Διατροφή μετά από βαριατρικά χειρουργεία

Η δίαιτα μετά από χειρουργεία παχυσαρκίας καθορίζει το είδος και την ποσότητα του φαγητού που μπορεί να καταναλωθεί σε κάθε γεύμα. Εξυπηρετεί κυρίως στην ταχύτερη επούλωση του τραύματος και στην ομαλή αλλαγή των διατροφικών συνηθειών του ατόμου.

Η καλή συμμόρφωση του ασθενούς με αυτή μπορεί να εγγυηθεί μια απώλεια βάρους με ασφαλή τρόπο. Ο χειρουργός και ο διαιτολόγος μπορούν να προσφέρουν σημαντική καθοδήγηση πάνω στο κομμάτι αυτό.

Τι πρέπει να τρώμε μετά την επέμβαση

Η δίαιτα μετά από βαριατρικά χειρουργεία ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της χειρουργικής επέμβασης (περιοριστικού τύπου ή δυσαπορρόφησης), τον τρόπο με τον οποίο εκτελείται (ανοιχτό χειρουργείο ή λαπαροσκοπικά) και το ατομικό ιστορικό του ασθενούς.

Τις περισσότερες φορές, κινείται γύρω από τέσσερα διατροφικά στάδια, ειδικής σύστασης και υφής, που εξυπηρετούν στην ομαλή εισαγωγή των στερεών τροφίμων στη διατροφή του ασθενούς και στην αναγνώριση των σημαδιών πείνας / κορεσμού.

Ο χρόνος παραμονής στο κάθε στάδιο εξαρτάται από το ρυθμό ανάρρωσης και αλλαγής των διατροφικών συνηθειών του ατόμου. Σε αυτό το διάστημα είναι πιθανό να εμφανιστούν δυσανεξίες και απέχθειες σε αρκετά από τα τρόφιμα που άλλοτε ήταν καλά ανεκτά.

Συνήθως, η χωρίς πρόβλημα κατανάλωση τροφίμων με πιο σκληρή υφή επιτυγχάνεται στους 2-4 μήνες μετεγχειρητικά.

Στάδιο 1ο: Υγρά τρόφιμα

1-2 ημέρες μετά το χειρουργείο συστήνεται, συνήθως, πλήρης νηστεία από το στόμα για να αρχίσει το στομάχι να επουλώνεται. Έπειτα, συστήνεται σταδιακή εισαγωγή υγρών και ημιστερεών τροφίμων ανάλογα με το βαθμό ανοχής που παρουσιάζει σε αυτά ο ασθενής.

Τρόφιμα που μπορεί να περιλαμβάνονται στο στάδιο αυτό είναι τα ακόλουθα:

• Ζωμός – κρέατος ή κοτόπουλου
• Φιδές πολύ καλά βρασμένος
• Σούπες – σουρωμένες από τρόφιμα π.χ. λαχανικά, κρέας κτλ.
• Γάλα έως 1-1,5%
• Γιαούρτι 0- 2%
• Ζελέ χωρίς ζάχαρη
• Φρουτοχυμοί χωρίς πρόσθετη ζάχαρη και χωρίς κομματάκια φρούτων
• Νερό

Κατά τη διάρκεια του 1ου σταδίου, που μπορεί να διαρκέσει από 2-4 εβδομάδες, τα υγρά είναι να πίνονται αργά και όχι σε μεγαλύτερη ποσότητα από 60-90ml τη φορά. Απαγορεύονται τα ανθρακούχα και καφεϊνούχα ροφήματα. Τέλος, απαγορεύεται η κατάποση υγρών παράλληλα με το φαγητό· συστήνεται απόσταση περίπου 30 λεπτών ανάμεσα στο γεύμα και στην κατάποση υγρών.

Επειδή αυτό το στάδιο θεωρείται διατροφικά ανεπαρκές συνήθως συστήνεται κάποιο διατροφικό συμπλήρωμα (αντιοξειδωτικά, πρωτεΐνη, γλουταμίνη).

Στάδιο 2ο: Πολτοποιημένα τρόφιμα

Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, που μπορεί να διαρκέσει από 2-4 εβδομάδες, μπορούν να καταλωθούν τρόφιμα που έχουν υποστεί τέτοια επεξεργασία (αλέθονται στο μπλέντερ) ώστε να έχουν μαλακή σύσταση και υφή. Τρόφιμα που συστήνεται να πολτοποιηθούν είναι τα ακόλουθα:

• Κιμάς άπαχου κρέατος
• Όσπρια
• Ψάρι
• Ασπράδια αυγών
• Γιαούρτι
• Μαλακά φρούτα και λαχανικά
• Τυρί Cottage, ανθότυρος ή μαλακά τυριά σε κρέμα με μειωμένα λιπαρά

Τα στερεά τρόφιμα προκειμένου να πολτοποιηθούν μπορούν να αναμειχθούν με κάποιο από τα παρακάτω υγρά:

• Νερό
• Γάλα χωρίς λιπαρά
• Χυμός χωρίς πρόσθετη ζάχαρη
• Ζωμός
• Σάλτσα χωρίς πρόσθετα λιπαρά

Σε αυτό το στάδιο είναι να ληφθεί υπόψη ότι το πεπτικό σύστημα πιθανά να εξακολουθεί να είναι ευαίσθητο σε πικάντικα τρόφιμα ή γαλακτοκομικά προϊόντα. Γι’ αυτό και τα τρόφιμα αυτά είναι να προστίθενται σταδιακά στη διατροφή και σε μικρές ποσότητες τη φορά.

Στάδιο 3ο: Μαλακά τρόφιμα

Στο στάδιο αυτό, που μπορεί να διαρκέσει από 2-8 εβδομάδες, αρχίζει η σταδιακή προσθήκη μαλακών, στερεών τροφίμων στη διατροφή. Τα τρόφιμα που επιτρέπεται να καταναλωθούν σε αυτό το στάδιο είναι όσα είναι αρκετά μαλακά ώστε υπό την πίεση του πιρουνιού να πολτοποιούνται.

Παραδείγματα τέτοιων τροφίμων είναι:

• Ο κιμάς ή οι μπουκίτσες κρέατος
• Η κομπόστα φρούτων ή τα πολύ ώριμα φρέσκα φρούτα
• Τα καλά μαγειρεμένα λαχανικά.

Στάδιο 4ο: Στερεά τρόφιμα

2-3 μήνες μετά το βαριατρικό χειρουργείο, ο ασθενής μπορεί σταδιακά να εισάγει στη διατροφή του τρόφιμα με πιο σκληρή υφή. Το πεπτικό του σύστημα πιθανά να εξακολουθεί να είναι ευαίσθητο σε πικάντικα ή τραγανά τρόφιμα, γι’ αυτό και συστήνεται συντηρητική στάση απέναντι σε αυτές τις επιλογές.

Επιπλέον, προσοχή χρειάζεται και με τα τρόφιμα που έχουν υψηλό στερεό υπόλειμμα (ξηροί καρποί και σπόροι, Popcorn, αποξηραμένα φρούτα, πλούσια σε ίνες λαχανικά, σκληρά ή ξεροψημένα κρέατα), τα αναψυκτικά, τα ανθρακούχα ποτά και το ψωμί.

Οι τροφές αυτές συνήθως δεν είναι καλά ανεκτές μέχρι και τον έκτο μήνα μετά το χειρουργείο και μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερικά συμπτώματα (εμετός, ναυτία και γενικά συμπτώματα του συνδρόμου dumping). Με την πάροδο του χρόνου, ενδέχεται κάποια από αυτά τα τρόφιμα να είναι καλύτερα ανεκτά, συστήνεται ωστόσο η όποια προσθήκη να γίνεται πάντα υπό την καθοδήγηση του γιατρού και του διαιτολόγου.

Ισορροπημένη διατροφή

3-4 μήνες μετά την επέμβαση, ο ασθενής μπορεί να ξεκινήσει μια ισορροπημένη διατροφή, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την κατάσταση της υγείας του και τις όποιες δυσανεξίες σε τρόφιμα έχει εμφανίσει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Σε αυτό το στάδιο, είναι πιθανό τρόφιμα που τον πρώτο καιρό μετά το χειρουργείο ερέθιζαν το στομάχι του να είναι πλέον καλύτερα ανεκτά.

Γι αυτό και συστήνεται η σταδιακή επανεισαγωγή όλων των τροφίμων που μέχρι εκείνο τον καιρό προκαλούσαν κάποιας μορφής δυσανεξία, πάντα την καθοδήγηση του γιατρού και του διαιτολόγου.