Πνευμονιόκοκκος: Kύρια αιτία ανάπτυξης πνευμονίας στους ενήλικες

Από 21 έως 24 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο το 19ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νοσημάτων Θώρακος, το σημαντικότερο συνέδριο στο χώρο της Ελληνικής Πνευμονολογίας. Στο συνέδριο συμμετείχαν διακεκριμένοι επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ανάμεσα στα θέματα που αναπτύχθηκαν ήταν το κάπνισμα και οι μέθοδοι διακοπής του, το άσθμα και η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, οι νεοπλασίες του πνεύμονα, η φυματίωση, η πνευμονική εμβολή, η πνευμονική υπέρταση, οι διαταραχές του ύπνου στα παιδιά και το θέμα της γρίπης.

Τα νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος αποτελούν πρόβλημα που επιβαρύνει τη Δημόσια Υγεία ακόμα και στις πιο ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Ως εκ τούτου δίδεται πολύ μεγάλη σημασία στην προσπάθεια πρόληψης ανάπτυξης αναπνευστικών νοσημάτων, όπως είναι η γρίπη και η πνευμονία από πνευμονιόκοκκο, για την προστασία τόσο των ηλικιωμένων όσο και των παιδιών.

Ο κ Κιουμής, επικ. καθηγητής Πνευμονιολογίας –Λοιμωξιολογίας, αναφέρθηκε αναλυτικά στο θέμα του εμβολιασμού έναντι του πνευμονιόκοκκου. Αρχικά τόνισε το μέγεθος του προβλήματος, καθώς φαίνεται ότι ο πνευμονιόκοκκος αποτελεί την κύρια αιτία ανάπτυξης πνευμονίας στους ενήλικες, επιβαρύνοντας την υγεία τους και αυξάνοντας τη θνητότητα και τη νοσηρότητα στις ηλικίες αυτές.

Επιπρόσθετα σημείωσε ότι ο πνευμονιόκοκκος είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη διεισδυτικών λοιμώξεων και φυσικά για την ανάπτυξη επιπλοκών που συνοδεύουν τις διεισδυτικές λοιμώξεις. Επιπλοκές μπορεί να προκύψουν και σε απομακρυσμένα σημεία, με τη μεταφορά των μικροβίων μέσω του αίματος, και να προκληθεί έτσι για παράδειγμα μηνιγγίτιδα ή σηπτική αρθρίτιδα.

Σήμερα υπάρχει ένα επιπλέον πρόβλημα στην αντιμετώπιση του προβλήματος της πνευμονίας, καθώς τα περισσότερα στελέχη του πνευμονιόκοκκου έχουν αναπτύξει αντοχή στην πενικιλλίνη. Επίσης φαίνεται από τις μελέτες, ότι η γρίπη λειτουργεί συνεργικά, κάνοντας τα επιθηλιακά κύτταρα του αναπνευστικού συστήματος πιο ευπαθή στις πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις.

Επομένως, ο εμβολιασμός έναντι της γρίπης και έναντι του πνευμονιόκκοκου, αποτελεί σημαντική παρέμβαση για την υγεία των ηλικιωμένων και των ειδικών ομάδων.

Έναντι του πνευμονιόκοκκου κυκλοφορεί σήμερα σε όλο τον κόσμο αλλά και στην Ελλάδα ένα πολυσακχαριδικό εμβόλιο, το οποίο περιέχει τους 23 συνηθέστερους τύπος πνευμονιόκοκκου, οι οποίοι ευθύνονται για περίπου το 85 έως 90% των σοβαρών πνευμονιοκοκκικών λοιμώξεων και ένα παιδιατρικό συζευγμένο με 10 ή 13 τύπους που απευθύνεται αποκλειστικά στα υγιή παιδιά ως 5 ετών.

Σχετικά με το μέγεθος της αποτελεσματικότητας του εμβολίου, δημοσιεύονται αντικρουόμενα αποτελέσματα, που θα πρέπει να αποδοθούν κυρίως σε διαφορετικές αναλύσεις των επιμέρους μελετών. Ως αναφορά την ασφάλειά του είναι καθολικά αποδεκτό ότι είναι εξαιρετικά ασφαλές, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την πολύ μεγάλη κλινική εμπειρία που διαθέτει εξαιτίας των πολλών χρόνων που κυκλοφορεί σε όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με τις Αρχές Υγείας, το εμβόλιο αυτό πρέπει να γίνεται σε όλα τα άτομα άνω των 60 ετών και σε ομάδες υψηλού κινδύνου, καθώς αυτά κινδυνεύουν από τις σοβαρές επιπλοκές του πνευμονιόκοκκου. Μάλιστα σύμφωνα με τις τελευταίες οδηγίες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης των Νοσημάτων (CDC: ΜΜWR, Σεπτέμβριος 2010) συστήνεται ο εμβολιασμός και όλων των καπνιστών ανεξαρτήτου ηλικίας, καθώς οι καπνιστές είναι πιο ευαίσθητοι στη νόσηση από πνευμονιόκοκκο.

Επανεμβολιασμός με το πολυσακχαριδικό εμβόλιο συνιστάται, ανάλογα με την περίπτωση, μετά από περίπου 5 χρόνια. Μάλιστα σύμφωνα με τελευταίες μελέτες ο επανεμβολιασμός είναι και αποτελεσματικός αλλά και ασφαλής.

Στόχος του ΠΟΥ είναι ο εμβολιασμός έναντι του πνευμονιόκοκκου να φτάσει σε επίπεδα 70 % προκειμένου να δούμε σημαντική μείωση στη συχνότητα των νοσημάτων που καλύπτει.

Σήμερα, το 23δύναμο εμβόλιο είναι ο μοναδικός τρόπος πρόληψης έναντι των νοσημάτων από πνευμονιόκοκκο για τους ενήλικες ασθενείς. Όπως είναι φυσικό, εμβολιασμός έναντι του πνευμονιοκόκκου συστήνεται και από το Εθνικό Πρόγραμμα της Ελλάδας, οπότε και καλύπτεται από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία.

Τέλος, ο κ Κιουμής αναφέρθηκε και σε μελλοντικά εξελίξεις στο θέμα της πρόληψης των σχετικών νοσημάτων με την ανάπτυξη και άλλων σχετικών εμβολίων.