Διατροφικές συστάσεις για αυξημένη ουρία

Η έννοια της ουρίας

Η ουρία αποτελεί το τελικό προϊόν του αζώτου, που προέρχεται από τον μεταβολισμό των πρωτεϊνών. Συντίθεται στο ήπαρ μέσω του κύκλου της ουρίας, γνωστός και ως κύκλος της ορνιθίνης, όπου ο οργανισμός σε μια προσπάθειά του να απομακρύνει την τοξική αμμωνία τη μετατρέπει σε ουρία που είναι λιγότερο τοξική και αποβάλλεται από τους νεφρούς.
Η ουρία παράγεται και αποβάλλεται καθημερινά ενώ η ημερήσια απέκκριση της σε έναν ενήλικα είναι της τάξεως των 20g.

Ουρία και μεταβολισμός

O καλός μεταβολισμός της ουρίας προϋποθέτει καλή κυκλοφορία και επάρκεια αίματος και καλή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος, το οποίο δρα ως απεκκριτικό φίλτρο των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού. Ο ρυθμός του μεταβολισμού, η μυϊκή μάζα, η διατροφή, η ηλικία, η πρόσληψη νερού και αλκοόλ, τα προσλαμβανόμενα φάρμακα, η θερμοκρασία, είναι στοιχεία που επηρεάζουν τα επίπεδα της ουρίας. Η συγκέντρωση της ουρίας στο αίμα, στο υγιές άτομο, σχετίζεται με το ποσό των προσλαμβανόμενων πρωτεϊνών.

Αύξηση ουρίας στο αίμα:

Αυξημένες τιμές της ουρίας υποδηλώνουν κακή νεφρική λειτουργία και οφείλεται σε:

• Διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες (όπως είναι οι αθλητές, πρωτεϊνικές δίαιτες κ.α.)
• Φαρμακευτική αγωγή με την πάροδο της ηλικίας (όπως κορτικοστεροειδή)
• Αιμορραγία σε τμήμα του πεπτικού συστήματος (λόγω αυξημένου καταβολισμού των πρωτεϊνών) και παρατηρείται ταυτόχρονη αύξηση της κρεατινίνης
• Οξεία σπειραματονεφρίτιδα
• Νεφρωσικό σύνδρομο
• Οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
• Αφυδάτωση μετά από έντονους εμετούς, εφιδρώσεις και διάρροιες
• Οξεία και Χρόνια πυελονεφρίτιδα
• Λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος
• Ήπια λευκωματουρία
• Υπέρταση
• Μειωμένη ροή αίματος στους νεφρούς (όπως εγκαύματα, πρόσφατη καρδιακή προσβολή & συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, έντονο stress & shock).

Διατροφικές συστάσεις:

Σε ένα υγιές άτομο η διατροφική παρέμβαση έχει ως στόχο την μείωση των τιμών της ουρίας και επαναφορά της στα φυσιολογικά όρια.

• Σωστή ενυδάτωση του οργανισμού τουλάχιστον 1 ½ - 2 λίτρα υγρών ημερησίως (νερό, καφές, ρόφημα κακάο, γάλα ημίπαχο, χυμός, αφεψήματα).
• Ήπια κατανάλωση πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξία (όπως γαλακτοκομικά προϊόντα ημίπαχα, ξηροί καρποί ανάλατοι, αυγό ολόκληρο, κοτόπουλο, γαλοπούλα, άπαχο μοσχαρίσιο κρέας και κιμάς, ψαρονέφρι και ψάρι). Η συνιστώμενη πρόσληψη λευκωμάτων για τον περιορισμό των πουρινών, εφόσον οι τιμές της ουρίας είναι αυξημένες, ανέρχεται στα 90-120g.
• Ενίσχυση της διατροφής με όσπρια και λαχανικά που περιέχουν φυτική πηγή πρωτεϊνών, τα φυτοοιστρογόνα, και συνδυαστικά με δημητριακά (όπως ρύζι ολικής άλεσης, πλιγούρι, τραχανάς) αποδίδουν το ποσό πρωτεϊνών όσο των ζωικών.
• Κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων ολικής άλεσης που αποδίδουν ένα μικρό ποσό πρωτεϊνών και πολύτιμων θρεπτικών συστατικών, όπως ο σίδηρος που είναι απαραίτητος για την επάρκεια αίματος και τη καλή κυκλοφορία.
• Περιορισμός της κατανάλωσης του αλκοόλ. Προτίμηση με μέτρο κρασί και μπίρα.
• Σωστός συνδυασμός των τροφίμων. Τα κυρίως γεύματα πρέπει να περιέχουν και τα τρία μακροθρεπτικά συστατικά, δηλαδή σύνθετους υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λιπαρά για την ομαλή λειτουργία του μεταβολισμού.
• Μέτρια έντασης, φυσική δραστηριότητα, αερόβιας μορφής 3-5 φορές την εβδομάδα.

Οι παραπάνω διατροφικές συστάσεις αφορούν υγιή άτομα και τροποποιώντας τη διατροφική τους συμπεριφορά οι τιμές της ουρίας επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα. Αν οι αυξημένες τιμές της ουρίας είναι αποτέλεσμα κάποιας παθογένειας, ύστερα από αναλυτικό έλεγχο οι διατροφικές συστάσεις αλλάζουν και ποικίλλουν σύμφωνα με την παθογένεια.