Νέα εργαλεία για την καλύτερη διαχείριση της ΧΑΠ

Του Επαμεινώνδα Κοσμά, Διευθυντή 3^ης Πνευμονολογικής Κλινικής Ν.Ν.Θ.Α ‘Σωτηρία’, Συντονιστή Ομάδας ΧΑΠ Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι μία νόσος των πνευμόνων που στις ανεπτυγμένες χώρες οφείλεται κατά 80-90% στο κάπνισμα. Ουσιαστικά, η ΧΑΠ οδηγεί σε περιορισμό της ροής του αέρα στους πνεύμονες, προκαλώντας δυσκολίες στην αναπνοή που επηρεάζουν την υγεία των ασθενών, την ποιότητα ζωής τους και τελικά την επιβίωση.

Τα βασικά συμπτώματα της νόσου είναι ο βήχας, η αποβολή πτυέλων και η δύσπνοια.

Η ΧΑΠ αναδεικνύεται σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας της εποχής μας. Περισσότεροι άνθρωποι καταλήγουν κάθε χρόνο λόγω της ΧΑΠ από ότι από καρκίνο του πνεύμονα και του μαστού μαζί. Συγκεκριμένα, η ΧΑΠ ευθύνεται για περισσότερους από 3 εκατομμύρια θανάτους το χρόνο παγκοσμίως, ενώ εκτιμάται ότι έως το 2020 θα είναι η 3^η αιτία θανάτου παγκοσμίως.

Στην Ελλάδα, το 8,4% του πληθυσμού ηλικίας άνω των 35 ετών, δηλαδή περίπου 500.000 άνθρωποι, πάσχουν από ΧΑΠ.

Η ΧΑΠ είναι η μοναδική ασθένεια, το ποσοστό θανάτων της οποίας, αυξάνεται καθώς συχνά υποδιαγιγνώσκεται από τους γιατρούς και υποεκτιμάται από τους ίδιους τους ασθενείς, με αποτέλεσμα να μην καθίσταται δυνατή η αποτελεσματική αντιμετώπισή της.

Τα ερωτηματολόγια που μπορεί να χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο μιας συνήθους επίσκεψης στο ιατρείο, με σκοπό την εκτίμηση της ΧΑΠ, δεν μπορούν να εκτιμήσουν την συνολική επίδραση της νόσου στην ζωή του ασθενή. Για το λόγο αυτό οι γιατροί βασίζονται στο πώς νιώθουν οι ασθενείς για να πάρουν μια απόφαση για το πώς θα χειριστούν καλύτερα τη ΧΑΠ.

Ωστόσο, οι ασθενείς ενδέχεται να υποεκτιμούν την σοβαρότητα της νόσου τους και να τους είναι δύσκολο να περιγράψουν αντικειμενικά τη επίδρασή της στη ζωή τους, κατά τη διάρκεια μιας συνήθους επίσκεψης στο ιατρείο. Αυτό ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τη βέλτιστη διαχείριση της νόσου.

Είναι γεγονός ότι στο 65% περίπου των ασθενών με ΧΑΠ δεν συνταγογραφείται τακτική θεραπευτική αγωγή.

Με στόχο την καλύτερη εκτίμηση και ως εκ τούτου την βέλτιστη αντιμετώπιση της ΧΑΠ, έχει δημιουργηθεί ένα νέο, προτυποποιημένο, σύντομο και απλό ερωτηματολόγιο (CAT – COPD Assessment Test) που μπορεί να συμπληρωθεί γρήγορα και να χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο μιας συνήθους επίσκεψης στο ιατρείο, μαζί με τις μετρήσεις της πνευμονικής λειτουργίας, για να προσφέρει μια συνολική εικόνα της επίδρασης της ΧΑΠ σε κάθε ασθενή.

Το CAT έχει σχεδιαστεί για να μετρά την επίδραση που έχει η ΧΑΠ στην κατάσταση υγείας του ασθενούς, βοηθώντας τον ασθενή να περιγράψει τα συμπτώματά του με μεγαλύτερη ακρίβεια, απαντώντας σε 8 απλές ερωτήσεις. Αυτό θα βελτιώσει την επικοινωνία με τον γιατρό του και θα υπάρχει καλύτερη κατανόηση της πραγματικής επίδρασης της ασθένειας, καθιστώντας την θεραπεία πιο στοχευμένη και ως εκ τούτου δίνοντας στον ασθενή την βέλτιστη δυνατή ιατρική φροντίδα.

Το τεστ έχει ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα http://www.catestonline.org/

Η ΧΑΠ μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί. Ωστόσο, όσο πιο νωρίς διαγνωσθεί, τόσο καλύτερα τα αποτελέσματα της θεραπείας. Εφόσον η πρόληψη (διακοπή καπνίσματος, αποφυγή άλλων παραγόντων κινδύνου) δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, ο στόχος της θεραπείας είναι βεβαίως η μείωση των επιπτώσεων της νόσου για τον ασθενή και η βελτίωση της ποιότητας ζωής του.