Δυσανεξία στο γάλα: Ζώντας χωρίς λακτόζη

Η δυσανεξία στη λακτόζη ή στο αγελαδινό γάλα είναι κατάσταση διαφορετική από την αλλεργία στο γάλα της αγελάδας. Η λακτόζη είναι το κύριο σάκχαρο του γάλακτος και μεταβολίζεται από τον οργανισμό με ένα ένζυμο που ονομάζεται λακτάση. Στη δυσανεξία στη λακτόζη, το ένζυμο αυτό παρουσιάζει μερική ή ολική έλλειψη, με αποτέλεσμα την αδυναμία πέψης του γάλακτος. Η δυσανεξία στη λακτόζη αποτελεί κατάσταση συνηθισμένη και δεν είναι απειλητική για τη ζωή.

Η ποσότητα λακτάσης που παράγει ο άνθρωπος ελαττώνεται μετά την ηλικία των 2 ετών, αν και στη Δύση πολλοί ενήλικες παράγουν αρκετή λακτάση ώστε να μπορούν να πέψουν το γάλα.

Η δυσανεξία στη λακτόζη προκαλεί ναυτία, πόνο στην κοιλιακή χώρα και κοιλιακές κράμπες, μετεωρισμό (φούσκωμα), αέρια και διάρροια. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται συνήθως σύντομα μετά την κατανάλωση γάλακτος, μπορεί όμως να παρατηρηθούν και αρκετές ώρες αργότερα. Εάν ένα άτομο παράγει μικρές ποσότητες λακτάσης, συνήθως είναι σε θέση να ανεχτεί μικρές ποσότητες γάλακτος και θα παρουσιάσει συμπτώματα μόνο μετά την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων.

Πόση αναστάτωση θα προκαλέσει το γάλα στον οργανισμό εξαρτάται από το πόσο σοβαρή είναι η έλλειψη της λακτάσης. Το 60 με 80% μπορεί να καταναλώσει ένα ποτήρι γάλα χωρίς να εκδηλώσει δυσάρεστα συμπτώματα και περίπου οι μισοί μπορούν να καταναλώσουν ακόμα και δύο ποτήρια γάλα.

• Γαλακτοκομικά που δημιουργούν πρoβλήματα: απλό γάλα, βούτυρο γάλακτος, γάλα οξεόφιλης καλλιέργειας, κρέμα γάλακτος, τυρί, βούτυρο, γιαούρτι που έχει υποστεί θερμική επεξεργασία, τυρόγαλα, όλα τα γαλακτοκομικά που χρησιμοποιούνται στα τυποποιημένα τρόφιμα (γάλα σε σκόνη, γαλακτοματοποιητές).
• Γαλακτοκομικά που δεν δημιουργούν πρόβλημα: γιαούρτι, σοκολατούχο γάλα.

Λακτόζη πιθανόν να περιέχουν και τα εξής τρόφιμα:

• Ψωμί και αρτοσκευάσματα
• Κέικ και βουτήματα
• Ζαχαρώδη προϊόντα (πχ καραμέλες)
• Έτοιμο μείγμα για πουρέ
• Μαργαρίνη
• Πολλά συνταγογραφημένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων και των αντισυλληπτικών χαπιών, καθώς και φάρμακα που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή όπως δισκία
• Μείγματα έτοιμης ζύμης για πανκέικ, μπισκότα, και τα παρόμοια
• Δημητριακά για πρωινό, τα οποία έχουν υποστεί επεξεργασία
• Σάλτσες για σαλάτες
• Σούπες.

Το γιαούρτι αποδεικνύεται σωτήριο

Το γιαούρτι θεωρείται ασφαλές, διότι ο οργανισμός το επεξεργάζεται, έτσι ώστε να γίνει εύπεπτο. Τα βακτήρια που περιέχονται στο γιαούρτι αναλαμβάνουν το ρόλο του ενζύμου που απουσιάζει και χωνεύουν για λογαρισμό μας αρκετή ποσότητα από το σάκχαρο του γάλακτος. Βεβαιωθείτε ότι το γιαούρτι που καταναλώνετε περιέχει ζωντανές καλλιέργειες, κάτι που συμβαίνει με τα περισσότερα γιαούρτια που διατίθενται στην αγορά.

Τα νεκρά βακτήρια δεν έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Τα απλά γιαούρτια εξουδετερώνουν καλύτερα τη λακτόζη από ότι εκείνα που περιέχουν πρόσθετα βελτιωτικά γεύσης. To βούτυρο γάλακτος καθώς και το γάλα οξεόφιλης καλλιέργειας, παρά τη ζύμωση που έχουν υποστεί, εξακολουθούν να προκαλούν στους περισσότερους δυσάρεστα συμπτώματα όπως και το απλό γάλα.

Προσοχή στο γιαούρτι που έχει υποστεί θερμική επεξεργασία. Όταν το γιαούρτι καταψύχεται, μερικές φορές παστεριώνεται εκ νέου, γεγονός που σκοτώνει τα βακτήρια.

Tι πρέπει να καταναλώνετε εάν εμφανίζετε δυσανεξία στη λακτόζη;

• Mπορείτε να προσθέσετε στο γάλα σας δισκία, τα οποία παρέχουν το ένζυμο που απουσιάζει από τον οργανισμό.
• Μπορείτε να καταναλώνετε ειδικά γαλακτοκομικά προϊόντα, τα οποία περιέχουν μειωμένη ποσότητα λακτόζης. Αυτό σας επιτρέπει να πίνετε γάλα και να προσλαμβάνετε έτσι το ασβέστιο που χρειάζεται ο οργανισμός σας.
• Επίσης υπάρχουν σταγόνες του ενζύμου λακτάσης. Αν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη μπορείτε να βάζετε σταγόνες λακτάσης στο γάλα σας πριν το πιείτε.
• Καταναλώνετε μικρότερες ποσότητες γάλακτος πιο συχνά.
• Καταναλώνετε το γάλα σε συνδυασμό με τα γεύματα, γιατί είναι πιο εύκολο να χωνευτεί η λακτόζη όταν καταναλώνεται με άλλα τρόφιμα.
• Προτιμάτε το πλήρες γάλα έναντι του αποβουτυρωμένου.
• Μπορείτε να καταναλώνετε τα μη γαλακτοκομικά ποτά όπως η σόγια, το γάλα αμυγδάλου και το γάλα ρυζιού, τα οποία συχνά ενισχύονται με τα θρεπτικά συστατικά αναδόμησης των οστών όπως το ασβέστιο και η βιταμίνη D.
• Αποφεύγετε το βούτυρο γάλακτος, το γάλα οξεόφιλης καλλιέργειας, καθώς και το γιαούρτι που έχει υποστεί θερμική επεξεργασία.

Άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη πρέπει να γνωρίζουν και τις υπόλοιπες πηγές ασβεστίου.

Το ασβέστιο είναι πολύ σημαντικό για την υγεία των οστών μας. Η κατανάλωση του γάλακτος και των γαλακτοκομικών τροφίμων που γίνονται από το γάλα είναι ο κυριότερος τρόπος για την προμήθεια του σώματος μας με το ασβέστιο.

Εάν κάποιος έχει πρόβλημα στο να πίνει ή να καταναλώνει τα παραπάνω προϊόντα μπορεί να έχει πρόβλημα πρόσληψης ασβεστίου.
Για το λόγο αυτό, τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη πρέπει να γνωρίζουν και τα άλλα τρόφιμα που είναι πλούσιες πηγές ασβεστίου όπως:

• Τα ψάρια που τρώγονται με κόκαλα
• Οι σαρδέλες
• Το μπρόκολο
• Το πράσο, τα ραδίκια και το σπανάκι
• Τα όσπρια
• Το μαλακό τυρί από σόγια
• Το λάχανο
• Τα αμύγδαλα
• Το ψωμί ολικής άλεσης με σπόρια
• Ο κρόκος του αυγού.