Οι αριθμοί είναι αδιάψευστοι μάρτυρες μιας διεθνούς επιδημίας χωρίς τέλος που ακούει στο όνομα «παχυσαρκία». Περί τα 650 εκατομμύρια άτομα ανά τον κόσμο είναι σήμερα παχύσαρκα, ενώ πάνω από 1,9 δισ. είναι υπέρβαρα.

Ως παχυσαρκία ορίζεται η αυξημένη συσσώρευση σωματικού λίπους που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία τόσο των ενηλίκων όσο και των παιδιών. Σχετίζεται με πολλές ασθένειες, όπως ο διαβήτης τύπου ΙΙ, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η υπερλιπιδαιμία, η υπέρταση, το εγκεφαλικό επεισόδιο, ο καρκίνος του μαστού και του παχέος εντέρου, αναπνευστικά προβλήματα (π.χ. άσθμα και υπνική άπνοια), η εκφυλιστική αρθρίτιδα και  διαταραχές ψυχικής υγείας. 

Η παχυσαρκία είναι η πιο υποτιμημένη ανθρώπινη νόσος. Όχι μόνο στη συνείδηση των συμπολιτών μας, αλλά δυστυχώς και ως άποψη αρκετών Ελλήνων συναδέλφων ιατρών, η παχυσαρκία είναι το αποτέλεσμα της έκφρασης κάποιου ιδιοσυστασικού χαρακτηριστικού ή τρόπου ζωής.

H απώλεια βάρους είναι μία πολύ δύσκολη διαδικασία και αυτό μπορεί να το γνωρίζει μόνο, όποιος την έχει επιχειρήσει. Oι θεραπευτικές επιλογές της παχυσαρκίας είναι πολλές και ποικίλες. Διατροφή, τροποποίηση διατροφικής συμπεριφοράς, άσκηση, ψυχολογική υποστήριξη, φάρμακα, Βαριατρική  χειρουργική.

H διατροφή και η άσκηση αποτελούν την παραδοσιακή θεραπεία της παχυσαρκίας, αφού σε αυτές έχουν υποβληθεί εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο. Tα αποτελέσματά τους είναι πάρα πολύ καλά, αλλά, συνήθως, μόνο στην αρχική φάση, αφού τα ποσοστά υποτροπής σε μακροχρόνια βάση είναι πολύ υψηλά.

Tα αίτια της ‘αντοχής’ του οργανισμού στη μείωση του σωματικού βάρους είναι γνωστά. Όταν μειωθεί η πρόσληψη τροφής, ενεργοποιούνται άμεσα μηχανισμοί, οι οποίοι αυξάνουν την όρεξη και μειώνουν τη μεταβολική δραστηριότητα, με αποτέλεσμα τη βραδύτερη απώλεια, αλλά αυξάνουν και τις πιθανότητες διακοπής της δίαιτας.

Κατά την πρώτη επαφή του ατόμου με το θεραπευτή, θα πρέπει να γίνει αμοιβαία συμφωνία για τους θεραπευτικούς στόχους, δηλαδή πόσο βάρος θα πρέπει να χάσει και σε πόσο χρόνο. Απώλεια 10 % του αρχικού σωματικού βάρους είναι ένας εφικτός στόχος και αυτή θα πρέπει να είναι η αρχική μας επιδίωξη. 

Φαρμακευτική αγωγή – Η φαρμακευτική θεραπεία συστήνεται για άτομα με δείκτη μάζας σώματος πάνω από 30 kg / m2 ή πάνω από 27 kg / m2 αλλά με επιπλοκές ή νόσους που προκαλούνται από το αυξημένο βάρος. Οι φαρμακευτικές επιλογές έχουν διαφορετικό τρόπο δράσης και, ανάλογα με τις διαφορετικές κατηγορίες τους, μπορούν να επιφέρουν απώλεια βάρους 5-20%. Η χορήγηση τους πρέπει να γίνει από τον ιατρό μετά από αξιολόγηση του ασθενή και όχι αυτοβούλως γιατί υπάρχουν και παρενέργειες.

Η ορλιστάτη είναι ένα χάπι απώλειας βάρους που αναστέλλει την παγκρεατική και γαστρική λιπάση, μειώνοντας την απορρόφηση λίπους στον γαστρεντερικό σωλήνα. Η λήψη του οδηγεί σε μικρή απώλεια βάρους 3-4% του αρχικού βάρους, με παρενέργειες λιπώδεις κενώσεις-μετεωρισμό.  

Η βουπροπιόνη/ναλτρεξόνη συνδυάζει και αναστολέα επαναπρόσληψης ντοπαμίνης / νορεπινεφρίνης και ανταγωνιστή υποδοχέα οπιοειδών. Το συγκεκριμένο φάρμακο ελέγχει την επιθυμία και τις εθιστικές συμπεριφορές που σχετίζονται με τα τρόφιμα. Η χορήγηση ξεκινά με ημερήσια δόση 8/90 mg ανά δισκίο και σταδιακά αυξάνεται σε τέσσερα δισκία την ημέρα. Η λήψη του σχετίζεται με απώλεια βάρους 5% του αρχικού, με παρενέργειες από το κεντρικό νευρικό σύστημα και αντενδειξη σε σοβαρή στεφανιαία νόσο ή χρόνια λήψη οπιούχων. 

Η λιραγλουτίδη  είναι ένας αγωνιστής του υποδοχέα του GPL-1 εγκεκριμένος και για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 και ως ένεση απώλειας βάρους. Οι δόσεις ξεκινούν από 0,6 mg έως 3 mg μια φορά την ημέρα, με μορφή υποδόριας ένεσης. Η λιραγλουτίδη καθυστερεί τη γαστρική κένωση και προκαλεί κορεσμό. Μπορεί να προκαλέσει απώλεια 8-10%, με παρενέργειες γαστρεντερικές διαταραχές (διάρροια,ναυτία σπάνια γαστροπάρεση) και αντένδειξη την παγκρεατίτιδα και το ιστορικό καρκίνου θυρεοειδούς.

Η  σεμαγλουτίδη  είναι και αυτή ένας αγωνιστής του υποδοχέα του GPL-1 εγκεκριμένος και για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 που χορηγείται σε εβδομαδιαία βάση με υποδόρια ένεση. Το φάρμακο, σε δοσολογία 2.4 mg (δεν υπάρχει στην Ελλάδα) ανά εβδομάδα, φαίνεται να αλλάζει τα δεδομένα καθώς σχετίζεται με απώλεια βάρους έως και 15%. Η σεμαγλουτιδη κυκλοφορεί για τη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε χαμηλότερη δοσολογία (1 mg).Έχει τις ίδιες παρενέργειες-αντενδείξεις με τη λιραγλουτίδη.

Το τελευταίο ενέσιμο φάρμακο είναι μια νέα ουσία (τιρζεπατίδη) που επηρεάζει και τον υποδοχέα GLP-1 και μια άλλη ορμόνη, το εξαρτώμενο από τη γλυκόζη πολυπεπτίδιο (GIP), το οποίο δρα στο μεταβολισμό και βοηθά στη ρύθμιση της ενεργειακής ισορροπίας, ενώ φαίνεται να μειώνει λίγο την όρεξη με κεντρική δράση στον υποθάλαμο. Στις μελέτες έδειξε τη μέγιστη απώλεια βάρους έως 20%, με ήπιες παρενέργειες από το πεπτικό και σπάνια ζάλη 

Βαριατρική χειρουργική – Η χειρουργική θεραπεία συστήνεται για άτομα με ΔΜΣ>40 ή >35 με συννοσηρότητα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι χειρουργικής επέμβασης απώλειας βάρους (γαστρικό μανίκι-παράκαμψη) με μακροχρόνια αποτελεσματικότητα στην απώλεια βάρους, η οποία κυμαίνεται μεταξύ 25-35%. Οι παρενέργειες είναι η σχετικά συχνή παλινδρόμηση (μανίκι) και η  χρήση βιταμινών εφ ορου ζωής (παράκαμψη). 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ : H παχυσαρκία είναι χρόνια ΝΟΣΟΣ και στις περισσότερες περιπτώσεις ΔΕΝ ευθύνονται τα άτομα για αυτή, ούτε χρειάζονται ειρωνείες ή εκφοβισμό, αλλά σεβασμό και ανθρώπινη, ρεαλιστική ολιστική προσέγγιση από ομάδα επαγγελματιών υγείας.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Εφημερίες: Αλλαγές σε 4 +3 νοσοκομεία της Αττικής - Τι ανακοινώνεται σήμερα
Ασθενής με ανθρώπινο μεταπνευνοϊό (hMPV) στο νοσοκομείο "Αττικόν"
Οι ιώσεις γεμίζουν τα Επείγοντα των νοσοκομείων - 8 ώρες αναμονής για τους ασθενείς