Παχυσαρκία, Διαβήτης και Καρδιοπάθειες, αυξάνονται λόγω οικονομικής κρίσης

Τα δεδομένα από προηγούμενες περιόδους κρίσης και πείνας δείχνουν ότι άτομα που εκείνη την εποχή ήταν σε εμβρυική ή βρεφική ηλικία πλήρωσαν το τίμημα της κρίσης με αυξημένη εμφάνιση παχυσαρκίας, μεταβολικού συνδρόμου, διαβήτη και καρδιοπαθειών.

’Εξαιτίας αυτού του γεγονότος είμαστε ανήσυχοι σχετικά με τη σημερινή κρίση. Πολύ δε περισσότερο γιατί πρόσφατα δεδομένα, που αφορούν χώρες οι οποίες βρέθηκαν σε κρίση πριν από το 2000, καταγράφουν ότι σε διάρκεια οικονομικών κρίσεων οι διατροφικές επιλογές παύουν να είναι υγιεινές και οι άνθρωποι προκειμένου να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες, καταφεύγουν σε υδατάνθρακες και τροφές με απλή ενεργειακή αξία παραμελώντας την ποιότητα της τροφής, δηλαδή παραμελώντας να ενισχύσουν τον οργανισμό με βιταμίνες και με μικροθρεπτικά συστατικά, όπως αυτά βρίσκονται στα φρούτα τα λαχανικά.

‘τόνισαν χθες σε συνέντευξη τύπου οι κκ Μελιδώνης Ανδρέας, Πρόεδρος Ε.Δ.Ε., Παθολόγος-Διαβητολόγος, Συντονιστής Διευθυντής Α΄ Παθολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου, ΓΝ Πειραιά ‘ΤΖΑΝΕΙΟ’, Λέπουρας Αντώνιος, Αντιπρόεδρος ΔΣ ΕΔΕ, Ειδικός Παθολόγος, Εξειδικευµένος στη Διαβητολογία, Διευθυντής Β΄ Παθολογικής Κλινικής, Επ.

Υπεύθυνος Διαβητολογικού Ιατρείου, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών - Κλινική Ψυχικού και Φιλιππίδης Φίλιππος, Μέλος ΔΣ ΕΔΕ, Παθολόγος, Επ. Καθηγητής Παθολογίας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, όπως έχει οριστεί η 14^η Νοεμβρίου.

Τόνισαν ότι ο σακχαρώδης διαβήτης στη χώρα μας λαμβάνει πλέον δραματικές διαστάσεις, κυρίως λόγω της παχυσαρκίας, καθώς σήμερα 1 στους 2 Έλληνες είναι υπέρβαρος (ΔΜΣ 25 -30) και 1 στους 5 παχύσαρκος (ΔΜΣ> 30). Πρόσφατη έρευνα σε παιδιά δημοτικού έδειξε ότι σχεδόν 4 στα 10 είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, ενώ εκτιμάται ότι 754.000 Έλληνες έχουν διαβήτη.

Επίσης, περίπου 634.000 (7,4% πληθυσμού) έχουν διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη (στάδιο προ-διαβήτη) και 6.542 πολίτες.

Το οικονομικό κόστος του Διαβήτη

Ιδιαίτερα επίσης πρέπει να επισημανθεί το οικονομικό κόστος αντιμετώπισης του διαβήτη. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες της ΕΣΔΥ το άμεσο κόστος ασθενή με ΣΔΙΙ στην Ελλάδα ανεξαρτήτως ρύθμισης είναι 1.300 euro το χρόνο. Ο ρυθμιζόμενος ασθενής (HbA1c < 7%) έχει ετήσιο κόστος 983 euro, ενώ ο αρρύθμιστος (A1c > 7%) 1.570 euro (60% υψηλότερο κόστος θεραπείας για τους μη ρυθμισμένους ασθενείς).

Άρα το συνολικό κόστος για την αντιμετώπιση των διαβητικών ασθενών στην Ελλάδα (περίπου 800.000 έως 1.000.000) ξεπερνά το 1,3 δις. Euro (6, 4% των συνολικών δαπανών) για την υγεία.

Εάν συνυπολογισθούν και οι δαπάνες για την αντιμετώπιση (νοσηλεία) των επιπλοκών της νόσου (σύμφωνα με διεθνείς μελέτες αντιστοιχούν στο 55 – 65% του συνολικού κόστους) τότε το μέσο ετήσιο κόστος ανά ασθενή είναι περίπου 2.900 euro με συνολικές δαπάνες για το διαβήτη υπολογιζόμενες στα 2,3 δις.

Euro (12 – 15% των συνολικών δαπανών για την υγεία).

Εξάλλου η φαρμακευτική δαπάνη για την αντιμετώπιση των διαβητικών ασθενών ανήλθε το 2011 στα 200 εκατομμύρια euro (τα στοιχεία για α’ 8μηνο του 2012 εκτιμούν τη δαπάνη στα 134 εκατομμύρια Euro).

H φαρμακευτική δαπάνη εκτιμάται σε Ευρωπαϊκές μελέτες (μελέτη 8 Ευρωπαϊκών χωρών, Johnsson et al Diabetologia 2002, επίσης Kanavos et al LSE 2011) ότι είναι το 7% περίπου της συνολικής δαπάνης για το διαβήτη. Άρα και με αυτόν τον υπολογισμό προσεγγίζουμε ένα συνολικό κόστος για τον σακχαρώδη διαβήτη στην Ελλάδα στα 2,5 δις.

ευρώ.

Τέλος θα πρέπει να υπολογισθεί και το έμμεσο κόστος του διαβήτη (απώλεια ωρών εργασίας, μείωση παραγωγικότητας, αναπηρία, πρόωρη συνταξιοδότηση, ψυχοκοινωνικό κόστος κλπ.) που εκτιμάται στο 110% του άμεσου κόστους (Kanavos2011).

Τότε το συνολικό κόστος του διαβήτη υπερβαίνει τα 4,5 δις ευρώ ετησίως.

Οικονομική κρίση και Διαβήτης

H περιπέτεια της οικονομικής κρίσης έχει πολλαπλές επιπτώσεις στη ζωή μας και μια από τις σημαντικότερες είναι και η αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς μας προς το χειρότερο. Η οικονομική κρίση φαίνεται ότι επηρεάζει κυρίως τα άτομα που ανήκουν σε χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις.

Συγκεκριμένα η μελέτη MEDIS, που διεξήχθη από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και περιλάμβανε δείγμα 1.000 ηλικιωμένων κατοίκων της νησιωτικής χώρας (Μυτιλήνης, Λήμνου, Σαμοθράκης, Κεφαλονιάς, Ζακύνθου, Κέρκυρας, Κρήτης και Κύπρου), έδειξε ότι 4 στους 10 είναι παχύσαρκοι σε ποσοστό 22% έχουν διαβήτη!

Επίσης με άριστα το 10 η υιοθέτηση της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής στους κατοίκους αυτούς δεν ξεπερνά το 4, καθώς καταναλώνουν περισσότερο κρέας, δεν προσεγγίζουν εύκολα το ψάρι ως αντικαταστάτη του κρέατος, τρώνε πολλά γαλακτοκομικά πλήρη λιπαρών και πίνουν περισσότερο αλκοόλ.

Ανάλογα αποτελέσματα προέκυψαν από τη μελέτη ΑΤΤΙΚΗ της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (σε 3.000 κατοίκους της Αττικής) στην οποία παρατηρήθηκε σε αντίθεση με τα χαμηλά και μεσαία στρώματα ότι τα άτομα με ανώτερη και ανώτατη μόρφωση κατανάλωναν περισσότερα φρούτα ψάρια και λαχανικά και λιγότερα λιπαρά.

Άλλα αίτια που οδήγησαν στα παραπάνω αποτελέσματα, ήταν το αυξημένο κόστος της υγιεινής διατροφής και η αδυναμία των συμμετεχόντων στη μελέτη να κατανοήσουν ότι είναι κακό για παράδειγμα να τρώνε 4-5 φόρες κρέας την εβδομάδα.