουσίας. Τα άτομα με μακιαβελικές τάσεις καταλαβαίνουν τι είναι ηθική αλλά δεν την εκτιμούν. Εκτός του ότι είναι κυνικοί, συχνά τους λείπει το συναίσθημα και η ενσυναίσθηση. Αυτό δυσκολεύει τη διατήρηση των σχέσεων. Ο μακιαβελισμός δεν θεωρείται διαταραχή ψυχικής υγείας.

Η σκοτεινή τριάδα δεν αποτελεί διάγνωση, και επίσης δεν αποτελεί ζήτημα ομοφωνίας ανάμεσα στους ειδικούς ψυχικής υγείας. Κάποιοι προτείνουν την προσθήκη ή την αφαίρεση παραγόντων, ενώ άλλοι αμφισβητούν εντελώς την θεωρία αυτή. Ακόμα όμως και αν δεν προβούμε σε χαρακτηρισμούς χωρίς να είμαστε οι ίδιοι ψυχίατροι, τα άτομα που εμφανίζουν τέτοια χαρακτηριστικά θα μπορούσαν να είναι όντως επικίνδυνα. Πρόκειται για συμπεριφορές που δεν γίνονται άμεσα ορατές, και σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζονται από ανθρώπους που ξέρουν καλά να τις κρύβουν και να μπλέκονται στο πλήθος.

Αυτά είναι μερικά σημάδια που θα πρέπει να έχετε υπόψιν, ξανά όχι για να βγάλετε διαγνώσεις μόνοι σας – αλλά κυρίως επειδή ένα άτομο με αυτά τα στοιχεία μάλλον θα είναι (στην καλύτερη) όχι και τόσο ευχάριστη παρέα μακροπρόθεσμα.

Εγωκεντρισμός

Τα άτομα με σκοτεινές τριαδικές προσωπικότητες τείνουν να είναι εξαιρετικά ανασφαλή. Ωστόσο, βλέπουν τον εαυτό τους ως κάτι ξεχωριστό. Και περιμένουν από τους άλλους να τους συμπεριφέρονται έτσι, ανεξάρτητα από το τι κάνουν ή πώς συμπεριφέρονται – για την ακρίβεια, αυτή η εξωτερική επιβεβαίωση είναι μεγάλο κομμάτι στο να διατηρήσουν αυτή την ταυτότητα ασφαλή. Ως αποτέλεσμα, τείνουν να αισθάνονται παρεξηγημένοι από τους ανθρώπους γύρω τους, ή να συμπεριφέρονται ως θύματα. Όταν συμβαίνει κάτι που απειλεί την αυτοαντίληψη ή τη φήμη τους, είναι πολύ πιθανό να δούμε άσχημη αντίδραση. Είναι, επίσης, πολύ συνηθισμένο για αυτά τα άτομα να προσπαθούν να ελέγχουν την ροή μιας κουβέντας ώστε να αποκαλύπτουν όσο το δυνατόν λιγότερες πληροφορίες μπορούν για τον εαυτό τους. Τέλος, είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι με ναρκισσιστικές τάσεις μπορούν να είναι εξαιρετικοί στο να κερδίζουν την εμπιστοσύνη των ανθρώπων.

Έλλειψη στενών σχέσεων

Επειδή είναι γοητευτικοί, οι άνθρωποι με σκοτεινή τριάδα προσωπικότητας μπορεί να είναι αρκετά δημοφιλείς. Αλλά οι σχέσεις τους τείνουν να είναι επιφανειακές. Τα άτομα με σκοτεινές τριαδικές προσωπικότητες κάνουν συχνά βραχυπρόθεσμες σχέσεις. Επιλέγουν τα one-nightstandsαντί για σταθερές σχέσεις και πολλές γνωριμίες αντί για στενούς φίλους. Αυτό συμβαίνει επειδή αποφεύγουν την προσκόλληση. Στην περίπτωση που κάποιος κάνει μακροχρόνια, στενή σχέση μαζί τους, είναι πολύ πιθανό να μην αισθάνεται ικανοποιημένος συναισθηματικά, και μπορεί να υπάρχει η αίσθηση ότι η σχέση είναι σαν παιχνίδι για το άλλο άτομο.

Πολλά ψέματα

Οι άνθρωποι με σκοτεινή τριαδική προσωπικότητα χρησιμοποιούν την εξαπάτηση για να σποκτήσουν αυτό που θέλουν. Και επειδή οι περισσότεροι θέλουν να αρέσουν, να τους εμπιστεύονται και να τους θαυμάζουν, δεν θα διστάσουν να σας πουν αυτό που θέλετε να ακούσετε.

Έλλειψη συμπόνιας

Για πολλούς από εμάς, η συμπόνια είναι σαν αντανακλαστικό. Αν δούμε κάποιον να πέφτει, θα τον βοηθήσουμε να σηκωθεί. Αυτό το αντανακλαστικό δεν υπάρχει σε τέτοια άτομα. Αλλά να θυμάστε: Το να έχουμε παρορμήσεις και τις κάνουμε πράξη είναι δύο διαφορετικά πράγματα.

Ζήλια

Ενα σύμπλεγμα ανωτερότητας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα ζήλιας. Ο συνδυασμός ναρκισσισμού και μακιαβελισμού σημαίνει ότι αυτά τα άτομα επιζητούν πολλή προσοχή και επιβεβαίωση, και όταν δεν την λαμβάνουν μπορεί να προβούν σε σκηνές ζηλοτυπίας. Μια μελέτη του 2024 βρήκε συσχέτιση μεταξύ των χαρακτηριστικών της σκοτεινής τριάδας και της ελεγκτικής, παρεμβατικής συμπεριφοράς απέναντι σε συντρόφους, όπως και τουonlinestalking.