Δυναμική Παρουσία του ΠΑΙΔΕΙΑΤΡΟΦΗ στο 2ο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Δικτύου EPODE

Από τον Απρίλιο του 2008 μέχρι σήμερα, 4 Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια ερεύνησαν τη μεθοδολογία EPODE (Ensemble Prévenons l'Obésité Des Enfants – Μαζί Προλαμβάνουμε την Παιδική Παχυσαρκία), έτσι ώστε να παρουσιάσουν ολοκληρωμένες προτάσεις και συστάσεις για την εφαρμογή παρεμβάσεων για την πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας σε τοπικό επίπεδο.

Οι βασικοί τομείς έρευνας είναι οι εξής: συμμετοχή των πολιτικών αντιπροσώπων, επιστημονική αξιολόγηση και διάδοση, μέθοδοι κοινωνικού μάρκετινγκ και συνεργασία ιδιωτικού/δημόσιου τομέα. Σε αυτό το 2ο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Δικτύου EPODE (EEN), πανεπιστημιακές ομάδες από το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Ισπανία και τη Γαλλία, παρουσίασαν τις συστάσεις και τα αποτελέσματα της έρευνας σχετικά με κάθε έναν από τους τέσσερις αυτούς πυλώνες της μεθοδολογίας EPODE.

Παράλληλα, παρουσιάστηκαν 9 διαφορετικά προγράμματα πρόληψης, όπως αυτά εφαρμόζονται σήμερα σε 9 διαφορετικές χώρες. Ανάμεσά τους και η Ελλάδα, η οποία κατέχει κυρίαρχη θέση στο Δίκτυο, καθώς είναι μία από τις πρώτες χώρες στις οποίες εφαρμόστηκε η μεθοδολογία EPODE, μέσω της πολύ επιτυχημένης υλοποίησης του προγράμματος ΠΑΙΔΕΙΑΤΡΟΦΗ.

Σκοπός του Συνεδρίου

Το ΕΕΝ ιδρύθηκε το 2008 και αποτελεί ένα ‘think-and-do-tank’ το οποίο προβάλλει συστάσεις που επιτρέπουν την εφαρμογή της μεθοδολογίας EPODE σε πόλεις, περιφέρειες και χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αρχικά, το πρόγραμμα EPODE εφαρμόστηκε στη Γαλλία, ενώ η έναρξή του στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2008, με τη συμμετοχή 5 πιλοτικών δήμων, ενώ σήμερα συμμετέχουν σε αυτό 14 Ελληνικοί Δήμοι και στο σύνολό του απευθύνεται σε 2.000.000 πολίτες.

Άλλες Ευρωπαϊκές χώρες που ανήκουν επίσης στο ΕΕΝ είναι η Ισπανία, το Βέλγιο και πιο πρόσφατα η Ολλανδία.

Προγράμματα εμπνευσμένα από τη μεθοδολογία EPODE υλοποιούνται σήμερα στη Σκωτία, τη Ρουμανία, την Πορτογαλία και την Ισλανδία.

Εκπρόσωποι όλων των παραπάνω παρεμβάσεων πραγματοποίησαν πολύ ενδιαφέρουσες ομιλίες κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, που αποτέλεσε την ευκαιρία παρουσίασης προγραμμάτων πρόληψης που περιλαμβάνουν παραπάνω από 300 πόλεις στην Ευρώπη.

Η Εθνική Συντονίστρια του ΠΑΙΔΕΙΑΤΡΟΦΗ, κα Έλενα Στάμου, στην άκρως ενδιαφέρουσα ομιλία της εξήγησε τη δομή της συνεργασίας δημόσιου-ιδιωτικού φορέα στα πλαίσια του προγράμματος, δίνοντας έμφαση στις προκλήσεις και τις προϋποθέσεις επιτυχίας: ‘Το κλειδί της επιτυχίας για το πρόγραμμα ΠΑΙΔΕΙΑΤΡΟΦΗ ήταν, είναι και θα είναι η διαφάνεια.

Η ορθολογική και ξεκάθαρηχρήση των πόρων εξασφαλίζει την καλύτερη δυνατή συνεργασία όλων των φορέων του προγράμματος, ιδιωτικών και δημοσίων’. Παρόντες στο Συνέδριο ήταν επίσης η κα Νένη Περβανίδου, παιδίατρος και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του ΠΑΙΔΕΙΑΤΡΟΦΗ, η κα Τίνα Βούλγαρη, μέλος της Συντονιστικής Ομάδας του ΠΑΙΔΕΙΑΤΡΟΦΗ, καθώς και οι κ.

Αναστασία Λάσκαρη και Μαύρα Χατζηδημητρίου, τοπικοί υπεύθυνοι του ΠΑΙΔΕΙΑΤΡΟΦΗ στο Δήμο Περάματος και Γαλατσίου αντίστοιχα.

Ο Δρ. Jean-Michel Borys, Διευθυντής του ΕΕΝ, δήλωσε: ‘Οι εργασίες του Συνεδρίου έδειξαν ότι ήταν απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα επιστημονικό πλαίσιο που θα επιστρέψει σε άλλες χώρες που επιθυμούν να εφαρμόσουν προγράμματα παρόμοια με το EPODE να εκμεταλλευθούν τα πλεονεκτήματα μιας ήδη εφαρμοσμένης και επιτυχημένης μεθοδολογίας’.

Συμπεράσματα του Συνεδρίου

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο EPODE στηρίζεται στους τέσσερις βασικούς πυλώνες της μεθοδολογίας EPODE και στα πλαίσια του Συνεδρίου παρουσιάστηκαν συγκεκριμένες συστάσεις για τη βελτιστοποίησή τους. Η έρευνα των 4 συμμετεχόντων πανεπιστημίων περιελάμβανε την ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας για κάθε θέμα, καθώς και τη διεξαγωγή παραπάνω από 75 συνεντεύξεων.

Οι τέσσερις βασικοί πυλώνες παρουσιάζονται παρακάτω, μαζί με τις κύριες τάσεις που διαπιστώθηκαν κατά τη διάρκεια των τριών ετών της έρευνας:

• Συμμετοχή των Πολιτικών Αντιπροσώπων (Καθηγητής, S. De Henaw, Πανεπιστήμιο του Γκεντ, Βέλγιο): Η πολιτική δέσμευση σε τοπικό επίπεδο είναι απαραίτητη για την επιτυχία της μεθοδολογίας EPODE. Οι πολιτικοί παίζουν σημαντικό ρόλο στον εντοπισμό των τοπικών προβλημάτων και ενδιαφερόμενων μερών, καθώς και στη διευκόλυνση της υλοποίησης βιώσιμων ενεργειών.

Επιστημονική Αξιολόγηση και Διάδοση (Καθηγητής J.C. Seidell, Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, Ολλανδία): Η αξιολόγηση είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα του προγράμματος.

• Αποτελεσματικά εργαλεία αξιολόγησης που μπορούν να προσαρμοστούν σε όλα τα επίπεδα του προγράμματος μπορούν να καταδείξουν τον τρόπο με τον οποίο τα προγράμματα μπορούν να επιτύχουν τους στόχους τους. Η αξιολόγηση συνεπώς συμβάλλει στην ανάπτυξη των προγραμμάτων και τηναύξηση του επιπέδου αφοσίωσης σε αυτά.
• Μέθοδοι Κοινωνικού Μάρκετινγκ (Καθηγητής L. Moreno, Πανεπιστήμιο της Σαραγόσας, Ισπανία): Όσον αφορά σε θέματα υγείας, το κοινωνικό μάρκετινγκ περιλαμβάνει τη χρήση των τεχνικών μάρκετινγκ με στόχο να συμβάλλει στην αλλαγή συμπεριφοράς. Η έρευνα στα πλαίσια του ΕΕΝ, έδειξε ότι η στενή συνεργασία μεταξύ του εθνικού συντονιστή και των τοπικών ομάδων, φορέων και πληθυσμών είναι το κλειδί της επιτυχίας για το σχεδιασμό και την υλοποίηση μακροπρόθεσμων ενεργειών.
• Συνεργασία Ιδιωτικού-Δημόσιου Τομέα (Καθηγήτρια M. Moreno, Πανεπιστήμιο της Λιλ ΙΙ, Γαλλία): η συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα μπορεί να προσφέρει ένα πλαίσιο διαλόγου εφόσον χαρακτηρίζεται από διαφάνεια. Για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των προγραμμάτων με την πάροδο του χρόνου πρέπει οι συνεργασίες αυτές να γίνονται βάσει ξεκάθαρων κανόνων, λαμβάνοντας υπόψη τους σκοπούς των διαφορετικών δημόσιων και ιδιωτικών φορέων καθώς και τα χαρακτηριστικά που τους διέπουν.

Το ΕΕΝ έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Καταναλωτή.

Η πρώτη φάση του προγράμματος θα διαρκέσει τέσσερα χρόνια (2008-2012) ενώ φιλοδοξεί να επεκτείνει τις ενέργειες του σε όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας.

Το πρόγραμμα ΠΑΙΔΕΙΑΤΡΟΦΗ by Epode τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, Διατροφής και Άθλησης, του Υπουργείου Παιδείας, Διά βίου μάθησης και Θρησκευμάτων – Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας – Γενική Γραμματεία Καταναλωτή και του Διαδημοτικού Δικτύου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ο.Τ.Α.

Έχει επίσης εξασφαλίσει τις αιγίδες των εξής οργανισμών: Ελληνικό Κολλέγιο Παιδιάτρων, Ελληνική Εταιρεία Παιδικής και Εφηβικής Ενδοκρινολογίας, Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων - Τεχνολόγων Διατροφής, Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων – Διατροφολόγων, Ελληνικό Ίδρυμα Γαστρεντερολογίας και Διατροφής, Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, Εταιρεία Μελέτης Παραγόντων Κινδύνων για Αγγειακά Νοσήματα.

Συντονιστής του Ευρωπαϊκού Δικτύου EPODE (EPODE European Network) είναι ο γαλλικός όμιλος PROTEINES.