Βλαστοκύτταρα για τη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας

Αυξάνονται οι μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητα θεραπείας καρδιακής ανεπάρκειας με βλαστοκύτταρα.

Mία από τις αιτίες της καρδιακής ανεπάρκειας είναι το έμφραγμα. Η διαδικασία περιλαμβάνει την λήψη βλαστοκυττάρων από τον μυελό των οστών του ίδιου του ασθενή και στη συνέχεια την έγχυσή τους στην καρδιά του. 'Το αποτέλεσμα είναι σημαντική βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας, και ελάττωση του μεγέθους της εμφραγματικής περιοχής και της καρδιάς μέσα σε ένα χρόνο από την αρχική θεραπεία', εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Βιοχημείας κ.

Γιώργος Κολιάκος.

Ο κ. Κολιάκος επικαλείται πρόσφατη μελέτη, τα ευρήματα της οποίας ανακοίνωσε ένας από τους συγγραφείς της, ο Dr. Joshua M. Hare, καθηγητής Ιατρικής και διευθυντής του Interdisciplinary Stem Cell Institute at the University Of Miami Miller School οf Medicine.

'Η θεραπεία αναπτύσσεται τα τελευταία 10 χρόνια και τώρα αρχίζουμε να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα', σημειώνει. O Hare συμπλήρωσε ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα και χρόνος πριν η καινοτόμος αυτή θεραπεία γίνει διαθέσιμη σε ευρεία κλίμακα στους ασθενείς.

Ο Hare και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν τα αποτελέσματά τους στο ιατρικό περιοδικό Circulation Research στο τεύχος του Μαρτίου.

Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από τα: U.S. National Institutes of Health, the University of Miami Interdisciplinary Stem Cell Institute και την Biocardia, την εταιρεία που κατασκευάζει τους ενδοκαρδιακούς καθετήρες που χρησιμοποιήθηκαν κατά την διαδικασία.

Σύμφωνα με την American Heart Association (AHA), η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να προκύψει από έναν μεγάλο αριθμό παθήσεων όπως το έμφραγμα, τη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, και τις καρδιομυοπάθειες.

Διόγκωση

Επίσης, παθήσεις των βαλβίδων και υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να συνεισφέρουν στην διόγκωση της καρδιάς ως αποτέλεσμα πάχυνσης του μυοκαρδίου. Σήμερα, πάνω από 5 εκατ. ασθενείς στις ΗΠΑ εμφανίζουν καρδιακή ανεπάρκεια εξαιτίας προηγουμένου εμφράγματος.

Η χρόνια χρήση φαρμάκων και η μεταμόσχευση καρδιάς είναι τα μόνα μέσα για να μειωθούν οι αυξημένες πιθανότητες θανάτου, αναπηρίας και νοσηλείας που συνοδεύουν την καρδιακή ανεπάρκεια. Για να δοκιμαστεί η νέα θεραπευτική προσέγγιση με βλαστικά κύτταρα οι ερευνητές αρχικά χρησιμοποίησαν 8 ενήλικες άνδρες με μέση ηλικία 57 έτη.

Όλοι είχαν υποστεί καρδιακή προσβολή έως και 11 χρόνια πριν από την θεραπεία.

Οι ερευνητές έλαβαν μυελό των οστών των ασθενών και χρησιμοποίησαν είτε το σύνολο των βλαστοκυττάρων που απομονώθηκαν ή μετά από κυτταρικό πολλαπλασιασμό. Για να εισάγουν τα κύτταρα στην καρδιά χρησιμοποίησαν ένα ειδικό καθετήρα που μπορούσε να τοποθετηθεί στην καρδιακή κοιλότητα με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπει την έγχυση βλαστικών κύτταρων κατευθείαν στο κατεστραμμένο τμήμα της καρδιάς.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δυο τύπους βλαστικών κυττάρων, μονοπύρηνα και μεσεγχυματικά. Αν και δεν είναι ξεκάθαρο ποιος τύπος βλαστικών κυττάρων είχε πιο ευεργετική επίδραση στην καρδιά, γενικά τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά.

Τα μονοπύρηνα ανήκουν στα κύτταρα του αίματος (μυελός των οστών, ομφαλοπλακουντιακό αίμα) και τα μεσεγχυματικά απομονώνονται από το λιπώδη ιστό, το μυελό των οστών και τον πολφό των νεογιλών δοντιών.

Αποκατάσταση

Τρεις μήνες μετά την έγχυση των βλαστικών κυττάρων η ομάδα παρατήρησε σημαντική 'λειτουργική αποκατάσταση' της συστολικής ικανότητας των περιοχών της καρδιάς που είχαν προηγουμένως υποστεί το έμφραγμα. Επιπλέον, ένα χρόνο μετά την πρώτη έγχυση βλαστοκυττάρων, το μέγεθος της καρδιάς είχε ελαττωθεί κατά 15-20%.

Η ελάττωση αυτή είναι περίπου τριπλάσια αυτής που είναι εφικτή με τις τρέχουσες θεραπείες.

Η θεραπεία επίσης μείωσε την παρουσία του νεκρωμένου ιστού σε ποσοστό που ξεπερνά το 18%. Η ερευνητική ομάδα επίσης δήλωσε ότι η θεραπεία έγινε καλά ανεκτή και δεν παρουσίασε σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.

Τα ευρήματα της έρευνας αναμένεται να φέρουν πρόοδο στον γενικότερο τομέα των εφαρμογών των βλαστικών κυττάρων. 'Πράγματι, η χρήση των βλαστικών κυττάρων έχει ένα ευρύ πεδίο εφαρμογών σε ασθενείς με ποικίλες παθήσεις, όχι μόνο καρδιακές, η μέθοδος φαίνεται να είναι ασφαλής και δίνει καλύτερα κλινικά αποτέλεσμα σε σχέση με τις περιορισμένες υπαρκτές θεραπευτικές προσεγγίσεις', δήλωσε ο Hare.

Στην Ελλάδα

Σχολιάζοντας την ανακοίνωση, ο κ. Κολιάκος επισημαίνει ότι εδώ και δύο χρόνια χορηγούνται βλαστοκύτταρα σε ασθενείς που κάνουν εγχείρηση by-pass στην Καρδιοχειρουργική κλινική του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ με την υποστήριξη των εργαστηρίων της.

Τουλάχιστον 15 ασθενείς έχουν λάβει τα βλαστκύτταρα του μυελού των οστών κατά τη διάρκεια προγραμματισμένου χειρουργείου by-pass και μάλιστα στους δύο εξ αυτών τοποθετήθηκαν σε συνδυασμό με τεχνητή καρδιά. Η μέθοδος κρίνεται ασφαλής και κανένας εκ των ασθενών δεν παρουσίασε επιπλοκές.

Τα αποτελέσματα της πρωτοποριακής αυτής θεραπείας δημοσιεύτηκαν στο Journal of Translational Medicine το 2010 και έδειξαν σημαντική βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας σε σχέση με τις κλασικές θεραπείες.